TRAPPIST-1e, một trong bảy hành tinh quay quanh ngôi sao lùn đỏ TRAPPIST-1, nằm trong vùng “Goldilocks” – nơi nước có thể tồn tại ở dạng lỏng. Các nhà khoa học vừa công bố kết quả sơ bộ cho thấy hành tinh này có thể có bầu khí quyển giàu nitơ, tương tự Trái Đất.
Hình ảnh minh họa hành tinh TRAPPIST-1e. (Nguồn: NASA)
Nhóm nghiên cứu do Ryan MacDonald (Đại học St Andrews, Anh) dẫn đầu đã sử dụng kính James Webb để quan sát TRAPPIST-1e vào năm 2023. Họ phân tích ánh sáng ngôi sao khi hành tinh đi ngang qua, nhằm phát hiện các dấu hiệu hóa học trong khí quyển – như nước, methane hay carbon dioxide.
Dù nằm trong “vùng sống được”, việc xác định khí quyển của TRAPPIST-1e không hề dễ dàng. Ánh sáng từ ngôi sao chủ gây nhiễu dữ liệu, khiến nhóm nghiên cứu phải quan sát vào thời điểm hành tinh đi ngang qua ngôi sao - khi ánh sáng có thể xuyên qua khí quyển (nếu có) và để lại dấu vết hóa học.
So sánh quang phổ của TRAPPIST-1e khi hành tinh di chuyển với hai mô hình: một có khí quyển giàu nitơ (màu xanh) và một không có khí quyển (màu cam). (Nguồn: NASA)
Theo tiến sĩ Ryan MacDonald (Đại học St Andrews), có hai khả năng: TRAPPIST-1e có thể có khí quyển thứ cấp chứa khí nặng như nitơ, hoặc hoàn toàn không có khí quyển. Các quan sát ban đầu đã loại trừ khả năng khí quyển giàu hydro như ở các hành tinh khí khổng lồ, và khí quyển kiểu sao Kim cũng ít khả năng xảy ra.
Dữ liệu hiện tại chưa đủ để xác nhận điều nào đúng. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn thận trọng: Hành tinh này có thể chỉ là một khối đá trơ.
TRAPPIST-1 là ngôi sao lùn đỏ có độ sáng thấp, thuận lợi cho việc quan sát, nhưng lại phát ra nhiều tia lửa năng lượng. Các hành tinh gần như TRAPPIST-1b, c và d đã bị mất khí quyển do ảnh hưởng từ các tia lửa này. Nếu TRAPPIST-1e vẫn giữ được khí quyển, đó sẽ là dấu hiệu tích cực cho khả năng sống ở các hệ sao lùn đỏ.
NASA dự kiến sẽ quan sát thêm khoảng 20 lần hành tinh này đi ngang qua ngôi sao trong vài năm tới. Đây được xem là bước ngoặt trong ngành thiên văn học, khi con người lần đầu có công cụ đủ mạnh để tìm kiếm điều kiện sống ở các hệ sao khác.
Một số chuyên gia nhận định rằng nếu TRAPPIST-1e có điều kiện sống, thì với tuổi đời 7,6 tỷ năm, nó có thể đã trải qua quá trình tiến hóa lâu dài – thậm chí có khả năng hình thành trí tuệ.
Khám phá robot đi trên nước nhờ bí mật của côn trùng 0
Loại mưa axit mới đang gây lo ngại cho giới khoa học 0
Cận cảnh siêu 'trăng máu' hiếm có giữa bầu trời Hà Nội 0
