Chợ truyền thống phải thay đổi mạnh mẽ

Như Thanh Niên đã thông tin, tại một sự kiện mới đây, ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và phát triển thị trường trong nước (Bộ Công thương), cho biết Bộ Công thương sắp trình lên Thủ tướng Chính phủ những chính sách quan trọng liên quan đến lĩnh vực bán lẻ, trong đó có việc chuyển đổi gần 7.000 chợ truyền thống thành các cửa hàng tiện ích và trung tâm thương mại (TTTM) hiện đại. Mục tiêu là cải thiện hạ tầng thương mại, nâng cao trải nghiệm cho người tiêu dùng (NTD) và giúp thị trường bán lẻ phát triển theo hướng văn minh, cạnh tranh hơn.

ẢNH: NG. NGA

Số liệu từ Cục Thống kê cho thấy tính đến năm 2022, cả nước có 8.517 chợ truyền thống; trong đó hạng 1 là 231 chợ, hạng 2 có 876 chợ, hạng 3 có 7.410 chợ. Đa số chợ truyền thống tại nhiều địa phương ngày càng xuống cấp nhưng ít được đầu tư nâng cấp. Trong khi đó, NTD, đặc biệt là khách hàng trẻ, dần quen với mô hình siêu thị, cửa hàng tiện lợi và thương mại điện tử (TMĐT). Đơn cử tại TP.HCM, theo báo cáo của Sở Công thương hồi đầu năm, TP.HCM có 229 chợ dân sinh bao gồm 14 chợ hạng 1; 54 chợ hạng 2; 161 chợ hạng 3, chưa kể chợ tạm với nhiều hạn chế về cơ sở vật chất, dịch vụ và khó nâng cấp để áp dụng công nghệ hiện đại trong quản lý vận hành, thanh toán, báo cáo thống kê...

Theo Nghị định 60/2024 của Chính phủ, chợ được phân loại theo quy mô, gồm chợ hạng 1, hạng 2 và hạng 3. Trong đó, chợ hạng 3 có dưới 200 điểm kinh doanh hoặc chưa được đầu tư xây dựng kiên cố, bán kiên cố; có mặt bằng phạm vi chợ phù hợp với quy mô hoạt động của chợ; tổ chức các hoạt động tối thiểu như vệ sinh công cộng... Như vậy, việc chuyển đổi công năng chợ truyền thống theo con số của lãnh đạo Bộ Công thương nêu tương đương số chợ hạng 3 mà Cục Thống kê công bố. Trao đổi với Thanh Niên, một lãnh đạo ngành công thương cho hay chưa có thông tin cụ thể về chuyển đổi chợ, song nếu có chỉ tập trung vào những chợ hoạt động không hiệu quả, không hoạt động thời gian dài, xuống cấp, chợ tạm, tự phát…

Chợ truyền thống là nét đặc trưng văn hóa

Nhiều bạn đọc (BĐ) cho rằng chợ truyền thống là nét đặc trưng văn hóa vùng miền, mà các siêu thị hay TTTM, TMĐT không thể có được. BĐ Trịnh Cường chia sẻ: "Chợ truyền thống đã có từ lâu đời, gắn bó với cộng đồng dân cư, nhất là những người được cho là có thu nhập trung bình, người nghèo. Làm sao để chợ truyền thống tồn tại trong bối cảnh còn nhiều khó khăn và chợ đảm bảo được các quy định thì mới khó. Chỉ nên dẹp chợ này khi không thể vực dậy được hoặc chợ không đảm bảo các yêu cầu cơ bản của việc bán mua. Việc khó mà làm được thì mới hay! Giờ tôi ra chợ mua ít thực phẩm đây ạ".

Cùng quan điểm, BĐ Hai Long nói thêm: "Đến nơi nào du lịch, tôi cũng rất muốn vào chợ truyền thống ở vùng đó. Các du khách thường hẹn gặp nhau ở chợ. Không chỉ vậy, nhiều người dân địa phương cũng hẹn nhau ở chợ, để mua bán, ăn uống, giao lưu, trao đổi hoặc hẹn hò. Chợ vì vậy mà gần gũi, thân quen lắm, nhất là đối với những người lớn tuổi hoặc ở vùng quê". BĐ Lài Lê Thị Thu nhận định: "Chợ truyền thống là nơi để bà con giao lưu đoàn kết (đa số là người nghèo). Nếu chuyển đổi hình thức mua bán thì khó cho họ".

"Lên đời" để phục vụ tốt hơn

Đó là ý kiến của nhiều BĐ khi nói về chợ truyền thống hiện nay. BĐ Thanh Nguyên cho rằng: "Trước hết phải dẹp ngay những người bán hàng tự phát lấn chiếm lòng lề đường xung quanh chợ, khiến chợ nhếch nhác, rồi mới tính đến chuyện tổ chức lại chợ truyền thống". Cùng góp ý, BĐ Anh Kiệt nhấn mạnh: "Điều nhiều người ngán ngại nhất khi đi chợ truyền thống là tình trạng nói thách, cân đong và chất lượng sản phẩm. Mình đàn ông con trai, "trả" kiểu gì cũng "sập bẫy", về nhà vợ hỏi cũng không dám nói thật, sợ vợ xót của. Đó là chưa nói chuyện 1 kg còn 7-8 lạng!". BĐ Bạn Đọc Mới khuyến nghị: "Chính bản thân các tiểu thương phải tự cứu lấy họ, đó là thay đổi cách mua bán, tôn trọng khách hàng, giá cả rõ ràng, không nói trên trời dưới đất... Còn nhiều điều nữa mà tiểu thương gây ra đã từ từ đánh mất lòng tin của khách hàng"...

"Tôi rất đồng tình với đề nghị chuyển đổi gần 7.000 chợ truyền thống thành các cửa hàng tiện ích và TTTM. Những chợ nào còn phù hợp thì "lên đời" mạnh mẽ để phục vụ NTD được tốt hơn. Những chợ nào không còn phù hợp thì chuyển đổi, cũng là để phục vụ NTD tốt hơn. Bây giờ không chỉ giới trẻ, mà nhiều người lớn tuổi cũng chuộng hình thức mua hàng trực tuyến, rất tiện lợi, nhanh chóng, dễ dàng", BĐ Van Nguyen ý kiến.