Những ngày đầu tháng 10, cửa hàng Thong Ek Jewelry tại tỉnh Nonthaburi, tấp nập lạ thường. Giữa lúc giá vàng thật tại Thái Lan vừa chính thức chạm mốc lịch sử 60.000 baht(1.850 USD) mỗi một baht vàng (15,2 gram vàng), người ta không thấy cảnh chen lấn bán ra chốt lời, mà là dòng khách hàng đang chăm chú lựa chọn những món trang sức lấp lánh bằng vàng giả.
Anh Inkwat Decharat (41 tuổi), đồng sở hữu cửa hàng, bận rộn nhưng không giấu nổi vẻ phấn khởi. "Doanh số của chúng tôi đã tăng trưởng đều đặn từ khi vàng thật vượt ngưỡng 40.000 baht. Nhưng khi nó cán mốc 60.000 baht, thị trường thực sự bùng nổ", anh chia sẻ.
Câu chuyện tại Thong Ek Jewelry đang phác họa nên một bức tranh kinh tế đầy nghịch lý nhưng vô cùng hợp lý tại Thái Lan: một quốc gia cuồng vàng, nơi người dân vừa tích cực săn lùng vàng thật như một kênh trú ẩn an toàn, vừa tìm đến vàng giả như một giải pháp tiêu dùng thông minh. Hai xu hướng tưởng chừng trái ngược lại đang cùng nhau phát triển mạnh mẽ, tạo ra những cơ hội kinh doanh bất ngờ.
Khi vàng giả trở thành "giải pháp kinh tế"
Tại Thái Lan, cũng như nhiều nước Á Đông, vàng không chỉ là một tài sản đầu tư. Nó là biểu tượng của sự giàu có, vị thế xã hội và là món trang sức không thể thiếu trong các sự kiện quan trọng. "Vàng giúp người đeo tự tin và nâng tầm đẳng cấp", anh Inkwat giải thích. Tuy nhiên, khi giá vàng thế giới liên tục leo thang, và được dự báo có thể chạm ngưỡng 4.000 USD, việc sở hữu trang sức vàng thật ngày càng trở nên xa xỉ.
Đây chính là lúc thị trường vàng giả, hay chính xác hơn là "trang sức mô phỏng cao cấp", lên ngôi. Nó giải quyết được bài toán hóc búa: làm sao để vừa đáp ứng nhu cầu "trông như thật", vừa phù hợp với túi tiền đang eo hẹp vì kinh tế trì trệ?
Chị Juthamas, vợ anh Inkwat, cho biết nhiều khách hàng của chị cần trang sức để tham dự các sự kiện xã hội hoặc lễ hội khi về quê. Thay vì chi một khoản tiền lớn, họ chọn một sản phẩm mô phỏng với giá chỉ bằng một phần nhỏ.
Một lý do khác, thực tế và đáng ngạc nhiên hơn, là vấn đề an toàn. Một khách hàng lâu năm tên Keng chia sẻ: "Tôi thích sự tiện dụng của nó. Tôi có thể cất vàng thật ở nhà và đeo vàng giả khi ra ngoài mà không phải lo lắng về trộm cướp, nhất là trong bối cảnh giá trị của nó đang tăng chóng mặt".
Thành công của những cửa hàng như Thong Ek Jewelry không chỉ đến từ việc bán một sản phẩm thay thế giá rẻ. Họ đã biến nó thành một ngành kinh doanh dịch vụ thực thụ. "Sản phẩm của chúng tôi liên tục được cải tiến về chất liệu, mẫu mã. Chúng tôi cung cấp dịch vụ hậu mãi, bảo hành, khách hàng có thể đổi, trả hoặc thậm chí bán lại theo chính sách", anh Inkwat nhấn mạnh.
Cách tiếp cận này đã xây dựng được niềm tin, biến vàng giả từ một lựa chọn bất đắc dĩ thành một lựa chọn tiêu dùng chủ động và thông minh. Với đà này, Inkwat tự tin dự báo doanh số có thể tăng thêm 20-30% trong ba tháng tới và có thể bùng nổ 100-200% vào mùa lễ hội cuối năm.
Khách hàng chọn mua trang sức vàng giả tại Thong Ek Jewelry, cửa hàng vàng giả bán chạy nhất Thái Lan ở Muang Thong Thani, Nonthaburi trong bối cảnh giá vàng thật chạm kỷ lục 60.000 baht mỗi baht vàng (1.850 USD/ 15,2 gram).
Cơn khát vàng thật vẫn chưa hạ nhiệt
Nếu chỉ nhìn vào câu chuyện của vàng giả, người ta có thể lầm tưởng rằng người Thái đang quay lưng với vàng thật. Sự thật hoàn toàn ngược lại.
Theo báo cáo của YLG Bullion International, Thái Lan đã chính thức lọt vào top 10 quốc gia mua vàng nhiều nhất thế giới. Chỉ trong nửa đầu năm 2025, nhu cầu vàng tại đây đã tăng vọt 21% so với cùng kỳ, đạt 20,7 tấn. Đáng chú ý, năm 2024, Thái Lan là quốc gia có tốc độ tăng trưởng tiêu thụ vàng nhanh nhất toàn cầu (tăng 13%, lên 49 tấn) và duy trì đà tăng trưởng 4 năm liên tiếp kể từ sau đại dịch.
Bà Pawan Nawawattanasub, CEO của YLG, nhận định: "Vàng vẫn đang trong một xu hướng tăng giá mạnh mẽ". Vị thế của Thái Lan không chỉ phản ánh yếu tố văn hóa lâu đời, mà còn cho thấy một chiến lược đầu tư nhạy bén trong bối cảnh bất ổn toàn cầu.
Cơn sốt vàng thật được thúc đẩy bởi hàng loạt yếu tố vĩ mô.
Kỳ vọng Fed cắt giảm lãi suất: Việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) được dự báo sẽ hạ lãi suất tới 75 điểm cơ bản trong năm nay làm giảm sức hấp dẫn của đồng USD và các tài sản sinh lời, khiến vàng – một tài sản không sinh lãi suất – trở nên hấp dẫn hơn.
Nhu cầu trú ẩn an toàn: Các căng thẳng địa chính trị âm ỉ và những bất ổn kinh tế toàn cầu thúc đẩy các nhà đầu tư tìm đến vàng như một "hầm trú ẩn" an toàn cho tài sản.
Lực mua từ các ngân hàng trung ương: Xu hướng phi đô la hóa khiến các ngân hàng trung ương trên thế giới tăng cường dự trữ vàng, tạo ra một lực cầu khổng lồ và bền vững.
Tại Thái Lan, một khảo sát gần đây cho thấy 97% nhà đầu tư trong nước nắm giữ vàng, trong đó 20% là những người mới tham gia thị trường. Điều này cho thấy sức hút của kim loại quý này đang lan tỏa mạnh mẽ.
Để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng, ngành kinh doanh vàng cũng đang tự chuyển đổi. Các "ông lớn" như YLG hay Hua Seng Heng đẩy mạnh các kênh giao dịch trực tuyến qua ứng dụng di động như Get Gold, thậm chí hợp tác với nền tảng của chính phủ như Pao Tang, cho phép người dân đầu tư vàng chỉ với số vốn nhỏ từ 100 baht.
Giải mã nghịch lý: Sự phân mảnh của thị trường
Vậy làm thế nào hai thị trường vàng thật và vàng giả lại có thể cùng nhau bùng nổ? Câu trả lời nằm ở sự phân mảnh thông minh của thị trường và tâm lý tiêu dùng đa tầng.
Cơn bão giá đã chia nhu cầu về vàng của người Thái thành 2 nhánh rõ rệt.
Nhu cầu đầu tư và tích sản: Nhóm này tìm đến vàng thật (vàng miếng, vàng thỏi, vàng kỹ thuật số) với mục tiêu chính là bảo toàn và gia tăng giá trị tài sản. Họ là những nhà đầu tư, những người có tiền nhàn rỗi, xem vàng là một công cụ tài chính để chống lại lạm phát và sự bất ổn. Sự phát triển của các nền tảng giao dịch trực tuyến càng tạo điều kiện cho nhóm này tham gia thị trường dễ dàng hơn.
Nhu cầu sử dụng và thể hiện: Nhóm này mong muốn sở hữu vẻ đẹp và giá trị biểu tượng của trang sức vàng trong đời sống xã hội nhưng bị rào cản về giá và an toàn. Vàng giả cao cấp chính là câu trả lời hoàn hảo cho họ. Đây không phải là hành vi đầu tư, mà là một quyết định tiêu dùng thực dụng.
Một người thậm chí có thể thuộc về cả hai nhóm: mua vàng miếng để cất trong két sắt và mua một bộ trang sức mô phỏng để đeo hàng ngày.
Sự song hành này là một minh chứng cho sự trưởng thành và linh hoạt của thị trường. Một bên, ngành kinh doanh vàng thật đang tự nâng cấp bằng cách số hóa và tăng cường tính minh bạch (Hiệp hội Kinh doanh Vàng Thái Lan đã thành lập một tổ chức tự quản lý để giám sát giao dịch trực tuyến). Một bên, ngành "trang sức mô phỏng" đang chuyên nghiệp hóa, xây dựng thương hiệu và dịch vụ hậu mãi để trở thành một phân khúc kinh doanh hợp pháp và tiềm năng.
Câu chuyện lạ đời về vàng ở Thái Lan cho thấy, trong một môi trường kinh tế đầy biến động, nhu cầu của con người không mất đi, nó chỉ biến đổi và tìm ra những lối đi mới. Và ở đó, những mô hình kinh doanh sáng tạo, biết nắm bắt và đáp ứng đúng "nỗi đau" của khách hàng sẽ luôn tìm thấy cơ hội để tỏa sáng, dù là với vàng thật hay vàng giả.
