BHXH Việt Nam cho biết Luật BHXH sửa đổi quy định người sử dụng lao động phải đóng BHXH chậm nhất vào ngày cuối cùng của tháng tiếp theo, nếu đóng hàng tháng, hoặc cuối tháng sau chu kỳ đóng đối với phương thức 3 hoặc 6 tháng/lần.
Người sử dụng lao động phải đóng BHXH để đảm bảo quyền lợi cho người lao động
Nếu quá hạn 60 ngày mà vẫn không thực hiện nghĩa vụ, người sử dụng lao động buộc phải nộp đủ số tiền trốn đóng, kèm khoản tiền bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền và số ngày trốn đóng vào quỹ BHXH.
Hành vi không đóng hoặc đóng không đầy đủ số tiền BHXH bắt buộc sau 60 ngày kể từ thời hạn cuối và đã được cơ quan BHXH đôn đốc sẽ bị coi là trốn đóng BHXH bắt buộc. Theo đó, người sử dụng lao động buộc phải nộp đủ số tiền trốn đóng, kèm khoản tiền bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền và số ngày trốn đóng vào quỹ BHXH.
Ngoài việc bị buộc truy nộp và nộp lãi chậm đóng, hành vi này còn bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy mức độ vi phạm.
Theo quy định, người sử dụng lao động là cá nhân trốn đóng BHXH bắt buộc nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự bị phạt từ 50–75 triệu đồng; nếu là tổ chức, mức phạt từ 100–150 triệu đồng.
Ngoài ra, tại điều 216 Bộ luật Hình sự 2025, người có nghĩa vụ đóng BHXH nhưng gian dối hoặc dùng thủ đoạn để không đóng, hoặc đóng không đầy đủ từ 6 tháng trở lên, và đã từng bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn tái phạm, sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu trốn đóng từ 50 triệu đồng trở lên; hoặc trốn đóng cho từ 10 người lao động trở lên.
Theo BHXH Việt Nam, tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH, BHYT vẫn phổ biến, đặc biệt ở doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp nhỏ, ảnh hưởng lớn đến quyền lợi an sinh chính đáng của người lao động.
Tăng chế tài nhằm bảo vệ quyền lợi an sinh chính đáng của người lao động. Ảnh minh hoạ
Nhiều vi phạm ngày càng tinh vi như làm giả hợp đồng lao động để trục lợi quỹ, cố tình chây ì không nộp sau khi đã bị xử phạt.
Tính đến tháng 6-2025, ngành BHXH đã thanh tra, kiểm tra hơn 3.200 đơn vị, phát hiện gần 1.700 lao động chưa được đóng hoặc đóng thiếu BHXH với tổng số tiền hơn 13,9 tỉ đồng, gần 3.400 lao động đóng thiếu mức với 5,5 tỉ đồng.
Ngành BHXH đã thu hồi 44,56 tỉ đồng tiền chậm đóng, yêu cầu hoàn trả quỹ BHXH 1,49 tỉ đồng của 943 lao động hưởng sai chế độ, và thu hồi quỹ BHYT 4,2 tỉ đồng do chưa đủ điều kiện thanh toán.
Luật BHXH sửa đổi tách bạch hai hành vi vi phạm chậm đóng và trốn đóng BHXH, BHYT, tạo cơ sở pháp lý rõ ràng để xử lý. Theo đó, chậm đóng: Chưa đóng hoặc đóng chưa đủ sau hạn chót; không lập hoặc lập thiếu danh sách lao động tham gia trong 60 ngày kể từ ngày hết hạn. Trốn đóng: Không lập hoặc lập thiếu danh sách người tham gia sau 60 ngày; không đóng hoặc đóng thiếu số tiền đã đăng ký sau 60 ngày kể từ hạn chót và đã bị cơ quan có thẩm quyền đôn đốc.
