Chiều 10.11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án luật Dân số. Dự thảo đưa ra nhiều chính sách ưu đãi nhằm duy trì mức sinh thay thế, trong bối cảnh mức sinh tại Việt Nam ngày càng giảm.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, đoàn TP.Hải Phòng
ẢNH: GIA HÂN
Đề xuất chồng được nghỉ dài ngày để chăm con
Một trong các chính sách được đề xuất là tăng thời gian nghỉ thai sản khi sinh con thứ hai, phụ nữ được nghỉ thêm 1 tháng.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn TP.Hải Phòng) nhận định chính sách trên sẽ nhận được ủng hộ từ khá nhiều những người đã, đang và sẽ làm mẹ; song vẫn cần cân nhắc kỹ.
Bà Nga phân tích, khi kéo dài thời gian nghỉ thai sản đối với lao động nữ, doanh nghiệp sẽ có xu hướng e ngại tuyển hoặc bố trí lao động nữ vào các vị trí quan trọng do lo ngại gián đoạn công việc và chi phí phát sinh. Quy định này có thể vô tình trở thành rào cản đối với lao động nữ và làm gia tăng nguy cơ phân biệt đối xử về giới trong tuyển dụng.
Chưa kể, thời gian nghỉ thai sản dài có thể khiến nhóm phụ nữ có xu hướng coi trọng sự nghiệp lo ngại về cơ hội thăng tiến, đánh giá hiệu quả công việc, từ đó e ngại sinh con thứ hai.
Để chính sách toàn diện, bà Nga kiến nghị nên quy định theo hướng mở, có sự phân biệt giữa các nhóm nghề, ngành, khu vực trước khi áp dụng. Thay vì chỉ tập trung kéo dài thời gian nghỉ thai sản, cần mở rộng các chính sách hỗ trợ thực chất hơn để giảm gánh nặng cho họ, ví dụ phát triển hệ thống nhà trẻ, cơ sở trông giữ trẻ từ 6 tháng tuổi, tạo điều kiện để phụ nữ quay trở lại công việc sớm hơn nếu họ có nhu cầu.
Đáng chú ý, nữ đại biểu đề nghị cần thay đổi tư duy trong xây dựng chính sách, nên quy định vợ hoặc chồng đều có thể nghỉ dài ngày để chăm sóc con mới sinh, thay vì chỉ quy định phụ nữ nghỉ dài như hiện nay.
"Tổng thời gian nghỉ của cả hai vợ chồng không quá 7 - 8 tháng, tùy gia đình lựa chọn phân bổ", bà Nga gợi ý, và cho rằng cách tiếp cận này vừa bảo đảm trẻ được chăm sóc, vừa thúc đẩy sự chia sẻ trách nhiệm giữa cha và mẹ, giảm áp lực cho phụ nữ trong giai đoạn sau sinh.
Bà Nga nhấn mạnh thêm, với sự hỗ trợ của các thiết bị, dụng cụ hút, trữ, bảo quản sữa, người mẹ không nhất thiết phải ở cạnh con liên tục mà vẫn có thể bảo đảm trẻ được uống sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời.
Đại biểu Tô Văn Tám
ẢNH: GIA HÂN
Nên hỗ trợ cho cả phụ nữ sinh đủ 2 con sau 35 tuổi
Dự thảo luật còn đề xuất hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc ít người; phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi; phụ nữ ở địa phương có mức sinh thấp…
Nêu ý kiến về nội dung trên, đại biểu Tô Văn Tám (đoàn Quảng Ngãi) đề nghị làm rõ cơ sở khoa học cũng như thực tiễn về việc hỗ trợ tài chính cho phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi.
Theo đại biểu, mục tiêu của chính sách là khuyến khích sinh con trong độ tuổi sinh đẻ nhằm đảm bảo chất lượng dân số và nguồn nhân lực cho tương lai. Tuy vậy, quy định này chưa hợp lý và thiếu công bằng vì tạo ra sự phân biệt đối xử giữa phụ nữ sinh đủ 2 con trước và sau 35 tuổi.
"Nhiều phụ nữ muốn sinh con trước 35 tuổi nhưng chưa thể thực hiện do các yếu tố khách quan như điều kiện kinh tế, việc làm chưa ổn định hay khó khăn trong tìm kiếm bạn đời, dẫn đến việc sinh con muộn hơn; nếu sinh đủ 2 con sau 35 tuổi, họ sẽ không được hưởng hỗ trợ", ông Tám nói, và cho rằng như vậy là thiếu công bằng.
Vị đại biểu đoàn Quảng Ngãi đề xuất cần đảm bảo tính đồng bộ, công bằng của chính sách, có thể mở rộng hỗ trợ cho tất cả phụ nữ sinh đủ 2 con mà không giới hạn độ tuổi, đồng thời bổ sung các giải pháp bảo vệ sức khỏe bà mẹ và trẻ em.
Ông cũng kiến nghị quy định trong luật nguyên tắc hỗ trợ phụ nữ sinh đủ 2 con, nhưng giao quyền quyết định mức hỗ trợ cụ thể cho từng địa phương phù hợp với điều kiện thực tế.
