Sau bài phản ánh của VietNamNet về "Cú bẻ lái cấp mã vùng trồng sâm Ngọc Linh", Chi cục Nông nghiệp Kon Tum đã thành lập đoàn kiểm tra để rà soát toàn bộ quy trình, thủ tục cấp mã số vùng trồng đối với Công ty cổ phần rượu Sâm Ngọc Linh Kon Tum.
Theo báo cáo của đoàn kiểm tra, tại thời điểm kiểm tra thực địa, Công ty cổ phần rượu Sâm Ngọc Linh Kon Tum có trồng sâm Ngọc Linh.
Công ty đã xuất trình giấy tờ liên quan đến nguồn gốc giống cây sâm Ngọc Linh được sử dụng tại vùng trồng của doanh nghiệp. Đồng thời, cung cấp bản tự công bố lưu hành theo quy định, hồ sơ được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật; có tọa độ GPS tại vùng trồng.
Tuy nhiên, tại thời điểm kiểm tra, còn nhiều vấn đề bất cập như: Trong hồ sơ đề nghị cấp mã số vùng trồng, công ty chưa gửi kèm văn bản chứng minh nguồn gốc giống cây sâm Ngọc Linh; chưa cung cấp hồ sơ công bố lưu hành giống cây trồng.
Bên cạnh đó, đường link liên quan đến đăng tải công bố lưu hành giống cây trồng của công ty tại Cổng thông tin điện tử của Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật không thể kết nối, truy cập được; công ty chưa có minh chứng về tiêu chuẩn áp dụng.
Ngoài ra, tại thời điểm kiểm tra, có 2/9 chỉ tiêu không đạt và 1 chỉ tiêu không đánh giá (vì doanh nghiệp chưa thu hoạch).
Cụ thể, tại hồ sơ cung cấp theo đề nghị cấp mã số vùng trồng không có các tài liệu, hồ sơ liên quan chứng minh nguồn gốc giống (chỉ tiêu số 3 - về giống cây trồng); chưa cung cấp danh sách người trực tiếp sản xuất đã được tập huấn kiến thức về an toàn thực phẩm, khám sức khỏe định kỳ theo quy định (chỉ tiêu số 9).
Mặt khác, đơn đăng ký chưa thể hiện thông tin về địa lý, tọa độ các điểm sản xuất; thiếu thông tin tiêu chuẩn áp dụng; chưa cập nhật thường xuyên các thông tin theo vụ/chu kỳ thu hoạch, các thông tin về truy xuất nguồn gốc.
Cũng theo đoàn kiểm tra, cây sâm Ngọc Linh được người dân, doanh nghiệp trồng dưới tán rừng, trong khi đó Công ty cổ phần rượu Sâm Ngọc Linh Kon Tum lại trồng trong nhà màng, nhà kính, phần lớn giống được sử dụng có nguồn gốc từ phương pháp nuôi cấy mô tế bào.
Đến nay, chưa có nghiên cứu đánh giá và khẳng định hiệu quả của việc áp dụng các phương pháp nuôi cấy mô tế bào, trồng trong nhà màng, nhà kính. Mặt khác, cây sâm Ngọc Linh trồng với mục đích khai thác dùng làm dược liệu, do đó việc cấp mã số vùng trồng cho cây sâm Ngọc Linh theo hình thức này đang gặp nhiều khó khăn.
Từ đó, đoàn kiểm tra kiến nghị Chi cục trưởng Chi cục Nông nghiệp thông báo đến Công ty cổ phần rượu Sâm Ngọc Linh Kon Tum đình chỉ sử dụng mã số vùng: VN-62-617-23404-13-25, đã được cấp ngày 30/5/2025.
Đồng thời, bổ sung các giấy tờ như: giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, danh sách người trực tiếp sản xuất, các tài liệu chứng minh nguồn gốc giống (kèm đường link đăng tải trên Cổng thông tin của Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật); làm rõ các hồ sơ minh chứng về nhật ký canh tác đối với diện tích sản xuất 2,1ha từ năm 2024 đến nay để làm căn cứ hướng dẫn, thực hiện cấp mã số vùng trồng.
