Cựu thứ trưởng bị cáo buộc ép doanh nghiệp xuất khẩu lao động đưa tiền

Ông Hoan cùng 8 người vừa bị Cục cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03 Bộ Công an) đề nghị truy tố về tội Nhận hối lộ.

Trong 20 bị can còn lại, Nghiêm Quốc Hưng, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Hoàng Long; Nguyễn Đức Nam, Chủ tịch HĐQT Công ty Sona; Nghiêm Văn Định, Giám đốc Công ty Incoop3, cùng 8 người khác đang đối mặt cáo buộc Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng.

Riêng Nguyễn Lâm Sơn, Giám đốc Công ty Luật TNHH Thành Đô, bị đề nghị truy tố về tội Môi giới hối lộ.

Theo kết luận điều tra, Cục Quản lý lao động ngoài nước thuộc Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cũ thực hiện chức năng quản lý nhà nước về người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Cục còn có quyền quyết định việc cấp, đổi, thu hồi giấy phép tổ chức người lao động Việt Nam đi nước ngoài làm việc.

Các doanh nghiệp đưa người đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài phải đăng ký hợp đồng cung ứng lao động và chỉ được thực hiện sau khi có sự đồng ý của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội. Cục Quản lý lao động ngoài nước được giao làm đầu mối, tham mưu cho Bộ.

C03 cáo buộc lợi dụng chức năng nhiệm vụ, quyền hạn được giao, ông Hoan đã giao Cục trưởng Tống Hải Nam và các lãnh đạo Cục gây khó khăn, tạo rào cản cho doanh nghiệp. Cách họ thường áp dụng là trong quá trình tiếp nhận hồ sơ, thẩm định, phê duyệt các hợp đồng xuất khẩu lao động của doanh nghiệp thường sẽ yêu cầu phải bổ sung, kéo dài thời gian thẩm định.

Còn quy trình thẩm định thế nào, họ tự xây dựng. C03 cho rằng đây như một loại "giấy phép con" để tạo rào cản. Trong khi đó, doanh nghiệp lo sợ không thực hiện đúng tiến độ với hợp đồng đã ký với đối tác nước ngoài, nên buộc phải "chi phí đối ngoại".

Từ đây, ông Hoan cùng các cấp dưới đã nhiều lần nhận hối lộ của Công ty Hoàng Long, Sona, Incoop3, trong việc phê duyệt hợp đồng xuất khẩu lao động.

Cụ thể, năm 2022, khi bắt đầu triển khai thị trường xuất khẩu lao động Hàn Quốc theo chương trình Visa E7-3, ông Hoan đã chỉ đạo Cục trưởng Tống Hải Nam xây dựng quy trình thủ tục riêng trong việc thẩm định, phê duyệt hồ sơ hợp đồng xuất khẩu lao động của các doanh nghiệp.

Khi triển khai chương trình Visa E7-3, bị can Nghiêm Quốc Hưng, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Hoàng Long đã đến gặp và nhờ ông Hoan chỉ đạo tạo điều kiện giúp phê duyệt nhanh hồ sơ. Đổi lại, ông Hoan được hưởng từ 100 đến 200 USD/một người lao động đi xuất khẩu lao động.

Theo thỏa thuận này, từ năm 2023 đến 2025, ông Hoan đã hai lần nhận của Hưng tổng cộng 170.000 USD (khoảng 4,3 tỷ đồng), tương ứng với 129 lao động xuất cảnh.

Ngoài ra, ông Hoan còn nhận 50 triệu đồng của Nguyễn Đức Nam, Chủ tịch HĐQT Công ty Sona, khi chỉ đạo phê duyệt nhanh hồ sơ. Các dịp lễ tết, ông Hoan cũng nhận của Công ty Hoàng Long và Sona, Incoop3 để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp này, tổng 450.000 USD và 90 triệu đồng.

Từ 2018 đến 2025, cục trưởng Nam đã chỉ đạo cấp dưới xây dựng, ban hành quy trình riêng về việc phê duyệt hồ sơ hợp đồng xuất khẩu lao động theo chương trình Visa E7-3. Ông Nam chỉ đạo Phòng Hàn Quốc yêu cầu doanh nghiệp phải có tài liệu chứng minh về hạn mức tuyển dụng lao động của chủ sử dụng lao động tại nước ngoài. Tài liệu này buộc phải có xác nhận của cơ quan thẩm quyền Hàn Quốc.

Tuy nhiên, thực tế các doanh nghiệp không thể thu thập, cung cấp được tài liệu này nên đặt vấn đề "đưa tiền cảm ơn" nhờ ông Nam giúp đỡ, tạo điều kiện bỏ qua lỗi và phê duyệt nhanh hồ sơ. Ông Nam đồng ý và đã 5 lần nhận của Hưng tổng 54.000 USD; nhận của Tổng giám đốc Incoop3 Nguyễn Văn Định 4 lần, tổng 40.000 USD và 20 triệu đồng; nhận của Chủ tịch Sona 80 triệu đồng trong 2 lần.

Ông Nam còn bị cáo buộc nhận gần 3,2 tỷ đồng của Hoàng Long và Sona, Incoop3 vào các dịp lễ tết và nhờ chỉ đạo can thiệp việc khác.

Ngoài nhận tiền liên quan dự án Visa E7-3 đi Hàn Quốc, nhóm ông Hoan còn bị cáo buộc nhận hối lộ liên quan hoạt động cấp giấy phép xuất khẩu lao động.

Từ năm 2018 đến 2025, Cục trưởng Nam đã chỉ đạo cấp dưới thu tiền "bôi trơn" từ các doanh nghiệp đang xin cấp giấy phép xuất khẩu lao động. Tiền thu về được đưa cho ông Nam và lãnh đạo Bộ Lao động Thương binh Xã hội.

Theo cơ quan điều tra, để ép doanh nghiệp phải chi tiền, ông Nam cho cấp dưới gây khó khăn bằng cách trả hồ sơ, yêu cầu bổ sung thông tin, tài liệu nhiều lần. Nhóm bị can tại Cục còn cố tình kéo dài thời gian thẩm định hồ sơ sau đó gợi ý cho doanh nghiệp đưa tiền để hưởng lợi cá nhân.

C03 cáo buộc các bị can đã nhận tổng cộng 15,3 tỷ đồng tiền "bôi trơn" để chạy giấy phép cho 29 doanh nghiệp tương ứng với 30 hồ sơ. Trong đó, ông Hoan nhận 950 triệu đồng, Nam nhận 3,2 tỷ đồng, Nguyễn Thành Hưng (chuyên viên văn phòng Cục quản lý lao động ngoài nước) nhận 3,1 tỷ...

Tổng cộng trong vụ án này, cựu thứ trưởng Hoan bị xác định nhận hối lộ 5,2 tỷ đồng, cựu Cục trưởng Nam nhận 7,9 tỷ, chuyên viên Hưng nhận 3,1 tỷ.

Doanh nghiệp thu tiền vượt định mức của người lao động

Từ năm 2020 đến 2024, ba doanh nghiệp nêu trên đã đưa hơn 15.000 người Việt Nam đi xuất khẩu lao động ở Đài Loan, Hàn Quốc, Nhật Bản. C03 cho rằng nhóm này đã che giấu doanh thu, không khai báo hơn 861 tỷ đồng, gây thiệt hại về thuế cho nhà nước 241 tỷ đồng.

Công ty Sona, từ năm 2021 đến 2024, đã đưa hơn 1.000 người Việt Nam đi xuất khẩu lao động tại Hàn Quốc, Ba Lan, Nhật Bản, Hungary, Rumani, Litva, Uzbekistan, Đài Loan. Chủ tịch Sona là Nguyễn Đức Nam đã chỉ đạo cấp dưới thu tiền sai quy định của người lao động, bỏ ngoài sổ sách kế toán để che giấu doanh thu 29,2 tỷ đồng, gây thiệt hại về thuế hơn 2,4 tỷ.

Ngoài ra, ông Nam còn ra chủ trương và chỉ đạo cấp dưới trực tiếp thu tiền vượt định mức của người lao động, sau đó nộp một phần tiền lại về cho mình.

Tại Công ty Incoop3, Giám đốc Nguyễn Văn Định đã chỉ đạo nhân viên thu tăng thêm phí từ 500 đến 1.000 USD trên một người lao động để lấy nguồn tiền chi ngoại giao, chi phí cho lãnh đạo, cán bộ thuộc Bộ.

Từ năm 2022 đến 2024, Công ty Incoop3 đã đưa 293 lao động đi Hàn Quốc, thu sai quy định 6 tỷ đồng và để ngoài sổ sách kế toán gây thiệt hại về thuế cho Nhà nước 432 triệu đồng.