Theo Tom’s Hardware, CEO của OpenAI lại một lần nữa trở thành tâm điểm chỉ trích khi đưa ra một tuyên bố gây tranh cãi tại hội nghị DevDay. Ông cho rằng nhiều công việc bị AI thay thế có thể ngay từ đầu đã không phải là "công việc thực sự", làm dấy lên một cuộc tranh luận gay gắt về giá trị của lao động trong thời đại AI.
CEO OpenAI so sánh việc văn phòng với... làm nông
Trong một cuộc phỏng vấn trực tiếp, Sam Altman đã đưa ra một khái niệm về việc một người nông dân từ 50 năm trước có thể nhìn nhận công việc của chúng ta ngày nay như thế nào.
"Rất có thể họ sẽ nhìn vào những gì bạn và tôi làm và nói rằng đó không phải là công việc thực sự", Altman phát biểu. Ông đối lập điều này với công việc nông nghiệp, "Nếu bạn đang làm nông… bạn đang làm điều gì đó mà mọi người thực sự cần. Đây mới là công việc thực sự".
Ngay lập tức, tuyên bố này đã bị cắt ghép, chế ảnh meme và chỉ trích dữ dội trên mạng xã hội, bị gán mác là "nhẫn tâm".
CEO OpenAI gây tranh cãi khi tuyên bố các công việc văn phòng ngày nay là 'rác'
ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH
Tuy nhiên, công bằng mà nói, ông Altman không phải là người đầu tiên nêu lên ý tưởng này. Một thập kỷ trước, nhà nhân chủng học quá cố David Graeber đã gây bão với bài luận "Về hiện tượng những công việc nhảm nhí" (On the Phenomenon of Bullshit Jobs). Lý thuyết của Graeber cho rằng phần lớn nền kinh tế hiện đại được xây dựng dựa trên bộ máy quan liêu mang tính làm cho có, chuyên đánh dấu vào các ô kiểm mà không tạo ra giá trị xã hội thực sự.
Dù cách diễn đạt của ông Altman có vẻ tự mãn, nó rõ ràng là có tiền lệ.
Vấn đề là dữ liệu thực tế không hoàn toàn ủng hộ lý thuyết này. Một nghiên cứu tại châu Âu năm 2021 cho thấy chỉ khoảng 5% người lao động cảm thấy công việc của họ là vô dụng (con số này ở Mỹ là gần 20%). Trong cả hai trường hợp, các nhà nghiên cứu kết luận rằng cảm giác vô nghĩa này xuất phát từ quản lý kém và văn hóa làm việc độc hại, chứ không phải bản chất của chính công việc.
Nói cách khác, nếu sếp của bạn quản lý vi mô và quy trình làm việc rối rắm, ngay cả một công việc có giá trị cũng có thể mang lại cảm giác giả tạo. Đây không phải là bằng chứng cho thấy vai trò đó đáng bị tự động hóa.
Vậy, bình luận của ông Altman có giá trị ở điểm nào? Nó nằm ở điều mà ông ngụ ý. Hầu hết các vai trò không phải là giả tạo, nhưng nhiều công việc đã tích lũy các lớp 'rác có thể tự động hóa', các danh sách kiểm tra theo quy trình, các báo cáo không ai đọc, các email tóm tắt cuộc họp... Đây chính là loại công việc mà các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) như ChatGPT đang làm rất tốt.
Khi CEO Altman nói rằng AI sẽ xóa sổ các nhiệm vụ chứ không chỉ các vai trò, đây có thể mới là ý nghĩa thực sự. Và về điểm đó, ông ấy có thể đã đúng.
