Mạnh dạn chuyển đổi cây trồng
Nép mình bên tuyến đường Hồ Chí Minh huyết mạch, thôn Lao Đu (xã Khâm Đức, TP Đà Nẵng) từng là vùng đất nghèo khó. Đồng bào Gié Triêng ở đây sống chủ yếu nhờ nương rẫy, quanh năm thiếu trước hụt sau. Thế nhưng hôm nay, hình ảnh những vườn cam Vinh trĩu quả đã viết nên câu chuyện đổi đời nơi đại ngàn Trường Sơn
Nhắc về những ngày gian khó, Trưởng thôn A Thể cho biết, cả thôn trước đây có hơn 150 hộ thì phần lớn thuộc diện nghèo, nhiều gia đình thiếu ăn quanh năm, con cái không được học hành đầy đủ. Bà con quen tập quán du canh du cư, trồng sắn ngô năng suất thấp, đời sống bấp bênh.
Sự thay đổi bắt đầu từ những lớp tập huấn kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi do chính quyền phối hợp tổ chức. Người dân dần biết áp dụng khoa học, mạnh dạn chuyển đổi cây trồng vật nuôi. Hơn 5 ha đất hoang được cải tạo thành ruộng lúa nước theo mô hình cánh đồng lớn, sử dụng giống mới và phân bón hợp lý, năng suất tăng gấp nhiều lần, gạo đủ ăn quanh năm.
Cùng với lúa, bà con phát triển kinh tế vườn - trại. Nhà nào cũng có trâu bò, gà vịt, vừa tự cung tự cấp vừa bán ra thị trường. Hộ nghèo nhờ đó có thêm thu nhập, dần thoát nghèo. Đến nay, toàn thôn chỉ còn 6 hộ nghèo và 10 hộ cận nghèo.
Không chỉ thay đổi về kinh tế, đời sống tinh thần của người dân cũng nâng lên rõ rệt. Nhiều ngôi nhà khang trang mọc lên, đường làng ngõ xóm sạch sẽ hơn, trẻ em được đến trường đầy đủ.
"Quan trọng nhất là tư duy đã thay đổi. Người dân không còn ỷ lại, mà tự lực vươn lên, cùng nhau làm giàu cho bản làng, lo cho con cái có tương lai tốt đẹp hơn", ông A Thể phấn khởi.
Mở lối thoát nghèo
Trong hành trình đổi thay ấy, cam Vinh được ví như trái ngọt giúp Lao Đu lột xác. Giai đoạn 2010 - 2014, thông qua Chương trình 30a hỗ trợ các huyện nghèo, ngành nông nghiệp huyện Phước Sơn (cũ) đã đưa nhiều giống cây ăn quả, trong đó có loại cam đặc sản này, về địa bàn để bà con chuyển đổi cơ cấu cây trồng.
Ban đầu chỉ vài hộ ở Lao Đu mạnh dạn trồng thử. Thấy cây hợp đất, cho trái ngọt và bán được giá, những hộ khác làm theo. Từ vài chục gốc ban đầu, nay cả thôn đã phủ xanh những vườn cam trĩu quả.
Khí hậu mát mẻ, đất đai màu mỡ giúp cây cam sinh trưởng tốt, quả to, mọng nước, vị ngọt thanh. Thương lái tìm đến tận vườn thu mua, giúp quả cam có đầu ra ổn định.
Men theo con đường mòn băng qua bảy con suối, chúng tôi tìm đến vườn cam của ông A Yên (51 tuổi). Hơn 100 gốc cam vào mùa chín rộ, cây nào cũng trĩu quả, bóng xanh mướt.
"Trước đây chỉ trồng sắn ngô, thu nhập bấp bênh. Giờ nhờ giống cam này, gia đình tôi không chỉ thoát nghèo mà còn có vốn mở rộng vườn", ông Yên chia sẻ.
Không chỉ gia đình ông Yên, hàng chục hộ khác như Xuyên Văn Phiếu, Hồ Văn Niêng, A Nghiệt, A Hương... cũng đã gặt hái thành công.
Lao Đu nay được ví như "thủ phủ cam Vinh" giữa Trường Sơn. Mỗi mùa thu hoạch, hàng chục triệu đồng đổ về từng hộ, trở thành động lực để bà con tiếp tục mở rộng diện tích, chăm chút vườn cây.
Theo Trưởng thôn A Thể, ngoài cam, bà con còn xen canh ngô, khoai, lúa rẫy để "lấy ngắn nuôi dài". Nhờ nguồn thu ổn định, người dân không còn chặt phá rừng như trước mà cùng nhau bảo vệ rừng, giữ nguồn nước và môi trường sinh thái.
"Bà con nhận ra giữ rừng là giữ sinh kế lâu dài cho chính mình", ông nói.
Khơi dậy khát vọng vươn lên của đồng bào
Không dừng lại ở nông nghiệp, Lao Đu còn mở ra hướng phát triển du lịch cộng đồng. Với cảnh quan hoang sơ, khí hậu trong lành và những vườn cam trĩu quả, nơi đây hứa hẹn trở thành điểm đến hấp dẫn. Du khách có thể trải nghiệm đời sống vùng cao, tham quan vườn cam, thưởng thức đặc sản ngay tại chỗ.
Già làng A Song Ba cho biết, thôn đã phục dựng lễ hội mừng lúa mới, duy trì nghề dệt thổ cẩm, nhà nào cũng giữ cồng chiêng, khung dệt để sẵn sàng phục vụ du khách.
"Giờ đây, bà con vừa làm nông nghiệp, vừa làm du lịch, chăn nuôi cũng khấm khá chẳng kém miền xuôi. Chúng tôi kỳ vọng khi địa phương được sáp nhập về Đà Nẵng, du lịch cộng đồng sẽ được tổ chức chuyên nghiệp hơn", già Ba bày tỏ.
Từ những vườn cam xanh mướt đến tiếng trẻ ríu rít trên đường tới trường, Lao Đu hôm nay là minh chứng sống động cho sự đổi thay mạnh mẽ. Cam Vinh không chỉ mang lại “trái ngọt” kinh tế, mà còn khơi dậy khát vọng vươn lên của đồng bào Gié Triêng.
Giữa đại ngàn Trường Sơn, câu chuyện đổi đời ấy vẫn đang được viết tiếp, hứa hẹn một tương lai tươi sáng và bền vững cho bản làng.
