Hành trình gieo con chữ trên đá
Khâu Vai có địa hình bị chia cắt bởi những núi đá tai mèo hiểm trở, dân cư thưa thớt, tỷ lệ hộ nghèo và mù chữ còn cao. Đây là địa bàn còn rất nhiều khó khăn với 98% dân số là đồng bào dân tộc Mông. Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất này, chị Linh Thị Phương thấu hiểu hơn ai hết những khó khăn, thiếu thốn và cả những rào cản vô hình từ hủ tục, định kiến mà người phụ nữ nơi đây phải đối mặt.
Chị Linh Thị Phương trao đổi với bà con đồng bào tại một hội nghị đối thoại chính sách
ẢNH: NVCC
Tốt nghiệp chuyên ngành Công tác xã hội, Trường ĐH Khoa học - ĐH Thái Nguyên, chị Phương đã quay về quê hương với một mong ước giản dị: góp một phần sức nhỏ bé để thay đổi cuộc sống của những người phụ nữ, những đứa trẻ trên mảnh đất đã nuôi mình khôn lớn.
"Ở đây, nhiều phụ nữ trung niên, lớn tuổi gần như không biết tiếng phổ thông, thậm chí không thể viết được tên mình", chị Phương kể. Trăn trở trước thực trạng đó, khi công tác tại Hội Liên hiệp phụ nữ xã, chị tích cực đẩy mạnh cuộc vận động "Phụ nữ dân tộc thiểu số học chữ và tiếng phổ thông". Chị đã thành lập được 108 nhóm với 498 hội viên phụ nữ tham gia học tiếng phổ thông; phối hợp với Trung tâm Học tập cộng đồng xã mở 3 lớp xóa mù chữ tại các thôn.
Chị Phương chia sẻ: "Khó khăn lắm, nhiều chị em ban ngày phải lên nương, tối về lại lo cho gia đình, thời gian đâu mà học. Hơn nữa, họ còn có tâm lý rất ngại, sợ nói sai, sợ bị cười chê". Không nản lòng, chị cùng các cán bộ hội đến từng nhà, vận động từng người. Chị đề xuất một phương pháp đơn giản mà hiệu quả: "Người biết chữ dạy người không biết chữ, người nói sõi tiếng phổ thông kèm người chưa nói được". Các nhóm học tập nhỏ, chỉ từ 5 - 6 người được thành lập ngay tại các thôn, bản. Lịch học linh động, vào bất cứ khi nào có thể.
... và khai giảng lớp xóa mù chữ cho chị em phụ nữ vùng cao
ẢNH: NVCC
Vậy là từ chỗ chỉ biết điểm chỉ, nhiều phụ nữ ở Khâu Vai nay đã có thể tự tay viết tên mình. "Chị em vui lắm, họ bảo giờ đi nhận hỗ trợ hay làm giấy tờ gì không cần phải điểm chỉ nữa, biết ký tên mình rồi", chị Phương xúc động kể.
Bên cạnh đó, nhận thấy rào cản ngôn ngữ là một trong những thách thức lớn nhất, chị Phương đã có một sáng kiến đột phá. Chị xây dựng những video clip ngắn bằng tiếng Mông để tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, hay kiến thức về chăm sóc sức khỏe, kế hoạch hóa gia đình. Sáng kiến này đã xuất sắc giành giải nhất tại cuộc thi toàn quốc do T.Ư Hội Liên hiệp phụ nữ VN tổ chức, khẳng định một hướng đi sáng tạo và hiệu quả trong công tác tuyên truyền ở vùng đặc thù.
Vòng tay của "Mẹ đỡ đầu"
Không chỉ dừng lại ở việc gieo con chữ, trái tim của người cán bộ ấy luôn hướng về những mảnh đời bất hạnh, đặc biệt là các em nhỏ mồ côi. Hưởng ứng chương trình "Mẹ đỡ đầu" do T.Ư Hội Liên hiệp phụ nữ VN phát động, chị và Hội Phụ nữ xã Khâu Vai đã nhận đỡ đầu nhiều trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt.
Một trong những trường hợp đáng nhớ nhất là em Vừ Mí Phư, một cậu bé mồ côi cả cha lẫn mẹ, sống cùng bà ngoại già yếu. Trong suốt 4 năm, từ khi Phư mới 12 tuổi, Hội phụ nữ xã đã trở thành người mẹ thứ hai của em. Nguồn kinh phí hỗ trợ tuy không lớn, được trích từ quỹ hội và sự đóng góp của các thành viên, nhưng những món quà nhỏ như bộ quần áo mới, cặp sách, hay những lời động viên, thăm hỏi thường xuyên đã trở thành nguồn động lực to lớn cho Phư. Nhờ sự quan tâm ấy, Phư đã tự tin hơn, nỗ lực học tập và hoàn thành chương trình lớp 9, thắp lên hy vọng về một tương lai tươi sáng hơn.
... trao quà cho phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn
ẢNH: NVCC
Chị Phương và các đồng nghiệp còn là điểm tựa cho những người phụ nữ yếu thế. Chị đã trực tiếp tham vấn tâm lý, kết nối hỗ trợ cho một nạn nhân trở về sau khi bị lừa bán sang Trung Quốc. Chị kể người phụ nữ ấy khi trở về đã phải đối mặt với rất nhiều khó khăn về sức khỏe, tâm lý và cả sự mặc cảm. Bằng sự đồng cảm và kiên trì, chị Phương đã giúp nạn nhân từng bước tái hòa nhập cộng đồng.
Bên cạnh đó, chị đã tổ chức cho 3.467 lượt hội viên phụ nữ xã tham gia học tập, thực hiện phong trào thi đua "Xây dựng người phụ nữ Hà Giang (nay là Tuyên Quang - PV) thời kỳ mới: Tích cực học tập, năng động, sáng tạo, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc". Tổ chức tuyên truyền, vận động chị em phụ nữ tham gia cuộc vận động "Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch" (không đói nghèo, không vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội, không có bạo lực gia đình, không sinh con thứ 3 trở lên, không có trẻ suy dinh dưỡng và bỏ học); (sạch nhà, sạch bếp, sạch ngõ) gắn với chương trình xây dựng nông thôn mới.
Chị còn huy động phụ nữ các thôn ở Khâu Vai cùng người dân địa phương, đóng góp ngày công tham gia mở đường dân sinh; phối hợp các ngành của xã triển khai hiệu quả dự án thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết với phụ nữ và trẻ em thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, giai đoạn 1 từ 2021 - 2025…
Sức mạnh từ sự thấu hiểu
Gần một thập niên gắn bó với công tác Hội, từ Phó chủ tịch (năm 2016) đến Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ xã (2020) và hiện nay là Phó chủ tịch HĐND xã Khâu Vai, chị Linh Thị Phương luôn tâm niệm sức mạnh lớn nhất của mình chính là sự thấu hiểu và tình yêu thương dành cho mảnh đất này.
Là người con của dân tộc Nùng, lớn lên giữa cộng đồng người Mông, chị am hiểu sâu sắc phong tục, tập quán và có thể giao tiếp, thuyết phục bà con bằng chính ngôn ngữ của họ. Chị không quản ngại đường sá xa xôi, đi đến từng thôn bản xa nhất để lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của chị em, để cùng họ tìm cách tháo gỡ khó khăn. Nỗ lực không mệt mỏi của chị đã góp phần làm thay đổi nhận thức của nhiều phụ nữ, giúp họ tự tin hơn, biết cách xây dựng kinh tế gia đình, chăm sóc con cái và tham gia tích cực hơn vào các hoạt động xã hội.
Chị Linh Thị Phương (thứ 2, từ phải qua) là đại biểu tiêu biểu tham dự cuộc gặp mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước trong dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2.9.2025
ẢNH: NVCC
Sự cống hiến thầm lặng của chị Phương đã được ghi nhận khi chị vinh dự là một trong những cá nhân tiêu biểu toàn quốc tham dự cuộc gặp mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2.9 vừa qua. Chị cũng được Hội Liên hiệp phụ nữ VN tặng bằng khen danh hiệu Cán bộ Hội cơ sở giỏi năm 2024; Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh Hà Giang (cũ) tặng bằng khen về thành tích xuất sắc trong Phong trào thi đua và công tác Hội năm 2024…
Dù vậy, chị Phương vẫn thấy mình "chưa làm được gì nhiều", bởi mong ước lớn nhất của chị là quê hương ngày một thay đổi, phụ nữ và trẻ em vùng cao ngày càng hạnh phúc hơn. Vậy nên chị vẫn đang tiếp tục hành trình của mình, một hành trình vượt lên trên những triền đá xám ở vùng địa đầu Tổ quốc, để viết lên những câu chuyện giản dị mà đầy ý nghĩa.
