Ủy ban châu Âu hôm 17/12 đã công bố một kế hoạch nhằm bãi bỏ lệnh cấm hiệu quả đối với ô tô động cơ đốt trong mới từ năm 2035 sau áp lực từ ngành công nghiệp ô tô của khu vực, đánh dấu bước lùi lớn nhất của khối này khỏi các chính sách xanh trong những năm gần đây.
Động thái này, vẫn cần sự chấp thuận từ các chính phủ EU và Nghị viện châu Âu, sẽ cho phép tiếp tục bán một số loại xe không phải xe điện.
Theo Reuters, việc bãi bỏ lệnh cấm xe động cơ đối trong của ủy ban châu Âu là một quyết định nhượng bộ trước ngành công nghiệp ô tô.
Trong đề xuất được công bố, EU sẽ chuyển sang yêu cầu giảm 90% lượng khí thải CO2 so với mức năm 2021, thay vì quy định hiện hành là yêu cầu tất cả ô tô và xe tải mới phải không phát thải từ năm 2035.
Để bù đắp 10% lượng khí thải CO2 chưa cắt giảm,các nhà sản xuất ô tô sẽ phải sử dụng các giải pháp thay thế như: sử dụng thép carbon thấp sản xuất tại EU, hoặc dùng nhiên liệu điện tử tổng hợp (e-fuel), hay nhiên liệu sinh học không phải từ thực phẩm (ví dụ: dầu ăn đã qua sử dụng, chất thải nông nghiệp).
Xe động cơ đốt trong vẫn chiếm tỉ trọng lớn tại Châu Âu
Ngoài ra, kế hoạch cũng điều chỉnh các mốc thời gian như sau: mục tiêu giảm khí thải CO2 đối với ô tô sẽ được kéo dài thêm ba năm, từ 2030 đến 2032, để đạt mức giảm 55% so với năm 2021. Riêng đối với xe tải nhẹ, mục tiêu giảm khí thải cho năm 2030 cũng được nới lỏng, từ 50% xuống còn 40%.
Đây là sự nhượng bộ rõ ràng nhất đối với lời kêu gọi của các nhà sản xuất ô tô về việc tiếp tục bán các loại xe hybrid cắm điện và xe có bộ mở rộng phạm vi hoạt động sử dụng nhiên liệu đốt.
Báo cáo của các thành viên trong EU cũng nhấn mạnh rằng, dự thảo đề xuất về các mục tiêu giảm phát thải CO2 mới nhìn chung là hợp lý về mặt kinh tế, đồng thời hoan nghênh việc hỗ trợ cho các loại xe điện cỡ nhỏ hoặc triển khai các kế hoạch linh hoạt hơn cho năm 2030.
Biểu đồ thể hiện tỷ lệ phần trăm doanh số bán xe điện theo từng quốc gia ở châu Âu trong bảy tháng đầu năm 2025.
Hãng Volkswagen của Đức đã hoan nghênh đề xuất mới, nhận định rằng việc cho phép xe động cơ đốt trong tiếp tục được bán đồng thời yêu cầu bù đắp khí thải là một quyết định thực tế, phù hợp với điều kiện kinh tế hiện tại.
Các nhà sản xuất ô tô Đức, vốn đang chịu áp lực nặng nề do mất thị phần tại Trung Quốc vào tay các đối thủ nội địa và đối mặt với cạnh tranh khốc liệt từ xe điện nhập khẩu ngay tại sân nhà.
Bà Hildegard Mueller, chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Ô tô Đức (VDA), cho rằng những động thái nhượng bộ này vẫn chưa đủ để hỗ trợ ngành. Bà chỉ trích rằng Brussels đã gây thất vọng khi đặt ra các yêu cầu mới về thép xanh và nhiên liệu tái tạo, coi gói biện pháp tổng thể này là một "đòn chí mạng" trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế gay gắt.
Cơ sở hạ tầng sạc xe điện ở châu Âu.
Bên cạnh sự ủng hộ của các hãng xe truyền thống, giới chuyên gia và các hãng xe điện cảnh báo việc nới lỏng mục tiêu khí thải sẽ làm giảm động lực đầu tư vào hạ tầng sạc, khiến châu Âu tụt hậu xa hơn so với Trung Quốc.
Ông Dominic Phinn, người đứng đầu bộ phận vận tải tại tổ chức NGOs Climate Group đã phản bác rằng: "Các biện pháp này là một "chiến thắng bi thảm" của ngành công nghiệp ô tô".
Ông lập luận rằng việc làm giảm nhẹ tiến trình loại bỏ dần động cơ xăng và dầu diesel đi ngược lại với quan điểm của các công ty hàng đầu châu Âu. Bởi các công ty này đang đầu tư hàng tỷ đô la vào phát triển xe điện và rất cần sự ổn định chính sách để tiến hành chuyển đổi.
Ông Michael Lohscheller, CEO hãng xe điện Polestar, nhận định sự thụt lùi này không chỉ tổn hại môi trường mà còn làm suy yếu năng lực cạnh tranh cốt lõi của châu lục. Đồng quan điểm, ông William Todts từ nhóm vận động T&E cho rằng EU đang lãng phí thời gian, và việc cố bám lấy động cơ đốt trong sẽ không thể giúp các hãng xe châu Âu lấy lại vị thế hoàng kim.
Các chuyên gia cảnh báo việc dừng lệnh cấm xe động cơ đốt trong sẽ chỉ khiến cho môi trường thêm tồi tệ hơn.
Quyết định nhượng bộ của EU được đưa ra ngay sau khi hãng xe Ford (Mỹ) công bố khoản lỗ khổng lồ 19,5 tỷ USD. Khoản lỗ này bắt nguồn từ việc Ford phải hủy bỏ một số dòng xe điện để thích nghi với các chính sách mới của chính quyền Trump và tình trạng người tiêu dùng Mỹ không còn mặn mà với xe điện như trước.
Công ty môi giới Jefferies nhận định rằng ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc, chuyển từ một cơ chế cắt giảm triệt để sang một hệ thống tuân thủ linh hoạt hơn, đánh dấu một bước ngoặt trong câu chuyện chuyển đổi của châu Âu.
