Bất cập tại cảng cá 280 tỉ đồng
Dự án cảng cá Cửa Nhượng chính thức được khởi công xây dựng vào tháng 1.2024, trên diện tích rộng 5 ha tại khu vực Cồn Gò ven bờ thuộc xã Cẩm Nhượng (H.Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh).
Dự án có tổng mức đầu tư 280 tỉ đồng từ tiền bồi thường sự cố môi trường của Công ty TNHH Gang thép Hưng nghiệp Formosa. Công trình do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình NN-PTNT tỉnh Hà Tĩnh làm chủ đầu tư.
Phía bên ngoài mặt nước trước cảng cá Cửa Nhượng có một số cồn cát chắn ngay giữa luồng lạch ra vào
ẢNH: PHẠM ĐỨC
Cảng cá Cửa Nhượng được xây dựng với mục tiêu hoàn thiện hệ thống cảng cá trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh phù hợp với quy hoạch đã được Chính phủ phê duyệt, đồng thời đáp ứng nhu cầu hậu cần nghề cá, góp phần phát triển sản xuất thủy sản và xây dựng nông thôn mới.
Theo thiết kế, cảng cá này đáp ứng công suất tàu 400 CV với năng lực cập tàu 100 lượt/ngày, lượng thủy sản qua cảng đạt khoảng 16.000 tấn/năm.
Cảng cá bao gồm các hạng mục như: bến cập tàu từ 150 CV tới 400 CV; bến cập tàu dưới 150 CV; bãi tiếp nhận thủy sản diện tích 2.400 m2; hệ thống báo hiệu đường thủy nội địa; kè bờ, đê ngăn cát, đường nội bộ trong cảng; nhà điều hành 2 tầng; nhà tiếp nhận thủy sản; nhà tập kết chất thải rắn; nhà thanh tra; hệ thống cấp nước, xử lý nước thải, thoát nước mưa, điện chiếu sáng…
Đến nay, sau hơn 1 năm thi công, công trình đã cơ bản hoàn thành và dự kiến đưa vào sử dụng trong tháng 7 tới. Tuy nhiên, cảng cá được cho là hiện đại bậc nhất ở khu vực miền Trung này lại khiến ngư dân gặp khó khi cho tàu thuyền công suất lớn ra vào. Nguyên nhân là phía khu vực bên ngoài cảng cá có nhiều cồn cát nằm "án ngữ" ngay giữa luồng lạch chưa được nạo vét.
Ông Nguyễn Tiến Huy (61 tuổi, ngụ xã Cẩm Nhượng) nói rằng, ngư dân địa phương rất phấn khởi khi cảng cá được đầu tư xây dựng rất quy mô, hiện đại và đang chờ ngày đi vào hoạt động. Tuy vậy, người dân cũng rất lo lắng khi phía ngoài cảng cá có nhiều cồn cát nằm chắn giữa luồng lạch, khiến tàu thuyền công suất lớn không thể ra vào.
"Mặc dù cảng cá chưa đi vào hoạt động nhưng tàu thuyền của ngư dân chúng tôi đã được phép ra vào. Mỗi buổi sáng hàng ngày, nếu cập cảng gặp lúc thủy triều xuống thì tàu thuyền loại công suất từ 12 CV trở lên phải đậu ngoài xa, không vào được. Ngư dân mất nhiều thời gian khi buộc phải dùng thuyền thúng tăng bo để đưa hải sản vừa đánh bắt được vào bờ bán cho thương lái", ông Huy phàn nàn.
Hiện tại, cảng cá Cửa Nhượng chỉ có tàu thuyền công suất nhỏ vào neo đậu
ẢNH: PHẠM ĐỨC
Ngư dân Trần Văn Vinh (63 tuổi, ngụ xã Cẩm Nhượng) cho biết, thời gian gần đây cũng thường đưa con thuyền công suất 12 CV ra vào cảng cá Cửa Nhượng. Do luồng cạn nên thuyền của ông thường xuyên phải đậu cách cảng cá gần 1 hải lý.
"Có cảng cá hiện đại nhưng tàu thuyền không ra vào được thì cũng chẳng giải quyết được gì. Ngư dân chúng tôi rất mong ngành chức năng sớm có phương án nạo vét luồng lạch, để công trình khi đưa vào hoạt động phát huy được hiệu quả, mang lại lợi ích cho ngư dân", ông Vinh nói.
Theo ông Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch UBND xã Cẩm Nhượng, khu vực xây dựng cảng cá Cửa Nhượng tồn dư rất nhiều cồn cát nằm rải rác từ bờ ra phía ngoài cửa biển. Khi triển khai dự án, đơn vị thi công đã cho nạo vét luồng lạch ở khu vực gần bờ. Còn khu vực phía ngoài cửa biển chưa nạo vét do không thuộc phạm vi dự án.
"Dự án cảng cá này sau khi hoàn thành sẽ phục vụ nhu cầu cho khoảng hơn 1.000 tàu thuyền của ngư dân trong xã chúng tôi và 5 xã cạnh bên. Đặc biệt là thu hút thêm nhiều tàu thuyền lớn của ngư dân ngoại tỉnh vào đây cập bến, giúp hậu cần nghề cá phát triển.
Tuy vậy, luồng lạch phía bên ngoài cửa biển hiện chưa được nạo vét khiến ngư dân gặp khó. Chúng tôi cũng đã đề xuất với tỉnh sớm có phương án nạo vét các cồn cát bên ngoài cảng cá để tận dụng được nguồn vật liệu, vừa khơi thông luồng lạch", ông Hùng chia sẻ.
Muốn vào cảng phải chờ triều cường
Không riêng gì cảng cá Cửa Nhượng, tàu thuyền của ngư dân khi ra vào các cảng cá Xuân Hội (xã Xuân Hội, H.Nghi Xuân), Cửa Sót (xã Thạch Kim, H.Thạch Hà) và khu neo đậu tàu thuyền Kỳ Hà (xã Kỳ Hà, TX.Kỳ Anh) cũng thường bị "mắc cạn".
Nhiều tàu thuyền của ngư dân bị mắc cạn tại cảng cá Xuân Hội do luồng lạch bị bồi lắng
ẢNH: PHẠM ĐỨC
Ngư dân Lê Văn Ất, một chủ thuyền cá công suất 90 CV ở xã Xuân Hội, nói do luồng lạch tại vùng nước trước cảng cá bị đất cát bồi lấp, nên sau mỗi chuyến đi biển trở về, các tàu, thuyền phải dừng chờ ở bên ngoài cửa lạch để chờ thủy triều lên mới cập cảng được.
"Để tránh hải sản bị giảm giá trị, chúng tôi phải dùng thuyền thúng đưa vào bờ. Nếu không dùng cách này, ngư dân phải mua thêm đá lạnh để ướp cá. Thu nhập giảm đáng kể do bị đội thêm chi phí", ngư dân Ất buồn rầu.
Một cán bộ Ban quản lý cảng cá Xuân Hội cho biết, cảng cá được đầu tư xây dựng 110 tỉ đồng và đưa vào sử dụng vào năm 2014.
Từ năm 2017 đến nay, dòng chảy thay đổi đã kéo theo khối lượng đất, cát lớn bồi lấp vùng nước trước bến cập tàu. Độ sâu hiện tại chỉ đáp ứng cho tàu cá có công suất dưới 50 CV cập cảng.
Cảng bị bồi lấp nên chuyện tàu, thuyền bị "mắc cạn", hỏng chân vịt cũng thường xuyên xảy ra, gây tổn thất cho ngư dân. Riêng tàu thuyền lớn hơn muốn vào bến buộc phải chờ triều cường. Thực trạng này xảy ra nhiều năm nay và đơn vị cũng đề xuất với cấp trên cho xã hội hóa để nạo vét luồng lạch cho cảng cá Xuân Hội, nhưng vẫn chưa được phê duyệt.
Ông Bùi Tuấn Sơn, Giám đốc Ban Quản lý các cảng cá tỉnh Hà Tĩnh, thừa nhận tình trạng bồi lắng luồng lạch xảy ra tại hầu hết các cảng cá của địa phương và tốc độ bồi lấp diễn ra rất nhanh trong những năm gần đây. Nghiêm trọng nhất vẫn là ở cảng cá Xuân Hội. Cảng này từ trước đến nay chưa lần nào được nạo vét, khiến tàu thuyền lớn không thể vào cập bến.
"Cứ vài năm, chúng tôi lại đề xuất với tỉnh để xin kinh phí nạo vét luồng lạch cho các cảng cá và khu neo đậu. Tuy nhiên, mỗi lần thực hiện chi phí tốn khoảng vài chục tỉ đồng, nhưng khi nạo vét xong thì luồng lạch nhanh chóng bị bồi lấp trở lại.
Thời gian tới, đơn vị sẽ tiếp tục đề xuất với tỉnh bố trí nguồn vốn để thực hiện việc nạo vét luồng lạch hàng năm, có như thế mới giải quyết được bài toán này", ông Sơn giải thích.
Ông Hà Huy Thành, Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình NN-PTNT tỉnh Hà Tĩnh, cho biết trong quá trình triển khai dự án cảng cá Cửa Nhượng, đơn vị nhà thầu đã nạo vét 3,8 ha khu vực vùng nước trước cảng nhằm đảm bảo tàu công suất lớn ra vào bốc xếp hàng hóa.
Ngoài ra, nhà thầu cũng thực hiện nạo vét luồng tuyến vào cảng với chiều dài gần 400 m, từ điểm kết nối với luồng thủy nội địa quốc gia sông Rào Cái - Gia Hội vào dự án.
Riêng vị trí luồng lạch bị bồi lắng là ở phía bên ngoài công trình, thuộc luồng thủy nội địa do Cục Hàng hải và Đường thủy nội địa Việt Nam quản lý. Ông Thành nói đã trao đổi và kiến nghị cơ quan này sớm có phương án nạo vét luồng lạch để tàu thuyền ngư dân thuận lợi ra, vào cảng cá.
