Hàng loạt sai phạm tại dự án đường Đạo Nghĩa - Quảng Khê, trách nhiệm của ai?

Ngày 14.10, Thanh tra tỉnh Lâm Đồng ban hành kết luận thanh tra đối với dự án đường Đạo Nghĩa - Quảng Khê (tỉnh Đắk Nông cũ), một công trình giao thông trọng điểm được kỳ vọng sẽ kết nối các vùng phát triển phía nam tỉnh với trung tâm Gia Nghĩa.

Kết luận chỉ ra dự án đã chậm tiến độ hơn 40 tháng và phát sinh nhiều sai phạm trong quá trình thực hiện, từ khâu khảo sát, quy hoạch, quản lý tài nguyên - môi trường cho đến công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng (GPMB).

Chuỗi sai phạm nối dài

Theo kết luận thanh tra, công tác khảo sát và lập thiết kế của dự án được thực hiện thiếu đầy đủ, không đánh giá hiện trạng mỏ đá, vi phạm các quy định của luật Xây dựng và luật Khoáng sản. Những sai sót này dẫn đến tình trạng chồng lấn quy hoạch, buộc phải điều chỉnh hướng tuyến và bổ sung gói thầu, gây lãng phí lớn ngân sách nhà nước.

Ban Quản lý dự án giao thông, dân dụng và công nghiệp tỉnh Đắk Nông cũ (1 trong 5 chủ đầu tư) phê duyệt hồ sơ khi chưa hoàn tất thẩm định theo yêu cầu của UBND tỉnh. Hướng tuyến được chọn không phù hợp quy hoạch đô thị Gia Nghĩa, dẫn đến phải điều chỉnh liên tục.

Sai phạm còn nằm trong thiết kế bản vẽ thi công - dự toán khi đơn vị thực hiện sử dụng nguồn đất tận thu từ mỏ đá không đúng quy định, chưa tính thuế tài nguyên, chưa lập báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) theo luật Bảo vệ môi trường. Vi phạm này được xác định là trách nhiệm trực tiếp của lãnh đạo ban qua các thời kỳ.

ẢNH: CTV

Thanh tra tỉnh xác định công tác bồi thường, GPMB là nguyên nhân chính khiến dự án bị đình trệ kéo dài. Tại H.Đắk R’lấp (cũ), Ban Quản lý dự án và phát triển quỹ đất thực hiện việc lập, thẩm định và niêm yết phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư chậm hàng trăm ngày so với quy định. Nhiều phương án phải niêm yết lại hoặc điều chỉnh nhiều lần do hồ sơ thiếu chữ ký.

Việc ban hành quyết định thu hồi đất tại các xã Nhân Cơ và Kiến Đức bị chậm từ 183 đến 631 ngày so với quy định. Đến nay, hàng chục hộ dân vẫn chưa nhận tiền bồi thường, khiến công tác bàn giao mặt bằng bị đình trệ. Thanh tra tỉnh xác định trách nhiệm chính thuộc về Ban Quản lý dự án và phát triển quỹ đất H.Đắk R’lấp trong giai đoạn 2024 - 2025.

Tại TP.Gia Nghĩa (cũ), các thủ tục liên quan đến công tác bồi thường, GPMB cũng bị kéo dài hàng trăm ngày do sự phối hợp thiếu đồng bộ giữa các đơn vị, khiến tiến độ gần như tê liệt. Cụ thể, việc kê khai, kiểm đếm kéo dài tới 415 ngày và đến nay vẫn còn 23 hộ dân chưa hoàn tất đền bù. UBND xã Đắk Nia chậm xác nhận nguồn gốc đất hơn 500 ngày, trong khi Phòng TN-MT TP.Gia Nghĩa chậm xác định giá đất bồi thường tới 574 ngày. Công tác lập phương án bồi thường cũng bị trễ gần 400 ngày so với kế hoạch.

Thanh tra Lâm Đồng xác định, lỗi chủ quan chiếm phần lớn tại các chủ đầu tư, chưa thực hiện đầy đủ thủ tục đánh giá ĐTM, không đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường, chưa kiên quyết trong chỉ đạo GPMB.

Thanh tra tỉnh kiến nghị UBND tỉnh Lâm Đồng chỉ đạo Ban Quản lý dự án và đầu tư xây dựng số 3 khẩn trương tháo gỡ các vướng mắc, để dự án hoàn thành trước ngày 31.12.2025. Đồng thời, cần xem xét, xử lý trách nhiệm tập thể và cá nhân có sai phạm trong các khâu quản lý, thẩm định, lập thiết kế và dự toán dự án.

Chi nhánh Trung tâm Phát triển quỹ đất số 2 được yêu cầu phối hợp hoàn tất việc kiểm đếm 23 hộ dân còn lại, hoàn thiện phương án bồi thường và bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công.

27 cán bộ bị đề nghị xử lý trách nhiệm

Kết luận thanh tra kèm theo phụ lục nêu rõ danh sách các tổ chức và cá nhân phải chịu trách nhiệm về tình trạng chậm trễ, thiếu đồng bộ của dự án. Trong đó, đáng chú ý là Ban Quản lý dự án (QLDA) giao thông, dân dụng và công nghiệp, nay là Ban QLDA - Đầu tư xây dựng (ĐTXD) số 3 tỉnh Lâm Đồng; ông Nguyễn Quang Tứ, Giám đốc Ban QLDA - ĐTXD số 3 (hiện là Bí thư xã Kiến Đức, tỉnh Lâm Đồng), phải chịu trách nhiệm với vai trò người đứng đầu; ông Hồ Sĩ Điệp, Phó giám đốc ban (hiện là cán bộ Phòng Dự án 1, Ban QLDA - ĐTXD), liên quan việc ký Tờ trình số 1156/TTrBQLDA ngày 13.12.2021.

Thanh tra tỉnh xác định, đơn vị nói trên chưa thực hiện ĐTM theo quy định nhưng vẫn trình, thẩm định và phê duyệt thiết kế thi công; đồng thời không đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường, vi phạm nghiêm trọng các quy định pháp luật hiện hành.

ẢNH: CTV

Ban Quản lý dự án giao thông, dân dụng và công nghiệp tỉnh Đắk Nông (cũ) và ông Nguyễn Quang Tứ phải chịu trách nhiệm về việc chủ đầu tư và đơn vị tư vấn không đánh giá đúng hiện trạng trong quá trình khảo sát, cũng như chưa đối chiếu với các quy hoạch liên quan để đảm bảo tính phù hợp của dự án khả thi.

Sai sót này khiến dự án bị chồng lấn qua khu vực mỏ đá C, mỏ đá Bon Phai Kol Pru Đăng và mỏ đá thôn 11, xã Đắk Nia, buộc phải bổ sung thêm 2 gói thầu tư vấn là một trong những nguyên nhân chính làm kéo dài tiến độ dự án tới 40 tháng.

Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh Đắk Nông (nay cũng thuộc Ban QLDA - ĐTXD số 3, tỉnh Lâm Đồng) cùng các cá nhân liên quan, gồm ông Nguyễn Văn Nghĩa, nguyên giám đốc (đã nghỉ hưu) và ông Hồ Sĩ Điệp, phó giám đốc (hiện là cán bộ Phòng Dự án 1, Ban QLDA - ĐTXD số 3), phải chịu trách nhiệm về hàng loạt sai phạm xảy ra tại dự án đường Đạo Nghĩa - Quảng Khê.

Ngoài ra, Thanh tra tỉnh Lâm Đồng còn đề nghị UBND tỉnh xem xét, kiểm điểm và xử lý trách nhiệm đối với nhiều cá nhân, đơn vị có sai phạm liên quan dự án. Trong đó có UBND TP.Gia Nghĩa (cũ); ông Thạch Cảnh Tịnh, Phó chủ tịch UBND TP.Gia Nghĩa (nay là Chủ tịch UBND P.Đông Gia Nghĩa, tỉnh Lâm Đồng); Phòng TN-MT TP.Gia Nghĩa cùng các cá nhân ông Nguyễn Phương Bình và ông Hà Văn Giáp, đều là phó trưởng phòng (ông Giáp hiện là cán bộ UBND P.Bắc Gia Nghĩa, tỉnh Lâm Đồng); cùng nhiều tổ chức, cá nhân liên quan khác.