Ngày 26-11, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 28, HĐND TP Hà Nội đã thông qua nghị quyết thay thế Nghị quyết 47/2024 về tiêu chí phát thải thấp, làm cơ sở triển khai vùng phát thải thấp (LEZ) trên địa bàn thành phố.
Các đại biểu HĐND bỏ phiếu thông qua các nghị quyết
Nghị quyết mới quy định cụ thể tiêu chí, điều kiện, trình tự và thủ tục xác định vùng phát thải thấp; đồng thời đưa ra phạm vi và biện pháp áp dụng theo từng giai đoạn.
Theo nghị quyết, vùng phát thải thấp là khu vực cần hạn chế xe cơ giới gây ô nhiễm nhằm cải thiện chất lượng không khí. Các tiêu chí để xác định vùng gồm: Thuộc vùng bảo vệ nghiêm ngặt và vùng hạn chế phát thải theo Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn 2050. Là khu vực thường xuyên ùn tắc giao thông mức D đến F theo tiêu chuẩn TCVN 13592:2022. Có AQI ở dưới mức trung bình trong tối thiểu một năm, theo số liệu các trạm quan trắc chuẩn của quốc gia và thành phố.
Việc xác định này, theo HĐND thành phố, nhằm hướng đến mô hình quản lý giao thông bền vững, giảm bớt áp lực từ lượng xe cơ giới tập trung lớn trong nội đô, nhất là những khu vực vốn đông đúc, thường xuyên ùn tắc kéo dài.
Nghị quyết đưa ra lộ trình triển khai vùng phát thải thấp theo từng giai đoạn, mở rộng dần từ khu vực lõi trung tâm ra các vành đai. Theo đó, giai đoạn 1 – từ 1-7-2026: Hà Nội sẽ thí điểm vùng phát thải thấp trong Vành đai 1, tại 9 phường gồm: Hai Bà Trưng, Cửa Nam, Hoàn Kiếm, Ô Chợ Dừa, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Ba Đình, Giảng Võ, Ngọc Hà, Tây Hồ.
Giai đoạn 2 – từ 1-1-2028: Vùng phát thải thấp mở rộng ra toàn bộ khu vực Vành đai 1 và một phần Vành đai 2, bao gồm 14 phường, xã: 9 phường thuộc Vành đai 1 và các phường Láng, Đống Đa, Kim Liên, Bạch Mai, Vĩnh Tuy.
Các phương tiện giao thông tại đường phố Hà Nội. Ảnh minh hoạ
Giai đoạn 3 – từ 1-1-2030: Áp dụng tại Vành đai 3 trở vào, tương đương 36 phường, xã thuộc Vành đai 2 và các khu vực: Phú Thượng, Xuân Đỉnh, Nghĩa Đô, Cầu Giấy, Yên Hòa, Thanh Xuân, Khương Đình, Định Công, Phương Liệt, Tương Mai, Hoàng Mai, Vĩnh Hưng, Long Biên, Phúc Lợi, Việt Hưng, Bồ Đề, Phù Đổng, Đông Anh, Thư Lâm, Phúc Thịnh, Vĩnh Thanh, Nội Bài.
Từ năm 2031 trở đi, bất cứ khu vực nào đáp ứng một trong các tiêu chí tại Điều 4 của nghị quyết sẽ được áp dụng vùng phát thải thấp.
Cùng với việc xác định phạm vi, nghị quyết cũng quy định các biện pháp kiểm soát phương tiện trong vùng phát thải thấp. Theo đó, trong các khu vực thuộc vùng phát thải thấp, thành phố không đầu tư mới và không cho đăng ký mới đối với xe cơ giới sử dụng nhiên liệu hóa thạch khi các xe cũ đã hết hạn lưu thông, đặc biệt với xe thuộc sở hữu của tổ chức.
Hà Nội cũng sẽ cấm lưu thông xe tải trên 3.500 kg sử dụng nhiên liệu hóa thạch vào vùng phát thải thấp, nhằm giảm lượng khí thải lớn từ nhóm xe nặng. Bên cạnh đó, trong vùng phát thải thấp sẽ thực hiện siết hoạt động xe máy chạy xăng dầu. Trong đó, cấm xe máy, xe mô tô sử dụng nhiên liệu hóa thạch tham gia hoạt động kinh doanh trên nền tảng ứng dụng vận tải trong vùng phát thải thấp, đồng thời cấm xe máy khác đi vào vùng theo khung giờ hoặc theo từng khu vực cụ thể.
Vùng phát thải thấp sẽ hạn chế hoạt động đối với xe ô tô không đạt chuẩn khí thải mức 4, tiến tới cấm lưu thông vào vùng phát thải thấp theo giờ hoặc theo khu vực. Đây là biện pháp được đánh giá sẽ tác động lớn tới thói quen di chuyển trong nội đô, nhất là với xe cũ, xe tiêu hao nhiều nhiên liệu.
Trong khi siết các xe chạy xăng dầu, Hà Nội đồng thời tạo điều kiện cho phương tiện xanh, gồm: Xe không phát thải; xe cơ giới sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh; phương tiện thân thiện môi trường; xe ưu tiên theo quy định; các phương tiện có giấy phép lưu thông đặc biệt
Việc mở rộng ưu tiên này được kỳ vọng thúc đẩy người dân chuyển đổi sang phương tiện xanh - xu hướng đang diễn ra tại nhiều đô thị lớn trên thế giới.
