Đưa thêm 254.111 hộ kinh doanh vào diện quản lý thuế
Theo Cục Thuế (Bộ Tài chính), tính đến hết năm 2024, toàn quốc có khoảng 3,6 triệu hộ, cá nhân kinh doanh, bằng 106% so với năm 2023.
1,3 triệu hộ có doanh thu trên ngưỡng phải nộp thuế (trên 100 triệu đồng/năm), chiếm 59% tổng số hộ kinh doanh. Điều này đồng nghĩa ngày càng nhiều hộ đạt ngưỡng chịu thuế, mở rộng hoạt động kinh doanh.
Thu ngân sách từ khu vực hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có xu hướng tăng trưởng tốt
ẢNH: ĐAN THANH
Đáng chú ý, thu ngân sách nhà nước từ khu vực hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có xu hướng tăng trưởng tốt: năm 2024 đạt 25.953 tỉ đồng, tăng 20% so với năm 2023.
Trong 6 tháng năm 2025, tổng số thu từ hộ, cá nhân kinh doanh đạt 17.100 tỉ đồng, bằng 131% so với cùng kỳ năm 2024. Tỷ lệ hoàn thành dự toán thu từ hộ kinh doanh sau nửa năm 2025 đạt 53,4%, cho thấy khả năng cả năm sẽ vượt dự toán.
Thời gian qua, trong quản lý thuế với hộ kinh doanh, ngành thuế đẩy mạnh phối hợp liên ngành trong quản lý thuế với hộ kinh doanh; phối hợp chống sót hộ khoán, quản lý hóa đơn đầu vào, kiểm soát dòng tiền..., qua đó mở rộng diện quản lý thuế với hộ kinh doanh.
Nửa đầu năm nay, toàn ngành đã rà soát đưa thêm 254.111 hộ kinh doanh vào diện quản lý (đăng ký thuế bổ sung); xử lý truy thu, phạt 197.349 hộ kinh doanh với số thuế tăng thu hơn 1.783 tỉ đồng.
Rà soát dòng tiền với hộ kinh doanh trọng điểm
Tại đề án "Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán" Bộ Tài chính vừa phê duyệt, sau khi xóa thuế khoán, Cục Thuế nhấn mạnh nội dung mở rộng cơ sở thuế, thực hiện thu đúng, thu đủ nghĩa vụ thuế phát sinh với hộ kinh doanh.
Ngành thuế sẽ nghiên cứu thực hiện các giải pháp tăng cường kiểm tra, giám sát hóa đơn bán hàng của hộ kinh doanh
ẢNH: ĐAN THANH
Triển khai các biện pháp chống thất thu để đảm bảo khi chuyển sang phương pháp kê khai, mọi doanh thu của hộ kinh doanh đều được quản lý chặt chẽ.
Ngành thuế nghiên cứu thực hiện các giải pháp quản lý bao gồm: tăng cường kiểm tra, giám sát hóa đơn bán hàng của hộ kinh doanh; đối chiếu doanh thu hộ kinh doanh kê khai với dữ liệu hóa đơn điện tử mua vào của hộ kinh doanh, rà soát dòng tiền với hộ kinh doanh trọng điểm để phát hiện trường hợp khai thiếu; phát động chương trình khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn (như "Hóa đơn may mắn" với giải thưởng hấp dẫn) để thúc đẩy hộ kinh doanh phải xuất hóa đơn đầy đủ.
Cạnh đó, ngành thuế cũng phối hợp với chính quyền địa phương rà soát chống sót hộ kinh doanh, không để hộ nào kinh doanh mà không đăng ký, không kê khai thuế.
Trong năm 2025, tiếp tục rà soát các chợ, trung tâm thương mại, các hộ kinh doanh online... đưa vào quản lý thêm (phấn đấu tăng số hộ kinh doanh quản lý thêm ít nhất 10% so với 2024).
Đặc biệt, phối hợp cùng việc triển khai hiệu quả Đề án hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền: tham mưu UBND tỉnh, thành phố hỗ trợ kinh phí ban đầu cho hộ kinh doanh mua máy tính, máy in hóa đơn...
Mục tiêu nhằm tạo sự chuyển biến rõ rệt về tính tuân thủ của hộ kinh doanh: mọi giao dịch bán hàng, dịch vụ đều có hóa đơn, không còn "doanh thu ngầm" nằm ngoài sổ sách. Khi đó, việc kê khai thuế của hộ kinh doanh sẽ phản ánh sát thực tế, đảm bảo thu đúng, thu đủ.
Theo Cục Thuế, thời gian qua, một số quy định pháp luật còn "phân biệt đối xử" giữa các loại hình kinh doanh, mà chưa dựa vào bản chất, tính chất và quy mô kinh doanh nên chưa tạo sân chơi bình đẳng. Ví dụ: quy định hộ kinh doanh trên 10 lao động phải lên doanh nghiệp đã có 18 năm nhưng không hiệu quả do thiếu chế tài đủ mạnh.
Chính sách hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi còn ít và dàn trải, chưa sát đúng nhu cầu. Bên cạnh đó, việc xử phạt hộ kinh doanh không đăng ký kinh doanh, không nộp thuế chưa nghiêm (phạt 2 - 3 triệu đồng/hộ là quá thấp) nên chưa mang tính răn đe.
Sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý đôi khi còn thiếu chặt chẽ và chưa mang tính thường xuyên, đôi khi mang tính vụ việc, dẫn tới nhiều hộ kinh doanh lợi dụng kẽ hở đăng ký tại một địa chỉ, kinh doanh tại một địa chỉ khác.... để trốn, tránh thuế.
