Xe điện đang dần trở thành lựa chọn phổ biến nhờ chi phí vận hành thấp, công nghệ hiện đại và xu hướng xanh hóa giao thông. Nhưng cùng với sự lan rộng này, một trong những thắc mắc thường gặp nhất của người dùng lại xoay quanh vấn đề tưởng chừng đơn giản: sạc pin thế nào cho đúng cách? Có người lo lắng sạc nhanh sẽ “hại pin”, có người ngại sạc qua đêm, thậm chí nhiều người cho rằng phải sạc đầy 100% mới “an tâm”. Thực tế, việc hiểu sai những nguyên tắc cơ bản có thể khiến pin xuống cấp nhanh hơn, làm giảm tuổi thọ xe.
Có cần sạc đầy 100% không?Phần lớn pin trên xe điện hiện nay là loại lithium-ion, cũng là loại pin phổ biến được dùng trên các thiết bị điện tử. Đối với những thiết bị sử dụng loại pin này, các chuyên gia luôn khuyến cáo áp dụng nguyên tắc 80-20 để giữ pin luôn bền và có hiệu suất hoạt động tốt nhất, có nghĩa rằng không nên sạc pin quá mức 80%, hoặc để pin tụt dưới mức 20% dung lượng. Có hai lý do chính của việc này: hiệu suất sạc và tuổi thọ pin.
Khi sạc xe điện, dù sạc bằng ổ điện dân dụng hoặc trụ sạc nhanh, công suất sạc sẽ giảm đáng kể khi pin đầy khoảng 80%. Trên mức dung lượng pin này, việc sạc sẽ chuyển sang trạng thái sạc chậm (trickle charge) nhằm tránh tình trạng pin bị quá nhiệt, và gây ảnh hưởng đến tuổi thọ pin. Chính vì thế, thời gian sạc từ 20% lên 80% có thể nhanh hơn so với 80% lên 100%, vấn đề này có thể gây ảnh hưởng đến lộ trình, kế hoạch chuyến đi nếu chủ xe sử dụng trạm sạc công cộng để sạc đầy pin cho xe.
Có nên sạc qua đêm?
Đây là thói quen của rất nhiều người dùng, nhất là khi xe đỗ ở nhà riêng. Với công nghệ hiện nay, việc sạc qua đêm không còn quá lo ngại bởi các xe điện đều có tính năng tự ngắt khi pin đầy. Người dùng có thể cài đặt mức sạc tối đa, chẳng hạn 80% rồi hệ thống tự động dừng.
Điều quan trọng là phải sử dụng thiết bị sạc đạt chuẩn, tránh kéo dây điện tạm bợ hoặc sạc ngoài trời không đảm bảo an toàn.
Pin xe điện có bị “chai” như điện thoại?
Câu trả lời là có, nhưng tốc độ chậm hơn nhiều. Pin xe điện thường được thiết kế với tuổi thọ 1.500 – 2.000 chu kỳ sạc đầy, tương đương khoảng 8–10 năm sử dụng bình thường.
Ngoài ra, các hãng xe còn trang bị hàng loạt công nghệ như hệ thống làm mát bằng dung dịch hoặc không khí để kiểm soát nhiệt độ, phần mềm quản lý thông minh để giới hạn sạc và xả, ngăn pin bị “vắt kiệt”. Chính vì vậy, người dùng không cần quá lo lắng, chỉ cần tránh để pin rơi về mức 0% thường xuyên.
Để tối ưu tuổi thọ pin và an toàn khi sử dụng, người dùng nên hình thành những thói quen nhỏ nhưng quan trọng: Không để xe phơi nắng gắt trong khi đang sạc; Tránh sạc nhanh liên tục nhiều ngày liền; Khi ít sử dụng xe, nên giữ pin ở mức trung bình 40–60%; Ưu tiên sạc tại trạm đạt tiêu chuẩn, hạn chế sạc “dã chiến” bằng nguồn điện không rõ chất lượng.
Sạc pin xe điện không phức tạp, nhưng cần hiểu đúng cơ chế và hình thành thói quen hợp lý. Không phải lúc nào cũng cần sạc đầy, không nhất thiết phải né hoàn toàn sạc nhanh, và cũng không cần quá lo lắng khi cắm sạc qua đêm.
Quan trọng hơn, cần lắng nghe hướng dẫn từ chính nhà sản xuất xe – bởi mỗi mẫu xe có phần mềm quản lý pin riêng, được thiết kế để bảo vệ tối ưu. Khi hiểu đúng và dùng đúng, pin xe điện hoàn toàn có thể phục vụ bền bỉ suốt nhiều năm, mang lại trải nghiệm lái xe xanh, kinh tế và an toàn.
