Tại Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 12/2023, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi đại diện Bộ Tài chính đã có đánh giá về thị trường cổ phiếu trong thời gian qua. Thứ trưởng cho biết, hiện Bộ Tài chính đang lấy ý kiến các bộ, ngành sửa Nghị định 155 và Nghị định 156, cũng như Nghị định 128 hướng dẫn Luật Chứng khoán cũng như xử phạt vi phạm hành chính để có công cụ, khuôn khổ pháp lý thực hiện. Bộ Tài chính cũng ban hành Thông tư 69 quy định lại lộ trình sắp xếp các thị trường cổ phiếu, trái phiếu, thị trường giao dịch chứng khoán phái sinh và các thị trường khác
Trong công tác thanh tra, giám sát và xử lý vi phạm, Bộ Tài chính tập trung nguồn lực để thực hiện, trong năm 2023 đã tiến hành 67 đoàn kiểm tra, ban hành 412 quyết định xử phạt với tổng số tiền xử phạt là 37,2 tỷ đồng. Bộ Tài chính đã chỉ đạo các đơn vị phối hợp kịp thời với Ủy ban Chứng khoán thực hiện kiểm tra nhiều công ty kiểm toán được chấp thuận tổ chức rà soát, báo cáo tài chính về kiểm toán, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm của các doanh nghiệp, các kiểm toán viên để đảm bảo chấn chỉnh thị trường.
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đặc biệt quan tâm đến công tác tái cấu trúc thị trường, Bộ Tài chính đã tiến hành thanh lọc các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ yếu kém không hiệu quả. Trong năm 2023 đã xử lý vi phạm 6 công ty chứng khoán, đưa 1 công ty chứng khoán vào diện kiểm soát và 2 công ty chứng khoán vào diện cảnh báo.
Bộ Tài chính sẽ ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong việc quản lý thị trường "Chúng tôi đã triển khai đồng bộ cơ sở dữ liệu về giao dịch rồi chuyển nhượng và nhà đầu tư, kết nối dữ liệu nhà đầu tư với cơ sở dữ liệu công dân để quản lý cũng như giám sát thị trường chứng khoán", Thứ trưởng Chi cho hay.
Toàn cảnh cuộc họp. Ảnh: MT
Đối với kỳ vọng vào thị trường năm 2024, Thứ trưởng cho rằng thị trường chứng khoán phản ánh chất lượng của nền kinh tế. Sáng nay, Chính phủ cũng đã tổ chức tổng kết và như Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ đã thông báo, những giải pháp lớn của Chính phủ để đảm bảo các cân đối vĩ mô, bền vững và tiếp tục tăng trưởng và chất lượng trong năm 2024 chính là nền tảng để thị trường chứng khoán của chúng ta trong năm 2024 sẽ phát triển một cách ổn định và bền vững.
"Bộ Tài chính cam kết duy trì để thị trường vận hành một cách liên tục và an toàn. Chúng tôi sẽ tập trung và tiếp tục tập trung giữ thị trường minh bạch, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của tất cả các chủ thể tham gia vào thị trường chứng khoán", Thứ trưởng khẳng định.
Trước câu hỏi về nâng hạng thị trường chứng khoán, Thứ trưởng cho biết, ngay trong năm 2024, Bộ Tài chính cùng với các bộ, ngành liên quan sẽ chủ động triển khai một cách quyết liệt nhiều giải pháp khác nhau để sớm đạt được tiêu chuẩn về nâng hạng thị trường chứng khoán trong thời gian sớm nhất; đề xuất các tổ chức xếp hạng tín nhiệm và xếp hạng thị trường chứng khoán có quyết định nâng hạng thị trường chứng khoán.
Đã có sự thay đổi lớn trong cách tiếp cận thị trường trái phiếu, niềm tin kỳ vọng trở lại vào năm 2024
Về thị trường trái phiếu, Thứ trưởng đánh giá thị trường trái phiếu có những điểm sáng trong năm 2023. Thứ nhất là về khuôn khổ pháp lý, trong năm 2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định 08/2023/NĐ-CP, trong đó có quy định về việc ngưng hiệu lực một số quy định của Nghị định 65 cũng như cho phép các doanh nghiệp đàm phán với các nhà đầu tư để xử lý trái phiếu đến hạn, đảm bảo nguyên tắc lợi ích hài hòa, tự do chia sẻ. Theo Thứ trưởng, Nghị định 08 là một điểm sáng của pháp lý và có tác dụng rất lớn đến thị trường trái phiếu năm 2023.
Thứ hai, về tổ chức thị trường, tháng 7/2023, Bộ Tài chính đã chính thức đưa thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tập trung vào vận hành và tính đến hết 31/12, tổng giá trị giao dịch trên thị trường trái phiếu có tổ chức là 218.000 tỷ đồng, giá trị giao dịch bình quân phiên tương ứng là 1.880 tỷ đồng/một phiên. "Với thị trường tổ chức theo kiểu tập trung này, chúng tôi đánh giá đã góp phần cải thiện tính minh bạch cũng như tăng tính thanh khoản cho trái phiếu doanh nghiệp", Thứ trưởng nêu rõ.
Thứ trưởng cũng đặc biệt đề cập đến công tác giám sát, kiểm tra cũng như tuyên truyền, truyền thông. Đại diện Bộ Tài chính cho biết, Bộ Tài chính đã chỉ đạo tất cả các cơ quan chức năng của Bộ tăng cường công tác kiểm tra, rà soát thị trường và kiểm tra cả những doanh nghiệp phát hành, doanh nghiệp tư vấn. Trong quá trình triển khai thực hiện các công việc của thị trường trái phiếu, Bộ Tài chính cũng tăng cường công tác truyền thông. Từ đó, xã hội, nhà đầu tư, bản thân các tổ chức phát hành cũng như các tổ chức cung cấp dịch vụ tư vấn hiểu sâu sắc hơn các quy định của pháp luật liên quan đến thị trường trái phiếu.
Thứ trưởng cũng chia sẻ thêm thông tin về các kết quả cụ thể qua các con số của thị trường trái phiếu. Theo đó, đến hết năm 2023, có 81 doanh nghiệp phát hành với khối lượng là 269,5 nghìn tỷ đồng. Các doanh nghiệp cũng bố trí nguồn lực thanh toán trái phiếu đến hạn và đàm phán với các nhà đầu tư khi tái cơ cấu và gia hạn trái phiếu giảm áp lực trả nợ gốc và lãi trái phiếu, khối lượng mua lại trái phiếu doanh nghiệp trước hạn của năm 2023 đạt 238 nghìn tỷ đồng và trái phiếu có hạn gần 40%.
Trong khi đó, cơ cấu nhà đầu tư cho thấy những thay đổi của thị trường khi nhà đầu tư, tổ chức tham gia vào thị trường sơ cấp mua trái phiếu năm 2023 chiếm đến 92,4% và nhà đầu tư cá nhân chỉ chiếm khoảng 7,6 % thị trường trái phiếu sơ cấp. "Như vậy là có sự thay đổi rất lớn trong cách thức tiếp cận thị trường, kể cả tổ chức phát hành cũng như nhà đầu tư", Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi chia sẻ.
Thứ trưởng cho rằng, với những giải pháp cụ thể của cơ quan quản lý và khi niềm tin cũng trở lại, cộng với sự hồi phục trở lại của nền kinh tế thì thị trường trái phiếu doanh nghiệp năm 2024 sẽ tiếp tục giữ được và có sự tăng trưởng bền vững và thực chất. Chất lượng của thị trường sẽ được nâng lên một bước cả đối với các tổ chức phát hành, các doanh nghiệp phát hành cũng như là nhà đầu tư và nhà cung cấp dịch vụ.
