Cúm mùa là bệnh truyền nhiễm phổ biến do virus cúm gây ra, lây lan nhanh qua đường hô hấp. Dù phần lớn ca bệnh có thể tự khỏi, nhưng ở những nhóm nguy cơ cao như người già, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền, cúm có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Theo các chuyên gia y tế, cúm mùa có thể làm nặng thêm các bệnh lý nền, đặc biệt là các bệnh về tim mạch, hô hấp, chuyển hóa. Đáng chú ý, người có sức khỏe bình thường cũng không loại trừ nguy cơ gặp biến chứng nặng.
PGS.TS Nguyễn Thị Thu Hoài, Viện trưởng Viện Tim mạch quốc gia (Bệnh viện Bạch Mai), cho biết: “Virus cúm có thể khiến nhu cầu oxy trong cơ thể tăng cao, gây áp lực lớn lên tim, dẫn đến nguy cơ suy tim cấp ở người bệnh tim mạch”.
Ở những bệnh nhân tăng huyết áp hoặc đang sử dụng thuốc giãn mạch, lợi tiểu, cúm có thể gây mất nước, rối loạn huyết động, làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Trong một số trường hợp, cúm còn có thể gây viêm cơ tim, rối loạn nhịp, suy tim tiến triển nhanh – đặc biệt nguy hiểm nếu người bệnh có bệnh lý tim mạch nền.
Tiêm vaccine cúm mùa hàng năm là biện pháp phòng ngừa hiệu quả được Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo.
Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ khiến nhóm này dễ mắc cúm và gặp biến chứng nặng như viêm phổi, suy hô hấp. Với người cao tuổi trên 65 tuổi vốn có hệ miễn dịch suy yếu và thường mang theo nhiều bệnh nền nguy cơ nhập viện và tử vong do cúm càng cao hơn.
Phụ nữ mang thai cũng là nhóm dễ bị cúm tấn công do thay đổi nội tiết và sức đề kháng giảm. Bệnh cúm trong thai kỳ không chỉ ảnh hưởng đến mẹ mà còn tiềm ẩn rủi ro cho thai nhi.
Cúm mùa thường khởi phát đột ngột với các triệu chứng: sốt cao, ho khan, đau họng, nghẹt mũi, đau đầu, đau cơ và mệt mỏi. Nếu sau 5–7 ngày, người bệnh vẫn sốt cao, ho nhiều, đau tức ngực, khó thở, hoặc môi tái, nhịp tim nhanh… cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Ở những trường hợp nặng, bệnh nhân có thể phải can thiệp bằng các biện pháp chuyên sâu như hỗ trợ hô hấp, tuần hoàn ngoài cơ thể (ECMO).
Vaccine cúm - Lá chắn hiệu quả nhất
Tiêm vaccine cúm mùa hàng năm là biện pháp phòng ngừa hiệu quả được Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo. Mỗi năm, virus cúm có thể biến đổi kháng nguyên, tạo ra các chủng mới, do đó vaccine cũng cần cập nhật định kỳ để đảm bảo hiệu quả bảo vệ.
Tổ chức Y tế thế giới hiện thiết lập mạng lưới giám sát virus cúm toàn cầu, trong đó có Việt Nam, để xác định các chủng virus đang lưu hành. Dựa trên đó, các loại vaccine được sản xuất phù hợp theo từng khu vực và mùa cúm. Đối với các quốc gia thuộc Bắc Bán Cầu như Việt Nam, thời điểm tiêm vaccine cúm mùa phù hợp nhất là vào tháng 8–9 hàng năm, trước khi mùa cúm bắt đầu (từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau).
Ai cần tiêm vaccine cúm hàng năm?
Các nhóm cần ưu tiên tiêm phòng cúm mùa gồm:
- Trẻ nhỏ, đặc biệt dưới 2 tuổi
- Người trên 50 tuổi, nhất là >65 tuổi
- Phụ nữ mang thai hoặc sau sinh
- Người mắc bệnh nền như tim mạch, đái tháo đường, COPD, hen, suy thận, suy gan
- Người bị suy giảm miễn dịch
- Nhân viên y tế và người thường xuyên tiếp xúc với cộng đồng
Chủ động phòng bệnh
Bên cạnh tiêm vaccine, các chuyên gia khuyến cáo duy trì vệ sinh cá nhân tốt: rửa tay thường xuyên, che mũi miệng khi ho hoặc hắt hơi, giữ ấm cơ thể, giữ ẩm không khí trong nhà và tránh tụ tập nơi đông người trong mùa cúm.
Việc kiểm soát tốt các bệnh nền như tiểu đường, tim mạch, phổi tắc nghẽn mạn tính cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế biến chứng nặng khi mắc cúm.
Cúm mùa không đơn giản là bệnh cảm nhẹ. Với những người thuộc nhóm nguy cơ, cúm có thể là mối đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng. Chủ động phòng ngừa bằng tiêm vaccine định kỳ, nhận biết sớm triệu chứng và theo dõi sát các dấu hiệu nặng là chìa khóa giúp giảm thiểu biến chứng và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Đừng nhầm với cảm cúm: Những triệu chứng cảnh báo bệnh não mô cầu nguy hiểm 0
Vì sao người cao tuổi và người có bệnh nền nên tiêm vaccine cúm? 0
Triệu chứng, dấu hiệu biến thể COVID-19 mới đang lây lan nhanh gấp 7 lần cúm mùa 0
