Tại hội nghị về tình hình giải ngân đầu tư công nguồn vốn nước ngoài và các biện pháp tăng cường giải ngân các tháng cuối năm chiều ngày 15/10, ông Trần Quốc Phương - Thứ trưởng Bộ Tài chính - đánh giá, từ đầu năm đến nay, kết quả giải ngân đầu tư công có chuyển biến tích cực, song vẫn chưa đạt yêu cầu đề ra.
"Chính phủ và Thủ tướng đã ban hành hàng loạt nghị quyết, công điện và chỉ đạo nhằm tháo gỡ khó khăn, nhưng tiến độ thực hiện vẫn còn chậm", Thứ trưởng nói.
Theo báo cáo, đến ngày 14/10, tỷ lệ giải ngân đầu tư công nguồn vốn nước ngoài (vốn ODA) của các bộ, ngành, địa phương đạt 18,68% kế hoạch. Trong đó có 5 bộ, ngành, địa phương chưa giải ngân năm nay là Bộ Ngoại giao, tỉnh Tây Ninh, Đồng Nai, Hưng Yên, Lai Châu.
Tại hội nghị, đại diện UBND tỉnh Đồng Nai cho biết, kế hoạch đầu tư công năm 2025 được giao hơn 52,5 tỷ đồng, trong đó hơn 11,1 tỷ đồng cho phát triển y tế cơ sở. Đến nay, tỉnh đã giải ngân hơn 5 tỷ đồng và dự kiến hoàn tất giải ngân trước 10/11. Về vốn chuyển từ năm 2024 sang năm nay (36,4 tỷ đồng), Đồng Nai đã giải ngân 33,9 tỷ đồng và sẽ hoàn thành trước 10/11.
"Hiện còn hơn 41,4 tỷ đồng thuộc dự án Hiện đại hóa thủy lợi thích ứng biến đổi khí hậu chưa thể triển khai do hiệp định chưa ký. Tỉnh đã đề xuất xin giảm vốn nếu hiệp định chưa được ký và khẳng định vốn nước ngoài không còn vướng mắc giải ngân", đại diện tỉnh cho biết.
Ông Lê Trung Hiếu - Phó giám đốc Sở Tài chính Hà Nội - cho biết TP Hà Nội được giao kế hoạch vốn nước ngoài năm nay cho 5 dự án với tổng vốn ODA được giao là 2.489 tỷ đồng. Tính đến hết tháng 9, Hà Nội đã giải ngân được 822 tỷ đồng, đạt 33,02% kế hoạch năm.
Ông Lê Trung Hiếu, Phó giám đốc Sở Tài chính Hà Nội phát biểu tại hội nghị (Ảnh: Bộ Tài chính).
Theo ông, một trong những dự án có tiến độ chậm là tuyến đường sắt đô thị số 3.1, đoạn Nhổn - Ga Hà Nội do vướng mắc kéo dài về giải phóng mặt bằng, phát sinh chi phí khiến một số nhà thầu khiếu nại lên Trọng tài Quốc tế Singapore. Ngoài ra, gói thầu cung cấp thiết bị đào ngầm vẫn chưa hoàn tất đàm phán, ảnh hưởng đến triển khai và giải ngân.
Đối với dự án đường sắt đô thị tuyến số 2.1, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo, ông Hiếu cho biết dự kiến đến tháng 1/2027 mới có thể ký hiệp định vay, đồng nghĩa với việc chưa thể triển khai sớm.
Lãnh đạo Sở Tài chính Hà Nội nêu thêm, bên cạnh đó, tình trạng khan hiếm vật liệu, giá cả biến động lớn (chênh 1,5-2 lần so với dự toán) cũng gây khó khăn trong đấu thầu. Riêng Dự án xử lý nước thải Yên Xá, dù tiến độ đảm bảo, thành phố vẫn phải tạm ứng vốn ngân sách do nguồn ODA chưa giải ngân kịp.
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Trần Quốc Phương đánh giá ngoài những vướng mắc truyền thống về thủ tục hành chính và phê duyệt hồ sơ, thì việc sắp xếp lại đơn vị hành chính và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hiện không còn là nguyên nhân đáng lo nhất.
"Mặc dù có tác động nhất định, nhưng hiện các hoạt động đã ổn định và không ảnh hưởng lớn đến tiến độ", ông Phương nói.
Thứ trưởng Trần Quốc Phương phát biểu tại hội nghị (Ảnh: Bộ Tài chính).
Hiện vẫn còn một số vướng mắc về thủ tục trong nước, đặc biệt là các thủ tục thuộc thẩm quyền bộ, ngành, địa phương như đấu thầu, phê duyệt dự án, điều chỉnh kế hoạch đầu tư... Thứ trưởng đề nghị các bộ, ngành và địa phương phối hợp chặt chẽ, xử lý nhanh để bảo đảm tiến độ.
Ngoài ra, các thủ tục liên quan đến ký kết hiệp định và điều chỉnh kế hoạch vốn ODA cần được giải quyết kịp thời. Thứ trưởng cũng lưu ý các đơn vị cần thận trọng trong việc lập kế hoạch và chỉ nhận dự toán phù hợp với khả năng thực hiện thực tế.
Về thủ tục với nhà tài trợ nước ngoài, Bộ Tài chính đã đề nghị đơn giản hóa quy trình. Nếu thủ tục quá phức tạp, sẽ khó triển khai, nhưng hiện một số nhà tài trợ như ADB đã có động thái tích cực trong việc này.
Theo ông Phương, từ nay đến cuối năm, các địa phương cần đẩy mạnh giải ngân, không nên chờ đợi chính sách mới. Với kế hoạch vốn năm sau, cần rà soát kỹ và đăng ký đúng năng lực thực tế để tránh bị giảm vốn hoặc không giải ngân được.
