Phóng viên trao đổi với ông Nguyễn Hồng Quang, PGĐ Sở Khoa học Công nghệ Lào Cai về công tác chuẩn bị hạ tầng thông tin phục vụ hợp nhất Lào Cai - Yên Bái.
Thưa ông, Sở Khoa học và Công nghệ Lào Cai đã chuẩn bị như thế nào về hạ tầng dữ liệu và kết nối số để phục vụ quá trình hợp nhất hai tỉnh Lào Cai và Yên Bái trong thời gian tới?
Việc hợp nhất Lào Cai – Yên Bái là nhiệm vụ quy mô lớn, phức tạp, đòi hỏi chuẩn bị kỹ lưỡng về hạ tầng số để đảm bảo vận hành thông suốt, tận dụng cơ hội hiện đại hóa toàn diện hệ thống.
 |
| Các đại biểu tỉnh Lào Cai tham quan triển lãm không gian trải nghiệm công nghệ số cộng đồng. |
Về phía Sở, chúng tôi đã phối hợp với các đơn vị liên quan hai tỉnh để xây dựng phương án chi tiết, tập trung vào ba nhóm trọng tâm:
Thứ nhất, về hạ tầng dữ liệu: Hiện hai tỉnh có ba trung tâm dữ liệu (DC). Trước mắt, chúng tôi sử dụng song song ba DC, trong đó các ứng dụng mới sẽ triển khai trên DC Yên Bái và DC thuê của Lào Cai. Việc di chuyển dần các hệ thống từ DC cũ sang DC hiện đại hơn đang được tiến hành, hướng đến hình thành một DC tập trung, hiệu quả cho tỉnh mới.
Thứ hai, về kết nối và liên thông dữ liệu: Chúng tôi đang hợp nhất mạng truyền số liệu chuyên dùng, cấu hình lại hệ thống IP, tính toán lại băng thông cho các đơn vị hành chính mới. Đặc biệt, trục tích hợp LGSP của Lào Cai – đang kết nối 28 dịch vụ công – sẽ được sử dụng làm xương sống cho việc đồng bộ dữ liệu liên tỉnh.
Thứ ba, về nền tảng điều hành và hệ thống dùng chung: Các hệ thống như Cổng dịch vụ công, Quản lý văn bản, Thư điện tử công vụ, SSO… đang được rà soát, tích hợp và cấu hình lại theo hai giai đoạn: Giai đoạn 1 vận hành song song đảm bảo liên thông; Giai đoạn 2 sẽ hợp nhất trên nền tảng thông minh, có tích hợp AI.
Bên cạnh đó, chúng tôi đang xây dựng kế hoạch thuê nền tảng chính quyền số thế hệ mới, triển khai ứng dụng công dân số LaoCai-S, phát triển kho dữ liệu dùng chung và hệ thống phân tích thông minh. Mọi bước đi đều nằm trong lộ trình tổng thể đến năm 2026, nhằm kiến tạo nền tảng số thống nhất, hiện đại, an toàn cho tỉnh mới.
Ông đánh giá thuận lợi lớn nhất của Lào Cai là gì, đặc biệt về hạ tầng chuyển đổi số hiện có?
Lào Cai bước vào quá trình hợp nhất với nền tảng số tương đối vững chắc. Từ năm 2020, tỉnh đã xác định chuyển đổi số là đột phá chiến lược, đầu tư mạnh vào các hệ thống điều hành như quản lý văn bản, Cổng dịch vụ công, thư điện tử, phản ánh hiện trường… Đặc biệt, trục tích hợp LGSP kết nối ổn định với 28 dịch vụ dùng chung của bộ, ngành.
Bên cạnh đó, Lào Cai đã quen với mô hình thuê dịch vụ CNTT, cho phép điều chỉnh, tích hợp nhanh chóng các thành phần mới mà không phụ thuộc vào hạ tầng cứng. Tỉnh cũng đang phát triển nền tảng điều hành thông minh như Trung tâm giám sát IOC, hệ thống dữ liệu tập trung, bảo đảm an toàn thông tin. Những nền tảng này là “bàn đạp” để hợp nhất nhanh, hiệu quả.
Vậy còn những khó khăn, thách thức mà ngành KH&CN gặp phải trong quá trình này?
Có bốn thách thức chính. Thứ nhất, sự không đồng bộ về hạ tầng và phần mềm giữa hai tỉnh. Một số hệ thống cùng chức năng nhưng khác nền tảng – như quản lý văn bản, cổng thông tin điện tử – khiến việc tích hợp đòi hỏi tính toán kỹ, tránh gián đoạn hoạt động.
Thứ hai, dữ liệu đang lưu trữ phân tán, cấu trúc khác nhau, chưa có công cụ đồng bộ sẵn có. Việc hợp nhất đòi hỏi từng bước, đảm bảo tính đầy đủ, chính xác và an toàn, đặc biệt với dữ liệu phục vụ điều hành hoặc liên quan thông tin cá nhân.
Thứ ba, một số hệ thống đang trong thời gian thuê dịch vụ, nếu dừng giữa chừng cần cơ chế xử lý rõ ràng về tài sản và tài chính. Hiện chưa có hướng dẫn thống nhất từ trung ương.
 |
| Đẩy mạnh nâng cao nhận thức, đột phá đổi mới tư duy về khoa học công nghệ |
Thứ tư, nguồn lực thực hiện còn hạn chế. Công tác tích hợp hạ tầng, đào tạo cán bộ, chuyển đổi dữ liệu… phát sinh khối lượng lớn, trong khi biên chế và kinh phí có giới hạn. Rất cần sự ưu tiên về ngân sách và cơ chế linh hoạt từ tỉnh và trung ương.
Dù vậy, với sự chỉ đạo quyết liệt của Ban Chỉ đạo hợp nhất và sự vào cuộc của các sở, ngành, tôi tin rằng những vướng mắc sẽ được tháo gỡ từng bước.
Theo ông, việc kết nối cơ sở dữ liệu giữa hai tỉnh cần được phối hợp như thế nào? Vai trò của Lào Cai trong quá trình này sẽ ra sao?
Đồng bộ dữ liệu giữa hai tỉnh là quá trình tổ chức lại toàn diện hệ thống dữ liệu hành chính, hướng đến nền tảng quản trị thống nhất, xuyên suốt.
Trước hết, các sở ngành – nhất là đơn vị nắm dữ liệu gốc như dân cư, đất đai, doanh nghiệp, y tế, giáo dục – cần thống nhất danh mục, định dạng, quy trình cập nhật và cơ chế chia sẻ. Đây là nhiệm vụ mang tính tổ chức – kỹ thuật và cần sự chỉ đạo, giám sát chặt chẽ.
Song song, vai trò của các đơn vị cung cấp dịch vụ và phát triển nền tảng là rất quan trọng. Họ không chỉ chịu trách nhiệm kỹ thuật, mà còn cần đề xuất giải pháp phù hợp với mô hình quản lý mới. Việc phối hợp giữa các nhà cung cấp như VNPT, Viettel và trung tâm CNTT hai tỉnh phải diễn ra liên tục, sát tiến độ Ban Chỉ đạo.
Lào Cai với nền tảng công nghệ và kinh nghiệm hiện có sẽ đóng vai trò trung tâm kỹ thuật – từ trục LGSP đã kết nối ổn định, kho dữ liệu đang xây dựng, đến đội ngũ kỹ thuật lành nghề – sẽ hỗ trợ quá trình tích hợp hạ tầng và phần mềm. Chúng tôi cũng đang phối hợp chặt chẽ với Yên Bái để hình thành hệ thống dữ liệu dùng chung hiệu quả, bền vững.
 |
Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Lào Cai làm việc với Sở Khoa học Công nghệ tỉnh Yên Bái |
Vậy đâu là những giải pháp ưu tiên để hạ tầng thông tin thực sự “đi trước một bước”, phục vụ hiệu quả bộ máy hành chính sau hợp nhất?
Chúng tôi xác định, hạ tầng số không chỉ để vận hành mà còn là nền tảng đổi mới quản trị, thúc đẩy kinh tế số, xã hội số, nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp. Trong giai đoạn tới, Sở KH&CN sẽ tập trung ba nhóm giải pháp lớn: Một là, phát triển kho dữ liệu dùng chung và nền tảng phân tích dữ liệu cấp tỉnh, cho phép tích hợp, khai thác hiệu quả dữ liệu từ nhiều lĩnh vực, phục vụ điều hành thông minh.
Hai là, chuẩn hóa, thống nhất các nền tảng vận hành số. Trên cơ sở kế thừa hệ thống hiện có, chúng tôi sẽ thuê nền tảng chính quyền số thế hệ mới – tích hợp AI, có khả năng mở rộng và phù hợp mô hình quản lý mới.
Ba là, tăng cường an toàn thông tin và phát triển nhân lực số. Sở sẽ hoàn thiện hệ thống giám sát an toàn thông tin, thiết lập quy trình bảo mật chuẩn quốc gia, đồng thời tổ chức đào tạo, chuyển giao công nghệ, xây dựng đội ngũ cán bộ “biết làm chủ dữ liệu”.
Mục tiêu cuối cùng là đảm bảo hạ tầng số không chỉ đáp ứng hợp nhất, mà còn dẫn dắt – “đi trước một bước” – trong xây dựng chính quyền hiện đại, điều hành thông minh và phục vụ nhân dân ngày một tốt hơn.
