Dự án đập thủy điện Shuangjiangkou (Song Giang Khẩu) ở tây nam Trung Quốc được kỳ vọng sẽ trở thành con đập cao nhất thế giới. Theo thông báo từ đơn vị phát triển, công trình này đã chính thức bước vào giai đoạn tích nước từ ngày 1/5.
Đập thuỷ điện này có tổng vốn đầu tư 36 tỷ nhân dân tệ (tương đương 4,9 tỷ USD, hơn 127 nghìn tỷ VNĐ). Dự án tọa lạc tại châu tự trị dân tộc Tạng và Khương Aba, tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc. Công trình đã được triển khai xây dựng gần một thập kỷ qua. Hai chức năng chính của đập là phát điện và kiểm soát lũ.
Shuangjiangkou nằm ở thượng nguồn sông Đại Độ. Con sông này bắt nguồn từ cao nguyên Thanh Tạng và chảy vào bồn địa Tứ Xuyên. Tập đoàn quốc doanh PowerChina là đơn vị đảm trách toàn bộ quá trình xây dựng, bao gồm thân đập, hệ thống chuyển dòng, phát điện và công trình xả lũ.
Khi hoàn thiện, đập sẽ cao 315 mét, tương đương chiều cao một tòa nhà chọc trời hơn 100 tầng. Đập này cao hơn 10 mét so với kỷ lục hiện tại của đập Jinping-I, cũng tại Tứ Xuyên.
Trong thông báo ngày 7/5, PowerChina cho biết mực nước sau giai đoạn đầu tích nước đã đạt 2.344 mét, cao hơn khoảng 80 mét so với mực nước sông ban đầu. Hồ chứa có dung tích ước đạt 110 triệu mét khối, gần gấp 8 lần Tây Hồ ở Hàng Châu.
Đơn vị phát triển khẳng định tiến độ hiện tại đã “đặt nền tảng vững chắc cho việc đưa nhà máy điện vào vận hành”. Tổ máy đầu tiên dự kiến phát điện vào cuối năm nay. Khi hoàn thành toàn bộ, nhà máy sẽ đạt công suất lắp đặt 2.000 megawatt và sản lượng điện hàng năm hơn 7 tỷ kilowatt-giờ, đủ cung cấp điện cho hơn 3 triệu hộ gia đình mỗi năm.
Theo PowerChina, lượng điện sạch từ Shuangjiangkou có thể thay thế khoảng 2,96 triệu tấn than và giúp giảm 7,18 triệu tấn khí CO2 phát thải mỗi năm.
Tuy nhiên, công trình cũng đối mặt với nhiều thách thức kỹ thuật, do nằm ở độ cao trên 2.400 mét, địa chất phức tạp và yêu cầu công nghệ khắt khe. Trong một bài viết công bố năm 2016 trên tạp chí Engineering của Viện Kỹ thuật Trung Quốc, hai kỹ sư cấp cao của dự án từng mô tả những thách thức như chống thấm, thoát nước, kháng chấn và xây dựng thân đập là những vấn đề “cấp tính”.
Để giải quyết, dự án đã ứng dụng công nghệ robot và truyền thông 5G. Hệ thống con lăn robot được kết nối cảm biến để thu thập dữ liệu địa hình, trong khi đó máy bay không người lái hỗ trợ phát hiện nguy cơ từ môi trường xung quanh công trường.
Trung Quốc hiện là quốc gia sở hữu nhiều đập cao nhất thế giới. Từ những năm 1950, nước này đã xây dựng hơn 22.000 đập cao trên 15 mét, chiếm khoảng một nửa tổng số toàn cầu. Những công trình này phục vụ thủy điện, tưới tiêu và phòng chống lũ. Phần lớn các công trình lớn tập trung ở khu vực tây nam, dọc các dòng sông như Lan Thương, Dương Tử và Kim Sa.
Dù thủy điện được xem là nguồn năng lượng sạch, giới phê bình cảnh báo các dự án này gây tổn hại đến đa dạng sinh học, làm xói mòn đất, ảnh hưởng đến di sản và cuộc sống của người dân địa phương.
Tại Shuangjiangkou, một số biện pháp môi trường đã được triển khai, như xây dựng vườn thực vật để bảo tồn và di dời các loài thực vật quý bị ảnh hưởng bởi quá trình thi công.
(Theo SCMP)
