Đề xuất hạn chế sự xuất hiện của người nổi tiếng, KOL vi phạm

Nhiều  nước có chế tài rất mạnh với KOL

Tham luận tại Hội nghị "KOL với kỷ nguyên vươn mình của dân tộc", bà Nguyễn Thị Thanh Huyền, Cục phó Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử (Bộ VH-TT-DL), tập trung vào góc nhìn quản lý và các chế tài đối với người có sức ảnh hưởng (KOL).

ẢNH: TRẦN CƯỜNG

Viện dẫn kinh nghiệm từ Trung Quốc và Hàn Quốc, 2 nước tương đồng về văn hóa - xã hội với nước ta, bà Huyền cho rằng họ đã có thời gian rất dài về quản lý KOL và rất hiệu quả.

Tại Trung Quốc, bà Huyền cho rằng KOL tại đây là biểu tượng về các giá trị văn hóa - xã hội và là lối sống cho giới trẻ. Do vậy, Trung Quốc coi trọng việc quản lý KOL là trọng tâm của nền quản trị văn hóa tư tưởng và cần "quản đúng, dùng đúng".

Theo bà Huyền, tại Trung Quốc không cho phép KOL vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức, văn hóa cũng như bê bối cá nhân. Cạnh đó, khi tham gia quảng cáo, lực lượng này cũng cần minh bạch, không được mập mờ giữa quảng cáo và đánh giá cá nhân. Nếu vi phạm, KOL sẽ bị xử lý rất nghiêm, từ hành chính, "phong sát", thậm chí phạt tù.

Bà Huyền đánh giá "phong sát" là biện pháp rất hiệu quả tại Trung Quốc, áp dụng từ năm 2014 và thực tế đã rất nhiều ca sĩ, nghệ sĩ bị "phong sát". Việc áp dụng "phong sát" có thể kéo dài 1 vài năm, thậm chí vĩnh viễn, và khi bị "phong sát" thì sự nghiệp coi như chấm dứt.

Tại Hàn Quốc, bà Huyền cho hay KOL như những tấm gương cho khán giả, giới trẻ noi theo, do vậy họ coi trọng việc tạo tấm gương tốt. Khi người nổi tiếng, KOL vi phạm pháp luật hay lệch chuẩn đạo đức, thúc đẩy người khác phạm tội… sẽ bị coi là vi phạm và bị "tẩy chay".

Nhưng một điểm khác với Trung Quốc, ở Hàn Quốc không phải cơ quan nhà nước quản lý mà các cơ quan truyền thông, Đài truyền hình sẽ cùng ngồi thẩm định và đưa ra quy định để "tẩy chay" KOL. 15 năm qua áp dụng phương thức này, đã nhiều người nổi tiếng ở Hàn Quốc bị tẩy chay, thời gian từ một vài năm đến vĩnh viễn.

Từ góc độ 2 nước trên, bà Huyền băn khoăn liệu nước ta có nên áp dụng hay không, trong khi Việt Nam chưa áp dụng các quy định cụ thể về việc quản lý chặt các KOL.

Cần xây dựng quy tắc cho KOL

Theo bà Huyền, nước ta hiện nay chưa có các quy định cụ thể về quản lý các KOL sao cho hiệu quả, trong khi đã có nhiều KOL vi phạm pháp luật, đạo đức, trái thuần phong mỹ tục. Do vậy cần có chế tài quản lý và xử lý nghiêm sai phạm của các KOL, thậm chí là áp dụng biện pháp hạn chế biểu diễn, sự xuất hiện trên truyền thông của người vi phạm, gây tác động xấu đến xã hội.

 Bà Huyền cho rằng, KOL là người nổi tiếng, có tác động đến xã hội, được nhiều người yêu quý nên cần phải có ý thức, trách nhiệm với xã hội; cần có quy tắc về việc người nổi tiếng tự do sáng tạo nội dung như thế nào, cái gì được phép, cái gì không được phép.

"Có thể Bộ VH-TT-DL sẽ xây dựng quy chế về việc hạn chế sự xuất hiện của người nổi tiếng vi phạm trên không gian mạng. Song để triển khai được biện pháp này cần có thời gian tuyên truyền, hướng dẫn và có sự phối hợp của các bộ, ngành liên quan", bà Huyền nói.

ẢNH: TRẦN CƯỜNG

Bà Huyền khuyến nghị các công ty quảng cáo và nhãn hàng cần cân nhắc kỹ khi lựa chọn KOL ký hợp đồng quảng cáo sản phẩm. Qua đó nhằm đảm bảo an toàn thương hiệu, nhãn hàng cũng thể hiện được rõ nguồn gốc.

Cạnh đó, bà Huyền cho rằng cũng cần tận dụng KOL để họ tham gia truyền thông chính sách, sáng tạo nội dung số tích cực, giữ gìn văn hóa Việt Nam và đưa văn hóa nước ta ra thế giới.

Ông Hoàng Ninh, Cục phó Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công thương), cũng thừa nhận những đóng góp và vai trò lớn của KOL trong thời đại thương mại điện tử ngày càng phát triển.

Tuy nhiên, ông Ninh cho hay thời gian gần đây nhiều KOL lợi dụng uy tín cá nhân của mình để bán sản phẩm là hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng và một số KOL thì cung cấp thông tin không minh bạch, làm ảnh hưởng đến doanh nghiệp, nhãn hàng và mất niềm tin với người dân.