Thông tin được Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nêu khi thảo luận tổ về kinh tế - xã hội tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, sáng 21.10. Theo bà Trà, nhiệm kỳ qua, "công tác lãnh đạo chỉ đạo phải nói rất đặc biệt", "có những việc chưa hề có tiền lệ", khi đã vượt lên thông lệ, với tầm nhìn, tư duy chiến lược của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành T.Ư, đặc biệt là của Tổng Bí thư.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà
ẢNH: GIA HÂN
Bộ trưởng nhấn mạnh, sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, từ T.Ư đến địa phương rất quyết liệt, đồng bộ, tạo ra được những kết quả tốt trên tất cả lĩnh vực.
Qua 3 tháng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ trưởng Trà nhìn nhận, về tổng thể cơ bản tốt, không có gián đoạn, không có đứt gãy và đảm bảo được sự liên thông, đồng bộ, thống nhất từ T.Ư đến địa phương. Nhiều địa phương cũng có cách làm hay, sáng tạo để đảm bảo được chất lượng và hiệu quả sau sắp xếp.
Với tư cách "là người trong cuộc", Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết rất hiểu về những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai. Cụ thể, chất lượng, cơ cấu đội ngũ cán bộ công chức, đặc biệt ở cấp xã còn có khó khăn, bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu.
Về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền, Bộ trưởng cho biết, sau khi rà soát đã phân định thẩm quyền cho cấp xã còn 859 nhiệm vụ chứ không phải 1.060 nhiệm vụ. Như vậy, T.Ư phân cấp cho cấp tỉnh lên tới 949 nhiệm vụ, đây là khối lượng rất lớn, rất nặng nề.
"Mức độ phân cấp từ T.Ư đến địa phương đã đạt 56%. Nếu để địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm, mức độ này chưa phải cao, tới đây sẽ phải tiếp tục và có điều chỉnh hợp lý", bà Trà nêu.
Theo đó, hoàn thành phân loại đơn vị hành chính, tiêu chuẩn đơn vị hành chính, tiêu chuẩn đô thị. Giao chỉ tiêu biên chế trên cơ sở vị trí việc làm, phân loại đơn vị hành chính, không thể cào bằng. Tùy vào quy mô, dân số, diện tích tự nhiên, kinh tế - xã hội, phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền để từ đó xác định biên chế cho từng đơn vị cấp xã và cấp tỉnh.
"Đây là vấn đề vô cùng lớn, chúng tôi đang tập trung rất cao xây dựng đề án báo cáo Bộ Chính trị, dự kiến từ nay đến cuối tháng sẽ xong. Sau khi báo cáo Bộ Chính trị sẽ ban hành nghị định, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội", Bộ trưởng Nội vụ cho hay.
Liên quan đến điều chỉnh mức lương cơ sở, phụ cấp cho phù hợp khi phân loại lại đơn vị hành chính, sẽ rà lại tổng thể toàn bộ cơ chế, chính sách đã ban hành, kể cả các chương trình mục tiêu quốc gia, để từ đó tính toán, điều chỉnh.
Nâng cao chất lượng cán bộ, nhất là ở cấp xã
Bộ trưởng Nội vụ nêu yêu cầu cần tập trung cơ cấu lại cán bộ, công chức, nâng cao chất lượng, nhất là ở cấp xã, "nếu không sẽ rất khó khăn". Trước đây, cấp xã chỉ làm những công việc thuần túy nhưng hiện nay khối lượng công việc lớn, nhiệm vụ, chức năng rất cao, đạt 2 mục tiêu lớn vừa kiến tạo phát triển và vừa phục vụ người dân.
Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình
ẢNH: GIA HÂN
Tuy nhiên, có những việc cấp xã không thể làm nổi như việc giao đất cho doanh nghiệp, sẽ có khó khăn, lúng túng ban đầu. Do đó, tới đây sẽ rà soát lại tiếp để thực hiện việc sắp xếp thôn, bản, tổ dân phố theo kế hoạch là tháng 5.2026. Hiện, Bộ Nội vụ đã chuẩn bị dự thảo nghị định.
Theo kế hoạch của Ban Chỉ đạo T.Ư và Chính phủ đã ban hành kế hoạch sắp xếp đơn vị sự nghiệp, các bộ, ngành đang triển khai để báo cáo cấp có thẩm quyền. Với sắp xếp doanh nghiệp nhà nước, mục tiêu năm 2026 căn bản sắp xếp, ổn định.
Thông tin tại thảo luận tổ, Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, bộ máy của xã vừa thành công trong sắp xếp lại bộ máy, toàn bộ cấp huyện được đưa về xã.
Song, một thực tế, theo Phó thủ tướng là nếu sử dụng nguồn cán bộ trước đây, thì một số cán bộ đoàn thanh niên, phụ nữ, dân vận huyện về xã làm tài chính kiến thức bất cập.
"Để khắc phục là anh em phải cố gắng. Một lúc đã giảm hơn 140.000 biên chế rồi, nếu giảm nữa thì những người trẻ khó khăn. Chỉ có cách đào tạo, chờ đợi, hướng dẫn, ứng dụng công nghệ cao. Tất cả các bộ đều phải cử cán bộ xuống tận xã để hướng dẫn", Phó thủ tướng chia sẻ.
