CEO The PAN Group kể chuyện ứng phó với lạm phát ở Anh: Gói hàng 1kg giảm xuống 800g và cuộc tái cấu trúc của thập kỷ

“Ngày này năm ngoái, chúng ta nói về sự chuẩn bị cho “bình thường mới” hậu Covid-19. Hôm nay chúng ta ngồi với nhau ở đây, vẫn nói về “bình thường mới”, nhưng tình hình đã rất khác.” - Bà Nguyễn Thị Trà My, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn PAN (mã CK: PAN) phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh Doanh nhân nữ ASEAN 2022 được tổ chức cuối tuần qua.

Bài toán của doanh nghiệp: Tái cấu trúc

Nữ lãnh đạo của PAN cho rằng bối cảnh cầu tiêu dùng giảm, lãi suất và lạm phát cao… đòi hỏi các doanh nghiệp thực hiện tái cấu trúc với nhiều mức độ từ thấp đến cao, tái cấu trúc toàn diện hay một phần tùy vào nhu cầu của doanh nghiệp. Theo bà Trà My, quy tắc cho tái cấu trúc là “tầm nhìn dài hạn, bám sát các mục tiêu phát triển bền vững để không bị kéo theo những lợi ích ngắn hạn”.

Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội khóa XV nhấn mạnh, một trong những mục tiêu hàng đầu của tái cấu trúc là nâng cao hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó doanh nghiệp thậm chí phải làm ngay cả khi không có những yêu cầu về bối cảnh mới.

Cũng theo ông Hiếu, tình hình kinh tế hiện nay có những yếu tố bất định, khó dự đoán, đòi hỏi không chỉ doanh nghiệp mà cả quốc gia, các tổ chức, thậm chí các cá nhân đều phải có những sự chuẩn bị để đối phó với những thay đổi không dự đoán trước được.

“Các chính sách về thương mại toàn cầu bắt đầu có sự thay đổi rất lớn, doanh nghiệp không tái cấu trúc không được và nếu không tái cấu trúc thì sẽ giảm năng lực cạnh tranh và bị đào thải bởi thị trường” – Ông Hiếu nói.

Có thể thấy, 1 năm trước đây, các chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp dự báo “bình thường mới” là một thế giới dần phục hồi hậu Covid-19 với bức tranh sẽ ngày một tươi sáng hơn. Tuy nhiên, những biến động bất ngờ xảy ra trên thế giới như xung đột giữa Nga-Ukraina, chính sách Zero-Covid của Trung Quốc và các biện pháp thắt chặt tiền tệ chống lạm phát của Mỹ, EU… đã tạo nên một bức tranh của năm 2023 không như kỳ vọng.

World Bank ước tính, tăng trưởng GDP toàn cầu năm 2023 sẽ giảm xuống còn 0,5%. Bloomberg đưa ra dự báo kinh tế Mỹ 100% sẽ suy thoái vào năm 2023.

Bà Trà My chia sẻ: “Suy thoái mang tính chất chu kỳ cho nên tất cả các doanh nghiệp nào mà trải qua, sống sót được trong giai đoạn này là doanh nghiệp rất giỏi. Chúng tôi có nói vui với nhau, để doanh nghiệp giờ còn tồn tại đã là tốt rồi chưa nói đến chuyện lỗ lãi. Những doanh nghiệp nào tăng trưởng được, dù tăng trưởng ở mức độ vừa phải thôi đã là quá giỏi rồi trong bối cảnh lạm phát, lãi suất tăng như thế này.”

Tổng Giám đốc Tập đoàn PAN cũng kể lại câu chuyện của một công ty thành viên về xuất khẩu thủy sản. Tại thời điểm cách đây 1 tháng, tất cả mặt hàng xuất khẩu sang Anh đều phải giảm khối lượng cho mỗi sản phẩm được bày bán ở trong siêu thị. Trước đây sản phẩm đóng gói khối lượng 1 kg thì nay giảm còn 800gr, 500gr còn 300gr. Lạm phát cao nhất ở Anh đã dẫn đến tiêu dùng giảm xuống đáng kể, tuy nhiên, bà Trà My cho biết trong bối cảnh hiện nay, đó chỉ là những vấn đề nhỏ.

Vấn đề lớn hơn là tất cả các doanh nghiệp xuất khẩu ra thế giới, đặc biệt sang Châu Âu đang cạnh tranh gay gắt với nhau về giá. Các doanh nghiệp xuất khẩu hướng đến đối tượng khách hàng thu nhập thấp sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên sau đó đến tầng lớp trung lưu và thượng lưu.

Bên cạnh đó, còn là câu chuyện làm sao để doanh nghiệp tối ưu hóa được dòng tiền khi mà lãi suất vay Ngân hàng đã tăng lên ở mức 10% – 13%.

Câu chuyện tái cấu trúc của PAN

Nói về tái cấu trúc ở PAN, bà Trà My chia sẻ Tập đoàn này mới chuyển sang lĩnh vực nông nghiệp được 10 năm nhưng đang sở hữu những doanh nghiệp có tuổi đời 30 năm, 50 năm, có những công ty hàng đầu về nông nghiệp, thực phẩm như CTCP Tập đoàn giống cây trồng Việt Nam (NSC).

Bản thân PAN đã từng trải qua giai đoạn tái cấu trúc toàn diện 10 năm trước khi chuyển đổi lĩnh vực kinh doanh từ vệ sinh công nghiệp sang nông nghiệp – thực phẩm sau khi nhận thấy đầu tư vào nông nghiệp bền vững hơn.

Với mục tiêu mang những sản phẩm thương hiệu Việt Nam, “made in Vietnam” ra thế giới, PAN lựa chọn M&A để có thể vừa đi nhanh vừa đi xa.

Bà Trà My cũng chia sẻ câu chuyện tái cấu trúc của công ty hạt điều Lafooco. Cụ thể, Lafooco trước đây chỉ chuyên nhập, thu mua hạt điều về, chế biến tách vỏ, và kinh doanh điều thô, mang lại ít giá trị gia tăng và chịu nhiều rủi ro khi giá điều trồi sụt. PAN đã quyết định tái cấu trúc hoàn toàn, thay đổi mô hình kinh doanh từ kinh doanh điều thô sang chế biến sâu sản phẩm có thương hiệu riêng, sản xuất hạt điều nhiều vị để xuất khẩu ra thị trường quốc tế.

Ngoài ra, doanh nghiệp còn tổ chức lại chuỗi cung ứng hạt điều khi đã cùng bà con nông dân xây dựng vùng trồng điều organic, nâng cao chất lượng và cả giá trị cho hạt điều Việt Nam

“Nếu muốn xuất khẩu sang thị trường giá cao, phát triển bền vững là vấn đề bắt buộc. Chúng tôi đã chuyển hướng sang làm nhiều sản phẩm organic, cách làm cùng nguyên liệu cũng phải thay đổi. Sau đó, phải tái cấu trúc ở cả việc sử dụng máy móc, thiết bị trong sản xuất. Sau Covid lực lượng lao động vô cùng thiếu, cho nên máy móc thiết bị cần phải nâng cấp lên để giảm mức lao động nếu mở rộng nhà máy. Đấy là cách mà PAN đã mở rộng thị trường ra nước ngoài.” – Bà Trà My chia sẻ.