Chính quyền 2 cấp cần thời gian để ổn định, nền nếp
Đánh giá cao việc bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp đã đi vào vận hành chỉ sau vài tháng triển khai, song nhiều đại biểu (ĐB) cũng thẳng thắn chỉ rõ những khó khăn. Điển hình là tình trạng trụ sở cấp xã chật hẹp, không đáp ứng số lượng cán bộ tăng lên sau sáp nhập; khối lượng công việc nhiều trong khi mức lương chưa được cải thiện, không đủ sức giữ chân người tài… ĐB Lò Thị Luyến (đoàn Điện Biên) phản ánh do địa bàn các xã miền núi rất rộng, hạ tầng giao thông lại hạn chế, công chức phải dành chi phí lớn cho việc đi lại; có nơi phải quây ván, quây tôn quanh trụ sở cơ quan để ăn ở tạm; hoặc "có xã do di chuyển xa quá, cán bộ xin nghỉ hết".

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu ý kiến thảo luận tại tổ
ẢNH: GIA HÂN
Liên quan đến nội dung này, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho hay dù còn một số khó khăn, vướng mắc, nhưng về tổng thể mô hình chính quyền địa phương 2 cấp cơ bản đã hoạt động tốt, không có gián đoạn, không có đứt gãy, đảm bảo được sự liên thông, đồng bộ, thống nhất từ T.Ư đến địa phương. Nhiều địa phương có cách làm hay, sáng tạo để đảm bảo được chất lượng và hiệu quả sau sắp xếp.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng nhấn mạnh chỉ trong thời ngắn, VN đã thực hiện được khối lượng công việc rất lớn về sắp xếp tổ chức bộ máy. Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội thẳng thắn nhìn nhận một số hạn chế, như chưa có sự đồng bộ trong phân định chức năng, nhiệm vụ giữa các cấp; có nơi thừa cán bộ ở cấp này nhưng lại thiếu cán bộ ở cấp khác; một số văn bản vi phạm pháp luật, thủ tục hành chính chưa được điều chỉnh kịp thời; trụ sở cấp xã còn chật hẹp, thiếu thiết bị làm việc hoặc đã xuống cấp… Tuy nhiên, đến nay chính quyền địa phương 2 cấp mới đi vào hoạt động được gần 4 tháng nên cần thời gian để ổn định, nền nếp.
Về giải pháp, Chủ tịch Quốc hội cho hay Bộ Chính trị đã chỉ đạo Đảng ủy Quốc hội, Đảng ủy Chính phủ tiếp tục rà soát, điều chỉnh, để thông tư hướng dẫn nghị định, nghị định hướng dẫn luật, "xuống đến địa phương không được quy định khác hơn". Cùng đó, đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), nâng cấp hạ tầng thông tin… Đồng thời, cần sớm nâng cấp trụ sở, mua sắm trang thiết bị cho các đơn vị; khẩn trương thành lập các đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ công cơ bản ở xã; tăng cường sự giám sát từ cấp tỉnh đối với cấp xã, thiếu gì thì bổ sung cái đó…
Cạnh đó, theo ĐB Nguyễn Thị Yến Nhi (đoàn Vĩnh Long), sau sắp xếp, số lượng khá lớn cán bộ, công chức được hưởng chính sách nghỉ việc, nghỉ hưu trước tuổi với chế độ vượt trội. Tuy nhiên, những cán bộ tiếp tục ở lại công tác phải đảm trách khối lượng công việc lớn hơn, vất vả hơn. ĐB đoàn Vĩnh Long mong Chính phủ sớm đề xuất với Quốc hội về lộ trình cải cách chính sách tiền lương cho đội ngũ cán bộ sau sắp xếp. "Trước kỳ họp Quốc hội, nhiều cán bộ đã gửi gắm đề nghị sớm cải cách tiền lương để thu nhập xứng đáng công sức họ bỏ ra và đủ sức giữ chân trong bộ máy", bà Nhi nói và đề nghị Chính phủ xem xét cải cách tiền lương từ đầu năm 2026.
Cần giải pháp quyết liệt hơn cho BẤT ĐỘNG SẢN
Liên quan đến thị trường vàng, ĐB Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) phản ánh giá vàng thế giới tăng liên tục, giá vàng trong nước cũng đang rất nóng, đặc biệt là tình trạng chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới bị nới rộng lên hàng chục triệu đồng/lượng. Trước đây chúng ta đã kiểm soát được mức chênh này chỉ 3 - 5 triệu đồng/lượng, đến nay chênh lệch lại tăng lên, ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của người dân, tác động đến giá cả thị trường. Nhắc lại Chính phủ đã sửa đổi Nghị định 24/2012 về quản lý thị trường vàng, trong đó có quy định cấp phép cho các doanh nghiệp, ngân hàng đủ điều kiện tham gia nhập khẩu vàng, nhưng đến nay vẫn chưa doanh nghiệp nào được cấp phép nhập khẩu vàng, ông Hòa kiến nghị Chính phủ quan tâm đến vấn đề này để kiểm soát được giá vàng, tránh ảnh hưởng đến điều hành kinh tế vĩ mô.
Nêu ý kiến về thị trường bất động sản (BĐS), ĐB Nguyễn Lâm Thành (đoàn Cần Thơ) kiến nghị Chính phủ có biện pháp mạnh mẽ hơn trong kiểm soát, điều hành để thị trường BĐS phát triển lành mạnh. Thời gian qua, Quốc hội đã ban hành nhiều luật quan trọng như luật Nhà ở, luật Kinh doanh BĐS, luật Các tổ chức tín dụng… nhưng việc kiểm soát thị trường BĐS vẫn chưa theo kịp thực tế, dẫn đến giá nhà đất tăng mạnh, đặc biệt là giá chung cư tại các đô thị lớn. Giá BĐS tăng cao khiến việc sở hữu nhà ngày càng xa tầm tay của người thu nhập thấp, thậm chí những người có thu nhập trung bình, thu nhập khá cũng khó tiếp cận nhà ở.
Tương tự, ĐB Nguyễn Mạnh Hùng (đoàn Cần Thơ) chia sẻ: "Theo thống kê, thu nhập bình quân một lao động hiện nay khoảng 8,2 triệu đồng/tháng, tức khoảng 100 triệu đồng/năm. Trong khi đó, giá một căn hộ chung cư bậc trung 2 phòng ngủ tại Hà Nội hay TP.HCM là khoảng 5 tỉ đồng". Từ đó, ĐB Hùng đề nghị cần có những giải pháp quyết liệt hơn, có lộ trình, kết quả rõ ràng để không chỉ giúp cho thị trường BĐS hoạt động lành mạnh mà người dân có thể tiếp cận được nhà ở, đặc biệt là ở các đô thị và thành phố lớn.
Sắp xếp thôn, tổ dân phố từ tháng 5.2026
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết bộ đang tập trung hoàn thiện việc phân loại và xác định tiêu chuẩn đơn vị hành chính, tiêu chuẩn đô thị. Dựa trên quy mô, dân số, diện tích tự nhiên, kinh tế - xã hội…, bộ sẽ xác định chỉ tiêu biên chế cho từng đơn vị cấp xã và cấp tỉnh.
"Đây là vấn đề vô cùng lớn, chúng tôi đang tập trung rất cao xây dựng đề án báo cáo Bộ Chính trị, dự kiến từ nay đến cuối tháng sẽ xong. Sau khi báo cáo Bộ Chính trị sẽ ban hành nghị định, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội", bà Trà thông tin.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ cũng cho rằng cần tập trung cơ cấu lại, nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, nhất là ở cấp xã. Trước đây, cấp xã chỉ làm những công việc thuần túy, còn hiện nay khối lượng công việc lớn, nhiệm vụ, chức năng rất cao. Ngoài ra, tới đây sẽ tiếp tục rà soát để thực hiện việc sắp xếp thôn, bản, tổ dân phố, theo kế hoạch là tháng 5.2026.