Lĩnh vực robot mềm đang phát triển mạnh mẽ với những sản phẩm được chế tạo từ các vật liệu như đàn hồi, cao su silicon và gel, nhằm hỗ trợ con người trong nhiều công việc khác nhau. Những robot này nổi bật với khả năng cơ động cao và không cần đến các linh kiện điện tử phức tạp như trong các robot truyền thống bằng kim loại.
Mắt robot trong tương lai có thể nhìn thấy cả sợi lông trên chân kiến.
Gần đây, các nhà nghiên cứu từ Viện Công nghệ Georgia (Mỹ) đã giới thiệu một phát minh đột phá: một thấu kính mềm làm từ hydrogel, không cần nguồn điện bên ngoài để hoạt động. Được gọi là thấu kính mềm hydrogel phản ứng với ánh sáng (PHySL), thấu kính này có khả năng nhìn thấy những chi tiết nhỏ như lông trên chân kiến.
Phát hiện này đã được công bố trên tạp chí Science Robotics vào tháng 10/2025, với tiêu đề “Ống kính robot mềm phản ứng quang học lấy cảm hứng từ sinh học". Các nhà nghiên cứu tin rằng PHySL sẽ mở ra nhiều cơ hội ứng dụng cho robot mềm, từ các công cụ y tế thích ứng đến thiết bị đeo thông minh.
Robot có thể nhìn thấy chi tiết nhỏ đến mức khó tin
Một trong những thách thức lớn trong việc chế tạo thấu kính mềm cho robot là việc thị lực của con người phụ thuộc vào hệ thống quang học linh hoạt và dễ thích nghi. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu đã giải quyết vấn đề này bằng cách sử dụng hydrogel đặc biệt phản ứng với ánh sáng, cho phép thay đổi tiêu điểm mà không cần điện hay các bộ phận cơ khí. Cụ thể, thấu kính này có thể thay đổi hình dạng và tiêu điểm dựa trên ánh sáng chiếu tới nhờ vào một vòng hydrogel bao quanh thấu kính polymer silicon.
Nhiều lợi ích sẽ đến từ thấu kính hydrogel vừa được phát triển.
Ngoài ra, công nghệ này còn được tích hợp vào một hệ thống van vi lưu hydrogel, cho phép ánh sáng không chỉ cung cấp năng lượng cho thấu kính mà còn cho một hệ thống camera tự động. Điều này mở ra nhiều khả năng ứng dụng mới, không chỉ trong lĩnh vực robot mà còn trong các thiết bị y tế.
Robot mềm đã chứng minh được giá trị của mình trong nhiều lĩnh vực, từ y tế đến tìm kiếm cứu hộ. Với khả năng nhìn siêu chi tiết, thấu kính PHySL có thể hỗ trợ bác sĩ phẫu thuật trong các quy trình phức tạp, cũng như giúp robot tìm kiếm và cứu hộ xác định vị trí người sống sót tốt hơn con người.
Ngoài ra, thấu kính này còn có thể được ứng dụng trong nông nghiệp, sản xuất và thậm chí trong nghiên cứu đại dương. Với khả năng hội tụ mạnh mẽ, PHySL có thể thay thế thấu kính hiển vi truyền thống, giúp nhìn thấy các vật thể nhỏ tới 4 micromet.
Tương lai của thấu kính robot này hứa hẹn sẽ mang lại nhiều điều thú vị và ứng dụng đa dạng trong các lĩnh vực khác nhau trong những năm tới.
