Nội dung trên được Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong đề cập khi trình bày tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo trước Quốc hội, sáng 11/11.
Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong.
Ông Đoàn Hồng Phong cho biết, dự thảo Luật thể chế hóa chủ trương về sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.
Dự thảo Luật cũng thể chế hoá chủ trương của Đảng về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; đẩy mạnh phân cấp phân quyền, cắt giảm thủ tục hành chính; khắc phục những bất cập, khó khăn, vướng mắc và nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Dự thảo Luật sửa đổi, hoàn thiện 8 điều của Luật Tiếp công dân, 5 điều của Luật Khiếu nại, 4 điều của Luật Tố cáo.
Một điểm đáng chú ý được Tổng Thanh tra Chính phủ đề cập là Chính phủ đề xuất quy định người đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phải cung cấp thông tin định danh để tránh mạo danh.
Cụ thể, người khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh khi đến nơi tiếp công dân có nghĩa vụ nêu rõ họ tên, địa chỉ, số căn cước, giấy chứng nhận căn cước hoặc số định danh hoặc số hộ chiếu. Trường hợp được người khiếu nại ủy quyền hợp pháp thì phải có giấy ủy quyền.
Dự thảo Luật cũng quy định chủ tịch UBND cấp xã tiếp công dân ít nhất 2 ngày trong 1 tháng. Quy định này bảo đảm đồng bộ với quy định về tiếp công dân của người đứng đầu cấp ủy tại Quy định 11 của Bộ Chính trị và phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền cấp xã hiện nay.
Theo tờ trình của Chính phủ, chủ tịch UBND cấp xã được luật giao thực hiện nhiều nhiệm vụ. Cấp xã hiện nay có cán bộ tiếp công dân thường xuyên; khi cần thiết, chủ tịch UBND cấp xã có thể tiếp công dân đột xuất để kịp thời tiếp nhận, chỉ đạo giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Cùng với các nội dung sửa đổi, theo ông Đoàn Hồng Phong, dự thảo Luật bổ sung 2 điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại về tiếp công dân trực tuyến và tạm đình chỉ, đình chỉ giải quyết khiếu nại.
Cụ thể, việc tạm đình chỉ, đình chỉ giải quyết khiếu nại được thực hiện bằng quyết định của người có thẩm quyền, nêu rõ lý do và căn cứ pháp luật, gửi cho người khiếu nại, người bị khiếu nại và các bên liên quan.
Chính phủ đề xuất quy định khi căn cứ tạm đình chỉ không còn thì người giải quyết khiếu nại tiếp tục giải quyết khiếu nại và thông báo cho các bên có liên quan; thời gian tạm đình chỉ giải quyết khiếu nại không được tính vào thời hạn giải quyết khiếu nại.
Để đáp ứng yêu cầu thực tiễn, dự thảo Luật cũng bổ sung quy định về rút một phần nội dung khiếu nại; trách nhiệm đơn vị tham mưu tại cơ quan không có cơ quan thanh tra; cho phép tiếp tục giải quyết khi người khiếu nại không dự đối thoại…
Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình.
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình cho biết, đa số ý kiến của Ủy ban tán thành với đề xuất của Chính phủ và cho rằng phạm vi sửa đổi của dự án luật là phù hợp với bối cảnh hiện nay.
Về cung cấp thông tin định danh để tránh mạo danh, đa số ý kiến trong cơ quan thẩm tra tán thành, song có ý kiến đề nghị làm rõ hơn các trường hợp người khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh là người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch đang sinh sống tại Việt Nam, chưa được coi là công dân Việt Nam có thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Tiếp công dân không.
" Ý kiến này đề nghị nghiên cứu quy định cụ thể trong luật để tránh làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của các đối tượng này ", ông Dương Thanh Bình nêu rõ.
Theo quan điểm của Ủy ban Dân nguyện và Giám sát, việc bổ sung quy định về tạm đình chỉ, đình chỉ giải quyết khiếu nại là cần thiết để xử lý các vướng mắc trong quá trình giải quyết khiếu nại, bảo đảm tính pháp lý, công khai, minh bạch và bảo vệ quyền, nghĩa vụ của các bên liên quan; tạo cơ sở pháp lý chặt chẽ trong giải quyết các vụ việc phức tạp hoặc khi có các sự kiện pháp lý mới phát sinh...
Bên cạnh đó, một số ý kiến trong cơ quan thẩm tra đề nghị cân nhắc quy định về tạm đình chỉ giải quyết trong trường hợp "cần chờ kết quả giải quyết của cơ quan, tổ chức, cá nhân khác về một vấn đề có liên quan trực tiếp đến nội dung khiếu nại" vì quy định này dễ bị lạm dụng, có thể làm phát sinh vấn đề tiêu cực trong thực tế, dẫn đến việc giải quyết khiếu nại bị kéo dài, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người khiếu nại.
