Ngày 8/10, FTSE Russell đã công bố chứng khoán Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi cận biên, chính thức có hiệu lực từ tháng 9/2026. Các chuyên gia đánh giá đây cột mốc lịch sử đối với sự phát triển của thị trường.
Ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc chiến lược thị trường, Chứng khoán VPBank (VPBankS), dự báo giá trị dòng vốn thụ động và chủ động ước tính chảy vào thị trường Việt Nam ước đạt khoảng 3-7 tỷ USD. Trong đó, khoảng 1,5 tỷ USD sẽ được giải ngân từ các quỹ thụ động.
Bước vào giai đoạn mới, các chuyên gia cho rằng nhà đầu tư cần có chiến lược dài hạn, thay vì quan tâm đến những diễn biến ngắn hạn như trước đây. Ông Nguyễn Anh Đức, Giám đốc điều hành bộ phận Môi giới khách hàng tổ chức và Tư vấn đầu tư của Chứng khoán SBB (SBBS), cho biết dòng vốn hàng tỷ USD từ các nhà đầu tư nước ngoài sẽ giải ngân trong nhiều năm, thay vì ồ ạt trong một vài tháng tới. Ngoài ra, chứng khoán Việt Nam còn đặt mục tiêu nâng hạng theo chuẩn MSCI - với những tiêu chuẩn cao hơn.
"Vì vậy, câu chuyện nâng hạng thị trường chứng khoán sẽ có tác động đến chỉ số trong dài hạn, từ một đến 3 năm", ông Anh Đức chia sẻ. Chuyên gia này đánh giá "thời điểm mua rất tốt", với nhà đầu tư có tầm nhìn trên một năm. Ông phân tích thêm, những thay đổi về công nghệ, hành lang pháp lý... sẽ tiếp tục diễn ra, qua đó giúp nhà đầu tư hưởng lợi nhiều hơn.
Nhà đầu tư đang theo dõi bảng điện tử tại trụ sở một công ty chứng khoán ở TP HCM. Ảnh: An Khương
Ông Nguyễn Thành Trung, CEO đơn vị tư vấn và ủy thác đầu tư FinSuccess, chia sẻ khi Việt Nam được nâng hạng, các tiêu chí về công bố thông tin sẽ khắt khe hơn. Ngoài ra, việc ứng xử với nhà đầu tư nước ngoài và rút ngắn thời gian giao dịch sẽ được áp dụng, làm thanh khoản tốt hơn và hỗ trợ chung cho toàn thị trường.
Do đó, nhà đầu tư phải quay lại các vấn đề cơ bản của doanh nghiệp như doanh thu và lợi nhuận có tăng trưởng không, công ty có được quản trị tốt không, tình hình tài chính có lành mạnh không và định giá có hợp lý không. "Đây là yếu tố cốt lõi để đầu tư bền vững, tránh trường hợp FOMO và mua bất chấp mà không biết để làm gì", ông Trung nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng SSI, cho rằng trước đây nhiều, nhà đầu tư hay giao dịch theo những thông tin chưa được kiểm chứng. Tuy nhiên, sau khi nâng hạng, chứng khoán Việt Nam sẽ trở nên minh bạch hơn, các doanh nghiệp phải công bố nhiều thông tin hơn.
Vì vậy, nhà đầu tư cần nâng cấp kiến thức về tài chính, tầm nhìn dài hạn, theo dõi sát sao diễn biến của thị trường "Nhà đầu tư sẽ khó kiếm tiền hơn nếu chỉ giao dịch theo tin đồn, như trước kia", ông Hưng khuyến nghị.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Thành Trung chia sẻ việc chọn các doanh nghiệp có nền tảng tốt chỉ là điều kiện cần giúp danh mục đầu tư an toàn. Để rút ngắn thời gian chờ đợi và tăng hiệu suất, nhà đầu tư cần tìm thêm những mã có "chất xúc tác" như tiềm năng tăng trưởng doanh thu mạnh mẽ, định giá rất thấp hoặc những thay đổi lớn trong công ty, giúp cổ phiếu nhanh chóng quay về giá trị nội tại của nó.
Còn nhóm phân tích của Chứng khoán MB (MBS) khuyến nghị nhà đầu tư hạn chế mua đuổi trong phiên từ giờ đến cuối năm, nếu tăng đến 5-6% thì không nên giải ngân. "Lỡ mua đuổi một cổ phiếu, nhà đầu tư chỉ nên giải ngân trong phiên có thanh khoản lớn", chuyên gia MBS chia sẻ.
Theo các chuyên gia, nhóm cổ phiếu chứng khoán cùng các công ty vốn hóa lớn sẽ hưởng lợi trực tiếp từ câu chuyện nâng hạng. Chuyên gia của FinSuccess nhận định các công ty chứng khoán sẽ hưởng lợi nhờ thanh khoản thị trường sẽ tốt hơn sau khi nâng hạng. Theo tính toán của Chứng khoán VPBank (VPBankS), dòng tiền mua bán trên thị trường có thể đạt 3-5 tỷ USD mỗi phiên trong giai đoạn 2027-2030, gấp nhiều lần mức 1,5 tỷ USD của hiện tại.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Anh Đức cho rằng Việt Nam sẽ đón nhiều nhà đầu tư nước ngoài hơn. Vì vậy, lượng tài khoản được mở tại các công ty chứng khoán sẽ gia tăng, giúp họ thu được nhiều phí giao dịch hơn và mở rộng mảng cho vay ký quỹ.
Ngoài các công ty chứng khoán, nhóm hưởng lợi trực tiếp còn có các cổ phiếu vốn hóa lớn, nhất là các mã chiếm tỷ trọng cao trong rổ VN30. Xét cụ thể vào từng mã, Chứng khoán Phú Hưng (PHS) dẫn báo cáo mới nhất của FTSE Russell, cho thấy hiện có 62 cổ phiếu nằm trong rổ chỉ số FTSE Vietnam All-Share. Trong đó, 32 mã nằm thuộc FTSE Vietnam. Sau khi được nâng hạng, các cổ phiếu này sẽ được hưởng lợi đầu tiên. Chỉ số FTSE Vietnam All-Share và chỉ số FTSE Việt Nam là hai chỉ số do FTSE Russell thiết kế để thể hiện hiệu suất của các doanh nghiệp Việt Nam giao dịch trên sàn HoSE.
PHS ước tính 10 mã sẽ ghi nhận lượng mua ròng nhiều nhất từ các quỹ đầu tư theo dõi thị trường mới nổi (EM funds) sau khi nâng hạng, lần lượt là VIC, VHM, HPG, FPT, MSN, VIX, SSI, VCB, VNM và STB. Tuy nhiên, để được các quỹ xem xét đầu tư, cổ phiếu phải đáp ứng các số tiêu chí nghiêm ngặt của FTSE Russell như vốn hóa thị trường có thể đầu tư tối thiểu 150 triệu USD, tỷ lệ free-loat ít nhất 5%, tiêu chí "room" ngoại tối thiếu 20% và thanh khoản - trung vị số lượng cổ phiếu giao dịch trong tháng trên tổng lượng cổ phiếu lưu hành ít nhất 0,05% trong 10 trên 12 tháng gần nhất.
