Bổ sung quy định về tạm cư, giá đất bồi thường
Tại dự thảo, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất sửa đổi, bổ sung Điều 3 về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Theo đó, phương án bồi thường sẽ được bổ sung đầy đủ các nội dung gồm tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và các chi phí khác.
Đáng chú ý, dự thảo bổ sung quy định về việc bố trí tạm cư, thời gian và kinh phí tạm cư (nếu có) trong phương án chi tiết về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Quy định này nhằm bảo đảm thống nhất với Luật Đất đai năm 2024, đồng thời giải quyết các trường hợp thu hồi đất để thực hiện dự án quan trọng quốc gia, dự án đầu tư công khẩn cấp theo Nghị quyết số 254/2025/QH15.
Đề xuất bổ sung quy định về tạm cư, giá đất bồi thường từ ngày 1/1/2026.
Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất sửa đổi khoản 1 Điều 4 Nghị định số 88/2024/NĐ-CP theo hướng: giá đất tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi bồi thường bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất bị thu hồi sẽ được xác định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Theo cơ quan soạn thảo, quy định hiện hành mới chỉ đề cập đến giá đất tính tiền sử dụng đất, chưa bao quát trường hợp bồi thường bằng loại đất phải thuê theo quy định của Luật Đất đai năm 2024, dẫn đến khoảng trống pháp lý trong thực tiễn.
Ngoài ra, để bảo đảm thống nhất với Nghị quyết số 254, dự thảo cũng đề xuất bổ sung quy định về giá đất tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường trong công thức xác định tiền bồi thường đối với trường hợp người đang sử dụng đất phi nông nghiệp không phải đất ở, thuộc loại đất sử dụng có thời hạn và được bồi thường bằng tiền.
Đất vi phạm trước 1/7/2014 có thể được xem xét cấp sổ đỏ
Một điểm đáng chú ý khác trong dự thảo là đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với đất có vi phạm pháp luật trước ngày 1/7/2014.
Đất vi phạm trước 1/7/2014 có thể được xem xét cấp sổ đỏ. Ảnh minh hoạ.
Cụ thể, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất vi phạm pháp luật đất đai trước thời điểm này nhưng đã sử dụng ổn định, đáp ứng các điều kiện theo Điều 139 Luật Đất đai, sẽ được xem xét cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, trừ điều kiện phải phù hợp với quy hoạch thu hồi đất để thực hiện dự án.
Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, thực tế cho thấy nhiều trường hợp đủ điều kiện cấp “sổ đỏ” theo Luật Đất đai nhưng khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án lại không được công nhận do không phù hợp với quy định đã được phê duyệt cho dự án. Điều này khiến các địa phương lúng túng và phát sinh khiếu nại trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng.
Vì vậy, việc loại trừ điều kiện phù hợp với quy hoạch thu hồi đất được đề xuất nhằm bảo đảm công bằng cho người sử dụng đất.
