Thông tin được ông Hồ Đức Thắng, Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số quốc gia (Bộ KH&CN), chia sẻ tại triển lãm SEMI EXPO Việt Nam sáng 8/11. Ông nhận định sự hiện diện của ba nhà - Nhà nước, Nhà trường và Nhà doanh nghiệp – tại sự kiện là minh chứng rõ nét nhất cho quyết tâm chung: định hình tương lai của hai ngành công nghiệp mũi nhọn AI và bán dẫn.
Ông Hồ Đức Thắng cho biết Việt Nam đang thực hiện những bước đi chiến lược và quyết liệt về thể chế, hạ tầng tính toán, nguồn lực tài chính và con người nhằm hiện thực hóa khát vọng đó. “Việt Nam không thể mãi là người đi sau, sử dụng công nghệ của người khác. Khát vọng của chúng ta là từng bước vươn lên làm chủ, tiến tới tự chủ và khẳng định chủ quyền số quốc gia về AI”, ông nhấn mạnh.
Cụ thể, về thể chế, nếu Quốc hội thông qua dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo tại kỳ họp này, Việt Nam sẽ trở thành một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới, cùng với EU, Hàn Quốc và Nhật Bản, ban hành một đạo luật chuyên biệt về AI.
Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số quốc gia cho biết, tinh thần cốt lõi của Luật AI Việt Nam không phải là siết chặt quản lý, mà là kiến tạo một hành lang pháp lý thông thoáng, an toàn, dựa trên quản lý rủi ro để thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Về hạ tầng tính toán, Nhà nước đóng vai trò dẫn dắt trong việc đầu tư các Trung tâm tính toán hiệu năng cao (HPC) với quy mô lớn hơn hiện tại rất nhiều. Mục tiêu là tự chủ về năng lực tính toán, đảm bảo không bị phụ thuộc vào bất kỳ một doanh nghiệp hay quốc gia đơn lẻ nào trong các tình huống chiến lược.
“Chúng tôi cần những con chip Make in Vietnam, cần những giải pháp thiết kế, đóng gói và kiểm thử do chính người Việt làm chủ để xây dựng nên các siêu máy tính đó. Sự phát triển của hạ tầng AI chính là ‘đơn đặt hàng’ khổng lồ cho ngành công nghiệp bán dẫn trong nước”, ông Hồ Đức Thắng nói. Theo ông, mục tiêu tự chủ hạ tầng chính là cơ hội lớn nhất của doanh nghiệp bán dẫn.
Về nguồn lực tài chính, bên cạnh các quỹ hiện có như NAFOSTED, NATIF, Việt Nam đang nghiên cứu hình thành Quỹ Phát triển AI Quốc gia và triển khai cơ chế "AI Voucher" để hỗ trợ trực tiếp cho doanh nghiệp ứng dụng, tạo ra lực cầu đủ lớn cho thị trường.
Về con người, ông Hồ Đức Thắng gọi thế hệ nhân lực kép, vừa am hiểu tường tận về phần cứng bán dẫn, vừa làm chủ các thuật toán AI tiên tiến là “tài sản quý giá nhất để đảm bảo sự tự chủ bền vững”.
Trước đó, trong bài phát biểu khai mạc, ông Hoàng Trung Hiếu, Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia, Bộ Tài chính khẳng định vai trò quyết định của AI trong việc chuyển đổi Việt Nam từ sản xuất truyền thống sang một hệ sinh thái dựa trên tri thức và đổi mới. Chính phủ đã xác định AI là ưu tiên chiến lược quốc gia cao nhất nhằm nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.
AI đang nhanh chóng thay đổi cách thức thiết kế, sản xuất và quản lý các quy trình sản xuất công nghệ cao. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) dự đoán AI sẽ đóng góp hơn 15 nghìn tỷ USD cho nền kinh tế toàn cầu vào năm 2030. Trong lĩnh vực bán dẫn, AI giúp tăng cường năng suất, độ chính xác và khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng, tạo điều kiện cho quá trình chuyển đổi sang các nhà máy tự động, thông minh.
Trong những năm gần đây, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách quan trọng để thúc đẩy phát triển và ứng dụng AI. Việt Nam đã xác định đổi mới sáng tạo và AI là các ưu tiên chiến lược quốc gia cốt lõi cho đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Việt Nam cũng đã ban hành Danh mục Công nghệ Chiến lược và Sản phẩm Công nghệ Chiến lược, trong đó đặt AI ở mức ưu tiên cao nhất. Điều này khẳng định cam kết của Việt Nam biến AI thành động lực cốt lõi cho tăng trưởng công nghệ cao.
Theo ông Hồ Đức Thắng, “AI và bán dẫn là hai mặt của một đồng xu, là ‘đôi cánh’ để nền kinh tế Việt Nam bay lên”. Chính vì vậy, Nhà nước cam kết kiến tạo một hệ sinh thái AI Việt Nam năng động, sáng tạo và tự chủ. Trong đó, Nhà nước đóng vai trò “nhạc trưởng” kết nối ba nhà. Không chỉ có vậy, Nhà nước sẽ là khách hàng lớn nhất, đặt ra những bài toán đủ lớn, đủ thách thức để mời gọi cộng đồng doanh nghiệp, các viện, trường cùng tham gia tìm lời giải.
