Không dám nghĩ tới mua nhà...
Quang Sơn (29 tuổi, quê Hưng Yên) bước chân vào TPHCM khi 18 tuổi, học ngành truyền thông và đi làm ngay khi ra trường. Sau 11 năm vừa học vừa làm, gắn bó ở mảnh đất phồn hoa đô thị, Sơn thổ lộ không dám nghĩ tới mua nhà.
Bởi lẽ với mức thu nhập hơn 20 triệu đồng/tháng, Sơn chỉ đủ chi trả tiền thuê nhà, sinh hoạt, ăn uống, dành lại được khoản nhỏ tiết kiệm phòng thân. Mức lương trên 20 triệu đồng gạt Sơn ra khỏi danh sách người đủ điều kiện mua nhà ở xã hội, nhưng cũng không đủ sức để Sơn với tới những dự án căn hộ thương mại giá vài tỷ đồng.
Mắc kẹt trong bài toán loay hoay về tài chính, Sơn chấp nhận tiếp tục thuê nhà, tìm kiếm các cơ hội gia tăng thu nhập và... trì hoãn việc yêu đương, cưới xin. Với Sơn lúc này, có thể lo được cho bản thân đã là hạnh phúc.
Nỗi lo giá nhà không phải là ảo giác với riêng Sơn. Đó là tâm tư chung của rất nhiều người trẻ hiện nay. Không ít chuyên gia, đơn vị nghiên cứu nêu những con số vài chục năm, thậm chí cả trăm năm để người trẻ có thể mua được nhà, nếu không có sự trợ giúp tài chính từ phía gia đình.
Giá nhà ở thành phố lớn đang là rào cản an cư với người trẻ (Ảnh minh họa: Trịnh Nguyễn).
Báo cáo từ Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) đánh giá, nguồn cung dự án mới chủ yếu phục vụ nhóm người có tài chính cao và nhà đầu tư, tiềm ẩn rủi ro cho sự phát triển bền vững của thị trường. Bởi, giá bán chung cư tại Hà Nội và TPHCM đã tăng mạnh thời gian qua, vượt 70 triệu đồng/m2, phân khúc bình dân vẫn rất ít ỏi.
Viện nghiên cứu Kinh tế - Tài chính - Bất Động Sản Dat Xanh Services (Dat Xanh Services - FERI) cũng ghi nhận xu hướng tăng giá diễn ra ở hầu hết các loại hình sản phẩm nhà ở tại phía Bắc và phía Nam. Trong đó, giá bán khu vực phía bắc tăng từ 3-5% với căn hộ, nhà phố và lên đến 15% với shophouse, đất nền. Khu vực miền Nam có mức tăng thấp hơn, giá bán tăng nhẹ 1-2% với căn hộ, 2-5% với đất nền.
Báo cáo từ nhiều đơn vị nghiên cứu khác cũng cho thấy giá căn hộ chung cư tại TPHCM tiếp tục leo cao. Hãng tư vấn Cushman & Wakefield nêu quý I, giá căn hộ đạt 4.691 USD (gần 120 triệu đồng) mỗi m2, tăng 28% so với quý trước và tăng 47% so với cùng kỳ 2024. Mức giá bình quân căn hộ này đã được thiết lập cao nhất từ trước đến nay.
Số liệu từ CBRE Việt Nam chỉ ra giá trung bình căn hộ đã đạt trên 77 triệu đồng/m2, đặc biệt có dự án trên 290 triệu đồng/m2 và trên 500 triệu đồng/m2 tại khu vực trung tâm thành phố.
Hay đại diện DKRA Group nêu giá căn hộ đã vượt xa mức thu nhập của đại bộ phận người có nhu cầu mua nhà ở và cả giới đầu tư, do nguồn cung thị trường chủ yếu là sản phẩm cao cấp, hạng sang.
Trong một sự kiện gần đây, ông Nguyễn Văn Đính - Phó chủ tịch Hiệp hội bất động sản Việt Nam - phải thốt lên thực trạng người trẻ không mua được nhà, ngại cưới và lập gia đình. Một trong những nguyên nhân góp phần gây lên tình cảnh đó là dự án bị ách tắc, giá nhà tăng...
Tuy nhiên, giá nhà đã tăng và chưa dừng lại. Ông Lưu Quang Tiến - Phó Viện trưởng Dat Xanh Services - FERI - cho rằng vào quý II, giá bán sơ cấp được dự báo sẽ tăng bình quân khoảng 3 - 5% trên toàn thị trường, chủ yếu do nguồn cung mới đến từ các phân khúc cao cấp, hạng sang. Giá bán thứ cấp có thể tăng từ 10 - 15%, mức tăng mạnh hơn sẽ đến từ các địa phương dự kiến sáp nhập vào các thành phố lớn.
Dạt về vùng ven, trông chờ nhà ở xã hội
Trong khi thị trường TPHCM nở rộ sản phẩm cao cấp thì nhà ở bình dân, phân khúc tầm trung lại ngày càng trở nên khan hiếm. Theo khảo sát của phóng viên báo Dân trí, phần lớn các dự án được giới thiệu ra thị trường thời gian gần đây đều có mức giá từ 60-70 triệu đồng/m2, rất hiếm sản phẩm ở mức 40-50 triệu đồng/m2.
DKRA Group cũng chỉ ra trong quý đầu năm, 85% sản phẩm trên thị trường thuộc mức giá cao cấp (trên 75 triệu đồng/m2), còn lại chỉ 15% thuộc tầm trung. Phân khúc bình dân không còn. Tương tự, Cushman & Wakefiled nêu căn hộ khoảng 50 triệu đồng/m2 chỉ chiếm 6% nguồn cung thị trường TPHCM trong quý vừa qua. Rổ hàng cao cấp chiếm ưu thế.
Cơ hội sở hữu nhà của người trẻ phụ thuộc nhiều yếu tố (Ảnh minh họa: Trịnh Nguyễn).
Giới chuyên gia nhận định lúc này, cơ hội sở hữu nhà cho người trẻ có từ 2 hướng: dạt về vùng ven hoặc trông chờ vào nguồn cung nhà ở xã hội được cải thiện.
Đại diện của Savills cho biết khi giá nhà ở nội đô neo ở mức cao và khả năng tiếp cận nhà ở ngày càng hạn chế, thị trường ghi nhận xu hướng mở rộng nhu cầu tìm kiếm nhà ở ra các khu vực ngoài trung tâm. Xu hướng này được trợ lực bởi định hướng phát triển hạ tầng đồng bộ cùng chính sách giãn dân.
Việc triển khai các tuyến metro, đường Vành đai giúp kết nối thuận tiện từ khu vực vùng về khu vực trung tâm, góp phần thúc đẩy nhu cầu tìm mua nhà ở tại các khu vực vùng ven. Vị đại diện khuyến nghị người mua cần cân nhắc kỹ các yếu tố về tiến độ hạ tầng, năng lực và uy tín của chủ đầu tư, tính minh bạch pháp lý dự án để giảm thiểu rủi ro khi lựa chọn các dự án nhà ở gắn liền với phát triển hạ tầng mới.
Đối với nhà ở xã hội, loạt ông lớn đề xuất, lên kế hoạch phát triển các dự án nhà ở xã hội nhằm tạo nguồn cung mới. Nhiều gói vay và chính sách tín dụng hỗ trợ người trẻ dưới 35 tuổi cũng được các ngân hàng triển khai.
Bà Cao Thị Thanh Hương - Quản lý Cấp cao, Bộ phận Tư vấn và Nghiên cứu, Savills TPHCM - đánh giá mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030 là một kỳ vọng rất lớn, nhưng hoàn toàn khả thi nếu có sự chung tay của Nhà nước, doanh nghiệp và các tổ chức tín dụng.
Tuy nhiên, theo bà Hương, hệ thống ngân hàng hiện nay vẫn dè dặt với người vay trên 45 tuổi thu nhập không cao bởi thời gian làm việc còn lại ngắn, thu nhập có thể giảm kèm theo nhiều rủi ro tín dụng.
Xét trên góc độ an sinh xã hội, nhu cầu nhà ở không phân biệt tuổi tác, các chính sách hỗ trợ tín dụng cần được thiết kế đa tầng, linh hoạt theo từng nhóm tuổi, hoàn cảnh và khả năng tài chính để đảm bảo mọi người dân đều có cơ hội an cư.
Vị chuyên gia cho rằng, thị trường bất động sản muốn phát triển bền vững cần xuất phát từ nhu cầu thật, mà nhu cầu lớn nhất hiện nay chính là nhà ở vừa túi tiền. Gói tín dụng mua nhà cho người trẻ không chỉ là một giải pháp tài chính mà còn là "chìa khóa" để giải bài toán an cư và ổn định xã hội trong dài hạn.
