Chiều 10/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).
Dự thảo luật quy định, điều hoà nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống trừ loại theo thiết kế của nhà sản xuất chỉ để lắp trên phương tiện vận tải bao gồm ô tô, toa xe lửa, tàu, thuyền, máy bay cũng thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Trường hợp tổ chức, cá nhân sản xuất bán hoặc tổ chức, cá nhân nhập khẩu nhập tách riêng từng bộ phận là cục nóng hoặc cục lạnh thì hàng hóa bán ra hoặc nhập khẩu (cục nóng, cục lạnh) vẫn thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt như đối với sản phẩm hoàn chỉnh (máy điều hòa nhiệt độ hoàn chỉnh).
Ngoài ra, dự thảo luật cũng quy định đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng xăng các loại.
Phó Chủ nhiệm thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga cho biết, dự thảo luật vẫn quy định xăng các loại là mặt hàng phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Bản chất của thuế tiêu thụ đặc biệt là đánh vào mặt hàng xa xỉ, không khuyến khích tiêu dùng. Trong khi đó, xăng dầu là mặt hàng thiết yếu, không thể không có trong đời sống người dân.
"Chúng ta đi đánh thuế tiêu thụ đặc biệt vào mặt hàng thiết yếu của người dân là không đúng với bản chất, mục đích của thuế này", bà Nga nêu rõ.
Bà nhắc lại tại phiên họp Thường vụ lần trước cũng như tại thảo luận tổ kỳ họp Quốc hội bà đã có đề xuất và thấy có nhiều ý kiến trên phương tiện thông tin đại chúng trong lần sửa đổi này đề nghị xem lại, bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng nhưng chưa được giải trình.
Bà đề nghị cơ quan soạn thảo, thẩm tra có giải trình thêm. "Hiện nay chưa thấy có giải trình nào trong báo cáo nói rằng cần phải giữ thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng. Tôi đề nghị bỏ thuế này với xăng", bà Nga đề nghị.
Với điều hòa công suất bình thường, bà Nga cho biết, trước đây chục năm điều hòa là mặt hàng xa xỉ nhưng đến nay điều hòa công suất bình thường cũng là loại mặt hàng thiết yếu rồi.
"Chúng tôi đề nghị bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng này. Chúng tôi đề nghị bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng và điều hòa công suất bình thường. Nếu như không bỏ thì cần lý giải thêm tại sao đưa mặt hàng thiết yếu vào đánh thuế tiêu thụ đặc biệt?", bà Nga nêu thêm.
Phát biểu sau đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng thống nhất với ý kiến của Phó Chủ nhiệm thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga về thuế tiêu thị đặc biệt với xăng, điều hòa nhiệt độ.
Ông Tùng nhấn mạnh xăng là mặt hàng rất thiết yếu và là hàng hóa đầu vào của nền kinh tế, trong đời sống người dân ai cũng phải dùng xăng. Theo ông đây không thực sự là mặt hàng xa xỉ để đánh thuế tiêu thụ đặc biệt và xăng cũng chịu thuế bảo vệ môi trường.
Ông đặt vấn đề "đây là thời điểm phù hợp để xem xét, cân nhắc có nên tiếp tục quy định xăng là mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt hay không? Tương tự với điều hòa nhiệt độ cũng nên xem xét lại.
Các đại biểu Quốc hội thảo luận dự luật này tại kỳ họp thứ 8 cũng rất nhiều ý kiến đề nghị cân nhắc vấn đề này.
"Hầu như từ nông thôn đến đô thị chẳng có nhà nào không có 1-2 điều hòa nhiệt độ. Chúng ta cho rằng điều hòa nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống là mặt hàng xa xỉ, đánh thuế tiêu thụ đặc biệt không thực sự phù hợp. Trường hợp tiếp tục thực hiện phải có giải trình rất cụ thể, thuyết phục đại biểu Quốc hội", ông Tùng nêu rõ.
Giải trình sau đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho rằng, nếu tiếp cận đầu vào thiết yếu của cuộc sống, không đánh thuế tiêu thụ đặc biệt thì có thể tính toán xem xét tăng thuế bảo vệ môi trường. Cơ quan soạn thảo và thẩm tra sẽ đánh giá lại, cần thiết thì xin ý kiến tiếp.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, trong những năm qua nhu cầu về các thiết bị lạnh, điều hòa không khí ở nước ta tăng cao.
Mặc dù một số điều hòa không khí đã thay đổi công nghệ để giảm tác hại đến môi trường, tiết kiệm điện, nhưng vẫn sử dụng dung môi chất lạnh khác nhau, trong đó nhiều chất tác hại đến môi trường, tầng ozone và tiềm ẩn khả năng gây nóng lên toàn cầu.
Hàn Quốc, Ấn Độ, Na Uy đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với HFC dùng trong điều hòa. Tại châu Âu để tiết kiệm năng lượng, nhiều nước quy định hạn chế sử dụng điều hòa. Do vậy, cơ quan soạn thảo cho rằng cần tiếp tục thu thuế tiêu thụ đặc biệt với điều hòa nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống để nâng cao nhận thức hạn chế tiêu dùng và tiết kiệm điện, bảo vệ môi trường.
Với xăng, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết, có nhiều nhiên liệu hóa thạch, không tái tạo, cần phải sử dụng năng lượng tiết kiệm nên hầu hết các nước đều thu thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng xăng.
Tại Việt Nam, việc thu thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng được áp dụng từ năm 1995, đến nay trên 20 năm, rất ổn định. Để khuyến khích doanh nghiệp, người dân sử dụng xăng sinh học và đã thu ổn định nên không nên đặt vấn đề đưa xăng khỏi đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
