Trên toàn cầu, ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị doanh nghiệp) đã vượt khỏi phạm vi xu hướng để trở thành trụ cột trong chiến lược kinh doanh của các tập đoàn lớn. Báo cáo từ McKinsey năm 2023 cho thấy, 83% trong số 2.000 giám đốc điều hành toàn cầu được khảo sát khẳng định đã tích hợp ESG vào chiến lược doanh nghiệp, không chỉ để tuân thủ pháp lý mà còn hướng đến gia tăng giá trị dài hạn.
Tại Việt Nam, tài chính xanh đang được xem là chìa khóa để hiện thực hóa chiến lược tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Dù còn là khái niệm mới, Việt Nam đã ghi nhận những bước tiến đáng kể, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kinh tế và các cam kết quốc tế như Net Zero 2050 tại COP26. Theo PwC Việt Nam, năm 2022, chỉ 35% doanh nghiệp niêm yết trên sàn HOSE có kế hoạch ESG một cách cụ thể. Tuy nhiên, theo khảo sát của KPMG đến năm 2023, con số này đã tăng vọt lên 66%, phản ánh sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của doanh nghiệp Việt.
Tài chính xanh đang được xem là chìa khóa để hiện thực hóa chiến lược tăng trưởng xanh và phát triển bền vững
ẢNH: N.H
Bà Hoàng Việt Phương - Tổng giám đốc S&I Ratings cho biết tại Việt Nam, để tiếp cận nguồn vốn xanh cần khá nhiều tiêu chí về mặt kỹ thuật. Doanh nghiệp cần đầu tư để đảm bảo tuân thủ điều kiện, cần mức chi phí vốn thấp hơn so với thông thường để đem lại lợi ích kinh tế. Tuy nhiên, mức chênh lệch hiện chưa lớn. Hiện chỉ có những doanh nghiệp lớn chú ý đến yếu tố này. Các doanh nghiệp xếp hạng tín nhiệm và đánh giá ESG độc lập hỗ trợ doanh nghiệp minh bạch hóa thông tin, nâng cao độ tin cậy và tạo niềm tin với nhà đầu tư quốc tế, qua đó trở thành cầu nối quan trọng để doanh nghiệp hội nhập dòng vốn chuẩn mực.
"Các quy chuẩn pháp lý hiện tại đang ở mức xây dựng và hoàn thiện, để có thể giúp doanh nghiệp tiếp cận dễ dàng hơn. Tháng 7 vừa qua, danh mục Phân loại Xanh của Việt Nam đã chính thức được ban hành, đây là yếu tố mang tính đột phá, quan trọng, bởi vì đưa ra hướng dẫn rõ ràng cho phía doanh nghiệp và bên cho vay", bà Hoàng Việt Phương cho hay.
Ông Lê Nhị Năng - Trưởng đại diện văn phòng Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) tại TP.HCM - cho rằng trong những năm gần đây, Việt Nam đã thể hiện cam kết mạnh mẽ với cộng đồng quốc tế về phát triển xanh, đặc biệt là mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 được nêu trong tuyên bố tại COP26. Một trong các công cụ tài chính xanh hiện được đưa vào luật hóa trong luật Bảo vệ môi trường là tín dụng xanh và trái phiếu xanh. Trong đó, trái phiếu xanh với tư cách là công cụ tài chính đặc thù, không chỉ giúp doanh nghiệp huy động vốn cho các dự án thân thiện với môi trường mà còn tạo ra giá trị lan tỏa cho cộng đồng, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng xanh hóa. Các cơ quan quản lý nhà nước đã có nhiều nỗ lực trong việc hoàn thiện khung pháp lý. Đặc biệt, việc ban hành Danh mục Phân loại Xanh theo Quyết định số 21/2025 của Thủ tướng Chính phủ là một bước tiến quan trọng về mặt thể chế, giúp định hướng dòng vốn vào các lĩnh vực ưu tiên.
"UBCKNN cũng đang tiến hành cập nhật sổ tay hướng dẫn trái phiếu xanh nhằm tháo gỡ những khó khăn trong việc tiếp cận và triển khai các công cụ tài chính xanh. Công cụ này còn khá mới mẻ và phức tạp đối với nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các yêu cầu về công bố thông tin ESG và giám sát hậu phát hành", ông Lê Nhị Năng cho hay.
