Lo một bộ phận hộ kinh doanh phải ngừng hoạt động
Góp ý vào dự án luật Quản lý thuế (sửa đổi) mới đây, Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam đánh giá, bỏ thuế khoán là một cải cách lớn, tích cực. Tuy nhiên, năng lực tự khai, tự nộp thuế cũng như thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn của hàng triệu hộ kinh doanh là vấn đề lớn.
Năng lực thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn của hàng triệu hộ kinh doanh là vấn đề lớn khi xóa thuế khoán
ẢNH: ĐAN THANH
Nếu không có lộ trình, giải pháp hỗ trợ đủ mạnh, có thể dẫn đến tình trạng gia tăng nợ thuế, sai sót trong kê khai, thậm chí một bộ phận hộ kinh doanh ngừng hoạt động do không đáp ứng được yêu cầu.
Trước những băn khoăn Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam nêu, Bộ Tài chính khẳng định sẽ rà soát, hoàn thiện dự thảo luật.
Tại hội thảo lấy ý kiến doanh nghiệp về dự luật do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức mới đây, ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký kiêm Trưởng ban Pháp chế của VCCI, nhấn mạnh để quá trình chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp không gây áp lực, cần có lộ trình hỗ trợ rõ ràng, đồng thời đơn giản hóa chế độ kế toán, khai thuế phù hợp với năng lực thực tế của hộ kinh doanh.
Đề nghị hỗ trợ hộ kinh doanh khai thuế, tính thuế
Góp ý vào dự luật, Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín cho rằng, cần bổ sung hỗ trợ từ cơ quan thuế đối với hộ kinh doanh trong việc khai thuế, tính thuế.
Hiện nay, phần lớn hộ kinh doanh được đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật doanh nghiệp tại Nghị định 168/2025/NĐ-CP. Hộ kinh doanh không phải thực hiện nghĩa vụ đăng ký thuế do mã số hộ kinh doanh đồng thời là mã số thuế và mã số định danh của cá nhân từ ngày 1.7.
Theo Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín, cần bổ sung hỗ trợ từ cơ quan thuế đối với hộ kinh doanh trong việc khai thuế, tính thuế
ẢNH: ĐAN THANH
Tuy nhiên, nhận thức pháp luật của một số hộ kinh doanh còn hạn chế, các hộ kinh doanh yếu thế chưa hiểu rõ những quy định của pháp luật về kê khai, nộp thuế.
"Để người nộp thuế hiểu rõ, đầy đủ quy định, từ đó tự nguyện, chủ động thực hiện nghĩa vụ thuế, tốt nhất cơ quan thuế cần thông báo nghĩa vụ khai, nộp thuế thông qua phương tiện điện tử tự động cho người nộp thuế, bên cạnh các chính sách hỗ trợ khác như dự thảo luật đã quy định", ông Nguyễn Văn Được, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín, nói.
Khi đó, khoản 1 điều 13 về khai thuế, tính thuế, khấu trừ thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh tại dự thảo luật được sửa như sau:
"Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thực hiện khai thuế theo từng loại thuế theo tháng, quý, năm, theo từng lần phát sinh nghĩa vụ thuế và khi quyết toán thuế. Cơ quan thuế căn cứ vào cơ sở dữ liệu quản lý để hỗ trợ và thông báo nghĩa vụ khai thuế, nộp thuế tự động thông qua phương tiện điện tử đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong việc khai thuế và tính thuế".
Hồi đáp góp ý này, Bộ Tài chính nêu rõ, khoản 2 điều 6 dự thảo luật quy định nguyên tắc quản lý thuế như sau: "Người nộp thuế có nghĩa vụ nộp thuế, tự xác định nghĩa vụ thuế phải nộp, tự kê khai thuế và tự nộp thuế vào ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật về thuế, quản lý thuế và pháp luật khác, trừ trường hợp do cơ quan quản lý thuế tính thuế, thông báo thuế theo quy định của pháp luật".
Theo quy định trên, việc xác định nghĩa vụ thuế phải nộp, khai thuế, nộp thuế do người nộp thuế tự xác định, tự khai, tự nộp.
Khoản 2 điều 13 dự thảo luật quy định: "Cơ quan thuế căn cứ vào cơ sở dữ liệu quản lý đề hỗ trợ hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong việc khai thuế và tính thuế" là phù hợp với nguyên tắc trên.
