Đề xuất lùi thuế tiêu thu đặc biệt, tránh "khó chồng khó" cho doanh nghiệp

Liên đoàn Công nghiệp và Thương mại Việt Nam (VCCI) ngày 18/3 tổ chức hội thảo “Tham vấn hoàn thiện dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt”, trước khi trình Quốc hội thông qua vào kỳ họp thứ 9 tới.

Lo thuế cao, người dùng chuyển sang tiêu thụ sản phẩm lậu

Phát biểu tại hội thảo, TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV, lưu ý doanh nghiệp (DN) sẽ còn gặp nhiều khó khăn do chiến tranh thương mại - công nghệ; chi phí đầu vào và logistics tăng cao, đơn hàng phục hồi không đồng đều và thiếu bền vững...  

Vì vậy, nếu tăng thuế càng nhanh, càng cao thì giảm tổng hòa lợi ích đối với ngành và nền kinh tế càng lớn, dẫn đến giảm tổng cầu tiêu dùng và đầu tư.

“Việc tăng mạnh và nhanh thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với đồ uống có cồn có thể ảnh hưởng đến hiệu quả đóng góp ngân sách lâu dài; tạo ra tình huống "khó chồng khó" đối với DN và người lao động trong ngành và các ngành liên quan, như bao bì, vận tải, du lịch, ăn uống... ”, ông Lực nhìn nhận.

Từ đó, TS. Cấn Văn Lực đề nghị cần cân nhắc phương án tối ưu là giãn thực hiện từ 1/1/2028 và giãn thời hạn áp dụng tăng thuế để DN có thời gian chuẩn bị.

TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, “mổ xẻ” mục tiêu của sắc thuế TTĐB, đặc biệt trong việc điều chỉnh hành vi người tiêu dùng và sức khỏe.

Theo ông Thành, đối với mặt hàng bia, rượu... không giảm được tiêu dùng vì người tiêu dùng có xu hướng chuyển sang các sản phẩm bất hợp pháp, sản phẩm nhập lậu. Trong khi đó, Nghị định 100 hay Nghị định 168 đã làm giảm tiêu dùng mặt hàng này.

“Tôi đồng tình với kiến nghị của các DN, hiệp hội về giãn thuế. Cần nghiên cứu thật kỹ về tính hiệu lực, hiệu quả và công bằng của sắc thuế, cũng như sự tác động đến ngân sách, tiêu dùng, lao động..." - ông Thành đề nghị.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn thuế (VTCA), cho rằng việc chọn phương án 2 theo ban soạn thảo dự luật là tăng nhanh và tiếp tục gây khó khăn cho các DN sản xuất, thương mại và cả dịch vụ ăn uống.

VTCA kiến nghị cần có lộ trình tăng hợp lý để bảo đảm duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, công ăn việc làm của người lao động, ổn định thị trường.

Lùi thời hạn tăng thuế để 'khoan sức' cho DN

Tại hội thảo, đại diện nhiều doanh nghiệp cùng đề xuất cần “khoan sức” cho DN.

Chủ tịch Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA) Nguyễn Văn Việt chia sẻ, những tháng cuối năm 2024 và đầu năm 2025, đặc biệt là dịp Tết, ngành đồ uống đã ghi nhận sự sụt giảm do nhu cầu giảm mạnh, người dân thắt chặt chi tiêu.

Ông Việt phân tích, nếu tăng thuế nhanh sẽ gây cản trở, mất đi động lực đẩy mạnh tiêu dùng để đạt mục tiêu tăng trưởng. Từ đó, lãnh đạo VBA kiến nghị nên lùi thời điểm tăng thuế với rượu, bia vào năm 2028, lộ trình tăng nên theo phương án 1 để hỗ trợ DN phát triển.

Giám đốc Ngoại vụ cấp cao, đại diện Công ty TNHH Nhà máy Bia Heineken Việt Nam, bà Trần Ngọc Ánh kiến nghị cần có những chính sách phù hợp để tránh cái bẫy "kép": xuất khẩu khó khăn còn thị trường trong nước không đạt được tốc độ tăng trưởng như mong đợi.

Bà Ánh phản ảnh, Nielsen ghi nhận sản lượng bia không chính thống trong năm 2024 tăng tới 71%, chiếm 5,8% thị phần cả nước, riêng tại Đồng bằng sông Cửu Long đã chiếm tới 8%. Việc này không chỉ gây thất thu ngân sách mà còn tiềm ẩn rủi ro về an toàn sức khoẻ với người dùng.

"Ban soạn thảo cần cân nhắc lộ trình tăng thuế hợp lý để giảm thiểu tác động tiêu cực đến mục tiêu của Chính phủ, doanh nghiệp và người tiêu dùng, qua đó duy trì động lực tăng trưởng kinh tế. Chúng tôi kiến nghị lần tăng thuế đầu tiên vào năm 2027 và thuế suất nên theo phương án 1" - bà Trần Ngọc Ánh nói.

Đại diện Tổng công ty CP Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (SABECO) Nguyễn Hoàng Giang thì kiến nghị lùi thời điểm áp thuế TTĐB đến năm 2028 thay vì 2026, nhằm khoan sức, tránh khó chồng khó cho DN, đồng thời hỗ trợ góp phần tăng trưởng kinh tế, nuôi dưỡng nguồn thu.

Bà Huỳnh Thị Thanh Trúc, đại diện Tiểu ban Rượu vang - Rượu mạnh thuộc EUROCHAM, bày tỏ mong muốn Chính phủ xem xét lộ trình thuế phù hợp và hài hòa để đạt được các mục tiêu về thu thuế, phát triển kinh doanh và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.