Nỗ lực của lực lượng công an cùng hệ thống chính trị TP.HCM đã biến việc tháo dỡ "chuồng cọp", vốn tưởng chừng là việc riêng của từng hộ gia đình, nay thành phong trào chung bảo vệ tính mạng cho cả người dân thành phố.
Cuộc chiến với "tử huyệt" trong các căn hộ
"Chuồng cọp" là những khung sắt, lồng sắt bao kín ban công, cửa sổ từng được nhiều gia đình xem là "lá chắn an ninh". Nhưng dưới góc nhìn PCCC, đó lại là "tử huyệt" khi hỏa hoạn xảy ra, không chỉ cản trở thoát nạn mà còn khiến lực lượng cứu hộ khó tiếp cận, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Để đạt được kết quả hôm nay, lực lượng công an cùng các đơn vị chức năng TP.HCM đã nỗ lực không mệt mỏi
ẢNH: TRẦN DUY KHÁNH
Theo Phòng Cảnh sát PCCC và cứu nạn cứu hộ (PC07) Công an TP.HCM, thực tế đã chứng minh, vụ cháy tại cư xá Độc Lập (quận Tân Phú cũ) ngày 6.7, cướp đi 8 sinh mạng, có nguyên nhân trực tiếp là các ban công căn hộ bị bịt kín. Bài học này khiến người dân TP.HCM hiểu rằng, chỉ một khung sắt vô tri cũng có thể cướp đi cả một gia đình.
Đây là lời cảnh tỉnh đau xót, buộc xã hội nhìn lại "liệu chuồng cọp có thực sự bảo vệ được gia đình, hay đang vô tình biến nơi ở thành chiếc lồng khóa trái trong thảm họa cháy nổ?".
Từ ngày 12.7.2025, Công an TP.HCM đã đồng loạt phối hợp Sở Xây dựng, UBND các địa phương phát động chiến dịch vận động tháo dỡ "chuồng cọp". Đến nay, hơn 14.445 căn hộ đã thực hiện (đạt gần 96%), chỉ còn khoảng 700 căn hộ (khoảng 4%) chưa làm.
Đây không chỉ là những nỗ lực, những con số "giải cứu" mạng sống khỏi tiềm tàng ẩn họa, mà còn thể hiện sự đồng thuận giữa chính quyền và người dân trong việc biến hiểm họa thành hành động cụ thể.
Lực lượng Cảnh sát PCCC Công an TP.HCM tranh thủ buổi tối, ngoài giờ, cuối tuần gõ cửa từng nhà vận động tháo dỡ lồng sắt
ẢNH: TRẦN DUY KHÁNH
Theo thống kê của Công an TP.HCM, các đơn vị có kết quả tháo gỡ tích cực gồm: quận Bình Thạnh cũ, quận 3 cũ, thành phố Vũng Tàu cũ, thành phố Tân Uyên cũ, quận Tân Phú cũ, quận Gò Vấp cũ. Các địa bàn còn nhiều căn hộ chưa thực hiện việc tháo gỡ, mở lối thoát nạn thứ 2 qua "chuồng cọp" gồm: quận 11 cũ, thành phố Phú Mỹ cũ, thành phố Thủ Đức cũ.
Nguyên nhân do một số hộ dân vẫn còn tâm lý e ngại liên quan đến an ninh trật tự, chưa nhận thức đầy đủ về nguy hiểm khi xảy ra cháy nổ, bởi "chuồng cọp" sẽ cản trở việc thoát nạn.
Bên cạnh đó, có trường hợp chủ hộ cho thuê nên người thuê không thể chủ động tháo dỡ; nhiều căn hộ bỏ trống lâu ngày khó liên hệ với chủ hộ, dẫn đến còn nhiều căn hộ chưa tháo gỡ hoặc chưa mở lối thoát hiểm thứ hai qua "chuồng cọp".
Một vài tình huống khác như một hộ dân tại chung cư trên đường Lý Thường Kiệt (phường Phú Thọ) liên tục lấy lý do nhà có người bệnh nặng để né tránh tiếp xúc với tổ công tác. Thời gian tới, Công an TP.HCM tiếp tục phối hợp chính quyền địa phương phường Phú Thọ tổ chức gặp gỡ, vận động, tuyên truyền hộ dân này thực hiện việc tháo dỡ hoặc mở lối thoát nạn thứ 2 qua "chuồng cọp".
Khi an toàn được đặt lên trên hết
Quận Bình Thạnh cũ, một trong những địa bàn tồn tại nhiều "chuồng cọp" nhất, là minh chứng rõ nét cho hiệu quả cuộc vận động. Đầu tháng 7.2025, thống kê của Đội Chữa cháy và cứu nạn cứu hộ khu vực 3, địa bàn này có tới 1.778 căn hộ bịt kín lối thoát. Đến nay, đã có 1.721 căn hộ đã tháo dỡ hoặc mở lối thoát, đạt 96,7%.
Sự ủng hộ, đồng lòng của người dân là yếu tố quan trọng, quyết định thành công chiến dịch
ẢNH: TRẦN DUY KHÁNH
Điển hình là địa bàn phường Bình Quới, có cư xá Thanh Đa, vốn nổi tiếng dày đặc chuồng cọp, nay đã có 1.064/1.121 hộ thực hiện, trong đó có 21 hộ tháo dỡ, 1.043 hộ mở lối thoát nạn thứ 2. Hiện còn 57 hộ, trong đó 8 hộ không có người ở, 41 hộ thuộc đường luồng bị bịt kín, 8 hộ đã cam kết tháo dỡ trong thời gian tới. Như vậy, tỷ lệ gần đạt 100%. Ấn tượng nhất là ở phường Gia Định, kết quả 287/287 hộ thực hiện, đạt 100%.
Chỉ huy Đội Chữa cháy và cứu nạn cứu hộ khu vực 3 cho biết, điều này có được nhờ sự vào cuộc đồng bộ, mà lực lượng công an là nòng cốt, chính quyền địa phương quyết liệt, đoàn thể đồng hành, tổ dân phố sát sao. Song quan trọng nhất là sự chuyển biến trong nhận thức của người dân, từ chỗ lo ngại trộm cắp, khi an ninh trật tự được đảm bảo, họ đã thấy rằng mạng sống mới là tài sản quý nhất cần bảo vệ.
Không nhiều "chuồng cọp" như các khu vực khác, địa bàn quận 3 cũ lại cho thấy cách làm thuyết phục bằng sự kiên trì. Trước chiến dịch, có 256 căn hộ bịt "chuồng cọp". Đến nay, 21 căn hộ đã tháo dỡ, 217 căn hộ đã mở lối thoát nạn thứ 2 thông qua hạn mục "chuồng cọp", còn 18 căn hộ chưa thực hiện, đạt tỷ lệ vận động thành công là 93%.
Điển hình là phường Nhiêu Lộc, trước khi vận động có 103 căn hộ có "chuồng cọp" thì đến nay đã vận động được 94 căn hộ tháo dỡ hoặc mở lối thoát qua "chuồng cọp", đạt 91%. Trong đó, chung cư 56/3 Nguyễn Thông, trước khi vận động có 12 căn hộ có "chuồng cọp" đến nay đã vận động được tất cả tháo dỡ hoặc mở lối thoát, đạt 100%. Hay chung cư 72 Trương Quyền (phường Xuân Hòa), sau thời gian vận động, 7/7 căn hộ đã tháo dỡ hoặc mở lối thoát nạn thứ 2 qua "chuồng cọp", đạt 100%.
Đằng sau con số ấy là nỗ lực không mệt mỏi của lực lượng công an, đoàn thanh niên, cảnh sát khu vực phối hợp ban quản trị chung cư, ban điều hành khu phố… đi từng ngõ, gõ từng nhà, thuyết phục cả trong buổi tối và ngày cuối tuần.
Một chiến sĩ chia sẻ: "Có hộ dân phản đối, thậm chí đóng cửa không gặp. Nhưng chúng tôi không bỏ cuộc, kiên trì vận động, hỗ trợ kỹ thuật, thậm chí cử người trực tiếp tháo dỡ giúp. Khi hiểu ra rằng một khung sắt có thể ngăn đường sống, đa số đều đồng ý".
Công an TP.HCM về đích chiến dịch xóa lồng sắt
ẢNH: TRẦN DUY KHÁNH
Theo Công an TP.HCM, với những hộ gặp khó khăn về chi phí, lực lượng chức năng đã cử tổ công tác trực tiếp hỗ trợ. Trường hợp cố tình không chấp hành, công an giao cho UBND cấp phường, xã xem xét xử phạt hành chính về trật tự xây dựng.
Quan trọng hơn, TP.HCM đang kiến nghị sửa đổi, bổ sung tiêu chuẩn xây dựng nhà ở, để loại bỏ triệt để tình trạng tái diễn "chuồng cọp". Đồng thời, vai trò cộng đồng - tổ dân phố - ban quản trị chung cư được đặt lên hàng đầu, nhằm duy trì sự giám sát thường xuyên, ngăn chặn từ gốc.
Chiến dịch tháo dỡ "chuồng cọp" ở TP.HCM không chỉ là câu chuyện của vài con số hay những khung sắt bị cắt bỏ. Đó là sự thay đổi căn bản về ý thức xã hội. Từ chỗ xem "chuồng cọp" là "lá chắn an ninh" sang nhận thức rằng, cánh cửa thoát nạn mới chính là chiếc chìa khóa bảo vệ sự sống.
Nhìn lại những gì đã làm được trên địa bàn TP.HCM, có thể khẳng định sự kiên trì, quyết tâm của lực lượng công an cùng sự đồng lòng của người dân đã biến hiểm họa thành hành động thiết thực.
Đó chính là thành công lớn nhất, khẳng định TP.HCM đang từng bước loại bỏ "tử huyệt" trong các căn hộ, để trở thành một đô thị an toàn hơn trước giặc lửa.
