Chiều 20.11, thảo luận về 4 dự án luật và nghị quyết về giáo dục tại kỳ họp 10 Quốc hội khóa XV, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (đoàn Thái Nguyên) nhắc lại thông tin từng được báo chí phản ánh hồi tháng 6, liên quan đến các trường đại học thông báo bỏ xét tuyển tổ hợp C00.
Việc nhiều trường đưa ra thông báo vào thời điểm chỉ còn 20 ngày nữa là diễn ra kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, trong khi kết quả của kỳ thi này được sử dụng để xét tuyển đại học, đã gây bức xúc trong dư luận.
Đại biểu Nguyễn Thị Thủy, đoàn Thái Nguyên
ẢNH: GIA HÂN
Theo bà Thủy, động thái trên không chỉ gây hoang mang, lo lắng cho các thí sinh mà còn gây áp lực rất lớn đối với các gia đình.
Bởi lẽ, đây là lứa học sinh đầu tiên thực hiện thi theo chương trình giáo dục phổ thông mới. Các em đã phải trải qua những khó khăn khi phải thích nghi với những thay đổi liên quan đến cách học và cách thi. Để học tốt và có thể thi đỗ đại học, các em phải sớm xác định môn thi, dồn sức ôn luyện từ lớp 12, thậm chí từ đầu cấp ba.
"Đến chặng nước rút còn phải ôn luyện đến 1 - 2 giờ đêm. Nhiều em nuôi mơ ước được thi đỗ vào trường đại học hoặc ngành học yêu thích với tổ hợp môn thi khối C00", bà Thủy nói.
Nữ đại biểu cho rằng, việc các trường thông báo dừng xét tuyển đột ngột đối với khối này khiến các học sinh phải chọn trường khác hoặc ngành khác không mong muốn, hoặc phải đổi sang tổ hợp môn thi khác.
"Nguy cơ trượt đại học rất cao bởi vì chỉ còn 20 ngày nữa là kỳ thi bắt đầu", bà Thủy nêu.
Vẫn theo nữ đại biểu, nhiều thí sinh và phụ huynh tâm sự rằng họ rất tôn trọng quyền tự chủ của các trường đại học. Điều này thể hiện ở việc nếu các trường không xét tuyển tổ hợp C00, gia đình cũng rất vui lòng đăng ký cho con em mình thi ở trường khác.
Vấn đề đặt ra là, việc thực hiện quyền tự chủ phải có thời hạn và lộ trình hợp lý để không làm ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của học sinh.
Khi trả lời báo chí, đại diện nhiều trường đại học cho biết sở dĩ thông báo dừng xét tuyển đối với tổ hợp C00 là để phù hợp với thực tiễn đào tạo và phù hợp với mục tiêu quốc tế hóa chương trình đào tạo. Đây là quyền tự chủ của các trường đã được luật Giáo dục đại học quyết định, do đó các trường không có vi phạm.
Thế nhưng, nhiều chuyên gia nhận định việc thông báo dừng xét tuyển tổ hợp C00 cần căn cứ vào thực tiễn đổi mới chương trình đào tạo, không thể là một quyết định đột ngột; phải được thông báo ít nhất là trước 1 năm trước khi kỳ thi diễn ra.
"Mặc dù rất đề cao nguyên tắc tự chủ đại học, cũng không thể thoát ly được khỏi triết lý lấy người học làm trung tâm", bà Thủy nói.
Cần bổ sung nguyên tắc đảm bảo quyền lợi của thí sinh
Đại biểu Nguyễn Thị Thủy cho biết, sau sự việc xảy ra, bà đánh giá rất cao Bộ GD-ĐT đã vào cuộc kịp thời, yêu cầu các trường đại học phải có giải trình rõ ràng đối với vấn đề đã nêu.
Tuy nhiên, để không xảy ra trường hợp tương tự, bà Thủy đề nghị bổ sung một nguyên tắc trong hoạt động tuyển sinh và đào tạo, đó là: hoạt động tuyển sinh cùng với việc bảo đảm quyền tự chủ của các trường đại học thì cần phải bảo đảm quyền lợi chính đáng của các thí sinh.
Dự thảo luật quy định 5 nhóm nội dung thuộc trách nhiệm của Bộ GD-ĐT. Song, bà Thủy thấy mới chủ yếu quy định về trách nhiệm của bộ trong việc xây dựng, ban hành các quy định, quy chế, thiếu quy định về hiệu lực quản lý của nhà nước, về trách nhiệm của bộ trong việc các trường đại học giải trình không có căn cứ hoặc không thỏa đáng.
Do đó, bà đề nghị bổ sung về thẩm quyền của Bộ GD-ĐT đối với trường hợp nêu trên, như thực tiễn xảy ra.
Nữ đại biểu còn viện dẫn quy định tại dự thảo về việc phải có lộ trình phù hợp khi điều chỉnh việc tuyển sinh để bảo đảm quyền lợi của người học. Bà đánh giá đây là điểm mới so với luật Giáo dục đại học hiện hành, nên rất đồng tình.
Song, để quy định hiệu quả khi triển khai, bà đề nghị giao Bộ GD-ĐT hướng dẫn cụ thể lộ trình điều chỉnh việc tuyển sinh.
"Trước đây, Thông tư số 08/2022 có quy định này. Nhưng đến khi sửa vào năm 2025, thay thế bằng Thông tư số 06, lại bỏ. Các trường đại học vừa qua giải trình nói rằng các trường không vi phạm luật và cũng không vi phạm thông tư của bộ", bà Thủy phân tích, và cho rằng, việc giao nhiệm vụ cho Bộ GD-ĐT là cần thiết.
