Tại một phòng thí nghiệm ở Đại học Maryland (Mỹ), nhóm các nhà nghiên cứu đang giải quyết một trong những thách thức lớn nhất trong y học cấp cứu: Làm thế nào để truyền máu cứu sống bệnh nhân ở những nơi xa bệnh viện.
Chỉ cần nước đổ vào lọ bột, máu nhân tạo sẽ sớm hình thành.
Giải pháp đột phá mà họ đang thử nghiệm không cần bảo quản lạnh mà ở dạng bột nhẹ, điều này mở ra hy vọng cho việc chăm sóc chấn thương tại chiến trường hoặc hiện trường tai nạn, nơi mất máu vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong có thể phòng ngừa.
Trong một phòng chăm sóc đặc biệt dành cho thỏ, tiến sĩ Allan Doctor và nhóm của ông đang mô phỏng tình trạng mất máu nghiêm trọng. Họ rút máu từ thỏ để tái hiện tình huống của một người bị tai nạn nghiêm trọng. Theo chia sẻ từ tiến sĩ Doctor, con thỏ này đang trong tình trạng sốc, sẽ chết nếu không can thiệp.
Hiện tại, thỏ đang được truyền máu nhân tạo thử nghiệm. Một kỹ thuật viên cẩn thận tiêm ba ống tiêm chứa máu tổng hợp được sản xuất bằng cách chiết xuất hemoglobin từ máu đã chết. Hemoglobin sau đó được bao bọc trong một lớp mỡ bảo vệ, từ đó tạo ra các tế bào hồng cầu nhân tạo. Tiến sĩ Doctor giải thích: “Chúng tôi phải bao bọc hemoglobin bên trong tế bào để đảm bảo an toàn và hiệu quả”.
Điều này đáp ứng nhu cầu truyền máu ngay lập tức.
Sau khi được truyền ba lọ máu tổng hợp, tình trạng của thỏ đã cải thiện nhanh chóng với các dấu hiệu sinh tồn ổn định. Điều này khiến tiến sĩ Doctor cảm thấy “đáng kinh ngạc khi nó có tác dụng nhanh đến vậy”.
Các thử nghiệm trên hàng trăm con thỏ cho thấy máu nhân tạo vừa an toàn vừa hiệu quả trong việc phục hồi sức khỏe sau khi mất máu cấp tính. Tiến sĩ Doctor thừa nhận rằng các thử nghiệm trên người quy mô lớn vẫn chưa bắt đầu, tuy nhiên ông đặt ra rất nhiều kỳ vọng. Hiện, nhóm của ông vẫn cần chứng minh tính an toàn và hiệu quả của công nghệ với Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA).
Điểm khác biệt của phương pháp này so với các nỗ lực trước đây là lớp vỏ bảo vệ xung quanh hemoglobin, giúp ngăn ngừa độc tính. Sau đó, nhóm nghiên cứu đông khô máu nhân tạo thành bột có thể bảo quản lâu dài mà không cần lạnh. Khi cần cấp cứu, bác sĩ chỉ cần thêm nước để pha loãng bột là có thể sẵn sàng cho việc truyền máu ngay tại hiện trường.
Tuy nhiên, kết quả thực tế vẫn cần phải có thử nghiệm lâm sàng.
Công nghệ này không chỉ có tiềm năng trong các trường hợp khẩn cấp dân sự mà còn được Bộ Quốc phòng Mỹ đầu tư hơn 58 triệu USD vào một công ty phát triển máu tổng hợp mang tên ErythroMer. Đại tá Jeremy Pamplin, người quản lý dự án cho biết: “Xuất huyết vẫn là nguyên nhân số 1 gây tử vong có thể phòng ngừa trên chiến trường”.
Mặc dù kết quả ban đầu rất khả quan, con đường phía trước được cho là vẫn còn nhiều thách thức. Một nhóm nghiên cứu tại Nhật Bản đã thử nghiệm sản phẩm tương tự trên người, tuy nhiên sự hoài nghi vẫn tồn tại trong giới chuyên gia, đặc biệt khi chúng cần có các thử nghiệm lâm sàng.
