Nguồn: Bloomberg, BSC Research.
Báo cáo cập nhật mới đây của Chứng khoán BIDV (BSC) chỉ ra tính đến ngày 14/10/2022, P/E và P/B của VN-Index lần lượt ở mức 9,98, mức thấp thứ 3 trong lịch sử) và 1,71, mức thấp thứ 5 trong lịch sử.
"Trong những lần trước, việc hai chỉ số này lùi trở về mức thấp là yếu tố thu hút dòng tiền đến với, hoặc trở lại thị trường chứng khoán Việt Nam", nhóm phân tích nhận định.
Trong giai đoạn 2020, khoảng thời gian bùng nổ của thị trường chứng khoán với sự gia nhập thị trường của các nhà đầu tư cá nhân trong nước, kéo theo thanh khoản và giao dịch ký quỹ (margin) tăng vọt.
Cũng trong giai đoạn này, khối ngoại bán ròng kỷ lục, đi ngược lại với xu hướng của giai đoạn tăng điểm năm 2012 và 2016 do 2020 là giai đoạn COVID-19 bùng nổ và gây ra những cú sốc đối với nền kinh tế toàn cầu, các dòng tiền ngoại thường có xu hướng rút ra khỏi các thị tường mới nổi và cận biên (trong đó có Việt Nam) để hướng về các kênh đầu tư ít rủi ro hơn.
Đối với giai đoạn 2009, thanh khoản tăng vọt gần 400% do dòng tiền trở lại thị trường sau cú sụt giảm mạnh giai đoạn 2007 - 2008.
Trong những giai đoạn này, yếu tố thúc đẩy VN-Index bật tăng trở lại chủ yếu là các chính sách của Chính phủ trong việc thúc đẩy nền kinh tế, cụ thể là các gói kích thích kinh tế, chính sách liên quan đến hỗ trợ tín dụng, chính sách liên quan đến tái cấu trúc nền kinh tế, quyết định nới lỏng chính sách tiền tệ.
Bên cạnh đó, đông lực còn đến từ dòng tiền bắt đáy của các nhà đầu tư khi thị trường chứng khoán về mức định giá rẻ.
Nguồn: BSC Research.
Về diễn biến của các ngành kinh doanh, các ngành đều tăng trưởng theo đà tăng chung của thị trường.
Trong giai đoạn tăng điểm 2012, hơn một nửa số ngành có tăng trưởng vượt VN-Index sau 6 tháng. Tuy nhiên xu hướng này giảm dần và đến giai đoạn 2020 chỉ có 7 ngành có tăng trưởng vượt VN-Index sau 6 tháng. Trong hai lần VN-Index bật tăng gần nhất (năm 2020 và năm 2016), truyền thông là ngành có mức tăng trưởng cao nhất.
Quay về thời điểm hiện tại, tình hình vĩ mô thế giới đang phải đối mặt với nhiều thách thức như áp lực nâng lãi suất để thắt chặt CSTT của NHTW trên thế giới tiềm ẩn tạo ra một đợt suy thoái trong năm 2023. Việc Mỹ vẫn đang quyết liệt nâng lãi suất để chống lại lạm phát tạo ra sức ép khiến các nước khác phải nâng lãi suất theo.
Bên cạnh đó, thách thức cũng đến từ cuộc khủng hoảng năng lượng tại châu Âu khi châu Âu và Nga giáng những đòn trừng phạt kinh tế lẫn nhau và tình hình COVID-19 tại Trung Quốc – nền kinh tế lớn thứ hai thế giới vẫn còn phức tạp, buộc quốc gia này phải tiếp tục duy trì phong tỏa ở một số thành phố lớn.
Những yếu tố này đã tạo ra áp lực đè nặng lên thị trường chứng khoán của các nền kinh tế lớn, khiến các thị trường chứng khoán này duy trì đà giảm sâu. Áp lực từ sự giảm điểm này cũng ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường chứng khoán Việt Nam, khiến thị trường chứng khoán Việt Nam đi vào xu hướng giảm từ đầu quý 2/2022 tới nay, dòng tiền có xu hướng rút khỏi thị trường, dù bức tránh vĩ mô trong nước nhìn chung vẫn duy trì tăng trưởng ổn định.
Những yếu tố có thể giúp VN-Index bật lên thời điểm hiện tại có thể là chính sách của Chính phủ liên quan tới việc thúc đẩy nền kinh tế hoặc là dòng tiền bắt đáy của nhà đầu tư khi VN-Index đang ở mức định giá rẻ.
Tuy nhiên, đối với yếu tố đầu tiên, Việt Nam khó có thể đi ngược lại xu hướng thắt chặt CSTT của các NHTW trên thế giới. Đối với yếu tố thứ hai, thời điểm hiện tại thị trường thiếu những thông tin tích cực để thu hút dòng tiền.
