Có bao nhiêu con gà trên trái đất? Câu trả lời là 2,3 tỷ con. Vậy điều gì sẽ xảy ra nếu một ngày nào đó tất cả những con gà này biến mất trong một đêm? Nó ảnh hưởng đến con người như thế nào?
Ngay từ 3.100 năm trước, người Polynesia đã mang theo gà trong những chuyến hải hành dài ngày, ngoài việc ăn thịt gà và trứng mọi lúc mọi nơi, họ còn dùng xương gà để làm kim khâu và sáo.
Người Hy Lạp cổ đại thậm chí còn coi gà là "chim chiến thắng", và họ chỉ thịt gà để ăn vào đêm trước trận chiến với kẻ thù - với ngụ ý may mắn và chiến thắng sẽ đứng về phía họ.
Ngày nay, gà đã trở thành nguồn thịt quan trọng nhất của nhân loại. Chỉ cần chúng ta cung cấp nơi chăn nuôi và thức ăn, gà có thể liên tục cung cấp cho con người nguồn protein động vật chất lượng cao.
Loài người tiêu thụ ít nhất 120 triệu tấn thịt gà và 1,2 nghìn tỷ quả trứng mỗi năm, đây là một con số khổng lồ. Khoảng 8 năm trước, vào ngày diễn ra trận đấu giải NFL (National Football League - Giải Bóng bầu dục Vô địch Quốc gia Hoa Kỳ), 1,25 tỷ chiếc cánh gà đã được tiêu thụ trên khắp nước Mỹ khi xem chương trình.
Thịt gà không chỉ giàu dinh dưỡng mà còn có hương vị thơm ngon, bất kể là chiên, hầm hay nướng đều khiến các tín đồ ẩm thực phải xuýt xoa.
Tuy nhiên, sở thích của con người đối với thịt gà cũng là cả một quá trình lâu dài, trước những năm 1950, người Mỹ thích thịt đỏ như thịt bò và thịt lợn và mức tiêu thụ của họ đối với những loại thịt này cao gấp khoảng 2,5 lần so với thịt gà.
Sau này, các nhà khoa học đã chứng minh rằng thịt đỏ như lợn, bò, cừu có nhiều cholesterol hơn, trong khi thịt trắng như gà, vịt, cá lại tốt cho sức khỏe hơn nên thịt trắng đã dần thay thế thịt đỏ. Đối với người Mỹ, thịt vịt quá tanh, trong khi thịt cá thì lại có nhiều xương, và lúc này ưu điểm của thịt gà bắt đầu xuất hiện.
Nhiều trang trại nuôi gà lớn mọc lên như nấm, cùng với sự phát triển của công nghệ và kỹ thuật chăn nuôi, các giống gà cũng ngày càng được cập nhật với số lượng nhiều hơn. Trong những thập kỷ sau đó, thịt gà bắt đầu vượt qua mức tiêu thụ thịt bò và dần trở thành một trong những loại thịt yêu thích của con người.
Gà ngày nay đang sản xuất nhiều thịt hơn, tiêu thụ ít thức ăn hơn và mất ít thời gian hơn để đưa ra thị trường. Các nhà khoa học thậm chí đã lai tạo ra những giống gà có vị ngọt như thịt bò.
Nếu gà đột ngột biến mất khỏi thế giới, các nước Đông Nam Á như Philippines và các nước châu Mỹ như Mexico sẽ gánh chịu hậu quả nặng nề nhất, bởi người dân các nước này chủ yếu ăn thịt gà và trứng - trung bình mỗi năm, một người Mexico sẽ tiêu thụ 350 quả trứng và 160 kg thịt gà.
Khoảng 10 năm trước, dịch cúm gia cầm lan rộng tại Mexico, khiến hàng triệu con gia cầm bị bệnh và buộc phải tiêu hủy, theo đó giá thịt gà và trứng tại quốc gia này đã tăng chóng mặt. Người dân địa phương không còn cách nào khác là xuống đường diễu hành để kêu gọi chính phủ đưa ra những biện pháp khắc phục "khủng hoảng trứng".
Năm 2011, giá gà ở Ai Cập tăng gần gấp 4 lần so với thông thường. Người dân địa phương cũng bắt đầu phản đối và xuống đường biểu tình để bình ổn giá. Đài truyền hình lúc đó đã phải khẩn trương xóa những video có cảnh ăn thịt gà để không gây kích động tinh thần đối với người dân.
Là một trong những tổ tiên của loài gà hiện đại, gà rừng đã được con người thuần hóa từ hơn 4.000 năm trước. Gà nhà đã thừa hưởng khả năng thích ứng tuyệt vời của chúng và cũng có được DNA di truyền của các phân loài gà rừng khác.
Gà là loài có nhiều loại yếu tố di truyền nhất trong tất cả các loại vật nuôi được thuần hóa trừ lợn, có thể nói tất cả những gen tốt của giống gà nguyên thủy đã được gà hiện đại kế thừa.
Nếu loài gà biến mất, những loại thịt như thịt bò và thịt lợn có thể thay thế thịt gà không?
Trước tiên hãy nói về thịt bò, lấy Hoa Kỳ làm ví dụ, 25% lượng thịt mà người Mỹ tiêu thụ là thịt bò.
Nếu dùng thịt bò để lấp chỗ trống của gà, thì diện tích trang trại gia súc sẽ mở rộng gấp 11 lần diện tích trang trại gà ban đầu, diện tích này tương đương với diện tích của Úc và Châu Phi cộng lại, và tương đương với một phần ba tổng diện tích đất canh tác trên trái đất.
Còn việc sử dụng thịt lợn thay vì thịt gà thì sao? Hiện thế giới có khoảng 1,1 tỷ con lợn, muốn thịt lợn thay thế thịt gà thì phải tăng gấp đôi số lượng lợn hiện tại - 2,2 tỷ con, đồng thời tốc độ tăng trưởng lợn cũng không nhanh hơn bò bao nhiêu, tỷ lệ chuyển hóa thành thịt là thấp hơn nhiều so với gà. Để sản xuất một pound thịt lợn cần thức ăn nhiều hơn 10% so với gà.
Các vật nuôi như cừu gia súc có hành vi nhai lại, trong quá trình này sẽ thải ra một lượng lớn khí metan vào không khí, khí metan có thể dẫn đến hiệu ứng nhà kính, mà còn là thủ phạm chính của sự nóng lên toàn cầu. Cùng một sản lượng 1 kg thịt, gia súc và cừu thải ra lượng khí nhà kính gấp bảy lần so với gà.
Vịt, ngan dường như là lựa chọn thay thế thịt phù hợp nhất, tuy nhiên chúng cần được nuôi trong môi trường nước, nuôi nhốt khó khăn hơn gà. Ngoài ra, vịt, ngan không có khả năng kháng bệnh tốt như gà, chúng dễ bị ký sinh trùng trong cơ thể, chất lượng thịt theo đó cũng dễ bị biến đổi và mùi vị không ngon bằng thịt gà.
Hiện nay, mỗi năm con người cần tiêu thụ gần 1,1 nghìn tỷ tấn thịt gà và 1 nghìn tỷ quả trứng. Với sản lượng hàng năm của ngành khai thác thủy sản là 78 triệu tấn thì khó có thể đáp ứng được nhu cầu của con người.
Nếu gà biến mất, tác động nghiêm trọng nhất có lẽ sẽ là ở một số nước Đông Nam Á và châu Phi, nơi kinh tế địa phương kém phát triển và nguồn protein hạn chế, vì vậy gà sẽ trở thành nguồn cung cấp protein chất lượng cao rẻ nhất.
Thịt gà và trứng gà rất giàu lysine và threonine. Hai chất này rất có lợi cho con người nhưng cơ thể con người không tự sản xuất được nên thịt gà cũng là nguồn dinh dưỡng quan trọng nhất của nhiều người nghèo.
Trứng cũng đóng một vai trò bí ẩn là thành phần chính để sản xuất vắc-xin cúm, trong đó 420 triệu liều được sản xuất trên toàn cầu mỗi năm.
Các chủng vi-rút cúm được tiêm vào trứng, nơi vi-rút có thể nhân lên và cung cấp một môi trường dinh dưỡng và vô trùng. Sau đó, các nhà khoa học có thể thu được một chất lỏng chứa đầy virus và vai trò của trứng là không thể thay thế.
Khi gà biến mất, thói quen ăn uống của con người sẽ thay đổi, và các thợ làm bánh ngọt sẽ không còn có thể làm những món tráng miệng mềm và rẻ như hiện tại.
Nếu không có trứng, những món tráng miệng này sẽ mất kết cấu, độ bóng hiện tại và kém bông xốp hơn nhiều. Còn bánh ngọt làm từ trứng vịt, trứng ngỗng hay trứng cút có thể thay thế được trứng gà, nhưng chắc chắn giá sẽ tăng cao.
Tuy nhiên, cái gì cũng có hai mặt, khi loài gà biến mất, sẽ ít người bị nhiễm khuẩn salmonella hơn. Salmonella là vi khuẩn phổ biến nhất ở gà, giết chết gần 120.000 người mỗi năm và hàng chục triệu người khác mắc bệnh.
Hàng ngàn năm qua, loài gà đã đồng hành cùng con người, nếu một ngày loài gà thực sự biến mất, neus không loài vật nào thay thế được chúng thì sự sung túc mà loài gà mang lại cho con người cũng sẽ biến mất, một thế giới không có loài gà chắc chắn chẳng còn gì tốt đẹp.
