Theo đánh giá của Bộ GD&ĐT, việc dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân đã có nhiều chuyển biến tích cực. Đến nay, các tỉnh, thành phố đã triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 môn Tiếng Anh. 41/63 tỉnh, thành phố đang giảng dạy các ngoại ngữ khác ngoài tiếng Anh với hơn 41.489 học sinh lựa chọn.
Về mức độ phổ cập ngoại ngữ cho học sinh phổ thông, trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018, môn Ngoại ngữ là môn học bắt buộc từ lớp 3 đến lớp 12.
Ngoài ra, còn có môn Ngoại ngữ tự chọn khác như: tiếng Nga, Pháp, Trung Quốc, Đức, Nhật, Hàn Quốc.
Tỷ lệ giáo viên tiếng Anh các cấp học phổ thông đạt yêu cầu về năng lực ngoại ngữ để dạy ngoại ngữ theo chương trình mới đạt 88% (tăng 22% so với năm 2018).
Tiếng Anh là môn học bắt buộc trong chương trình giáo dục phổ thông.
Đối với giáo dục đại học, hầu hết các cơ sở giáo dục đào tạo, bao gồm cả các trường quân đội và công an, đã xác định lộ trình áp dụng chuẩn đầu ra về năng lực ngoại ngữ theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam.
Bên cạnh đó, Bộ GD&ĐT cũng đã nhìn nhận, dạy học tiếng Anh ở giáo dục phổ thông hiện nay, về nội dung, chương trình sách giáo khoa hệ 10 năm còn dài và khó đối với học sinh ở các trường khu vực nông thôn, khó khăn và đặc biệt khó khăn.
Các trường học thường tập trung dạy học để đáp ứng yêu cầu thi cử, ít chú ý rèn luyện các kỹ năng nghe, nói theo qui định của chương trình mới. Việc thi, kiểm tra đánh giá chưa tương thích với quá trình dạy học, chủ yếu là trắc nghiệm kiểm tra kiến thức từ vựng, ngữ pháp và hai kỹ năng đọc, viết.
Tổ chức kiểm tra đánh giá đủ bốn kỹ năng nghe, nói, đọc, viết đang gặp khó khăn về cơ chế, thời gian, kinh phí và đội ngũ.
Do vậy, học sinh chưa thật sự đạt được đồng đều trên cả nước năng lực đầu ra cần đạt theo từng cấp học (cấp 1: Bậc 1, cấp 2: Bậc 2, cấp 3: Bậc 3) theo yêu cầu của chương trình đào tạo.
Một vấn đề nữa là tình trạng thiếu giáo viên ở một số địa phương, đặc biệt là giáo viên tiểu học để dạy 4 tiết/tuần theo chương trình môn Tiếng Anh mới (bắt buộc từ lớp 3 đến lớp 12) còn phổ biến ở các tỉnh miền núi và vùng khó. Sĩ số học sinh/lớp đông là yếu tố gây khó khăn cho giáo viên và học sinh trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy, đặc biệt là giờ luyện kỹ năng nói.
Dạy tiếng Lào từ năm học 2026-2027
Ngoài tiếng Anh và các ngoại ngữ đã triển khai, Bộ GD&ĐT dự kiến tiếp tục đổi mới mạnh mẽ việc dạy và học tiếng nước ngoài trong hệ thống giáo dục quốc dân, nâng cao năng lực sử dụng tiếng nước ngoài đáp ứng nhu cầu học tập, giao tiếp và làm việc, tăng cường năng lực cạnh tranh của nguồn nhân lực.
Cụ thể, đến năm 2026, Bộ GD&ĐT sẽ hoàn thành xây dựng Chương trình dạy tiếng Lào cho giáo dục phổ thông. Khi triển khai vào thực tế, tiếng Lào sẽ là ngoại ngữ thứ 8 được các nhà trường lựa chọn để dạy học. Bước đầu, ngoại ngữ này sẽ được dạy thí điểm ở một số trường học.
Đến năm 2030, hoàn thành xây dựng Chương trình dạy tiếng Campuchia, tiếng Thái Lan, tiếng Indonesia cho giáo dục phổ thông, hoàn thành xây dựng, đưa vào triển khai các chương trình dạy tiếng nước ngoài dùng trong các trường nghề, trường đại học có nhu cầu, đảm bảo đáp ứng nhu cầu của người học.
Theo kế hoạch của Bộ GD&ĐT, đến năm 2031 sẽ hoàn thành, đánh giá, tổng kết việc triển khai thí điểm dạy tiếng Hàn Quốc, tiếng Đức như ngoại ngữ 1, chính thức ban hành các chương trình này trong giáo dục phổ thông.
Giai đoạn 2026-2045, triển khai được việc dạy và học tiếng Lào (từ năm học 2026-2027, tiếng Campuchia (từ năm học 2028-2029), tiếng Thái Lan và tiếng Indonesia (từ năm học 2030-2031) tại các nhà trường có nhu cầu và đủ điều kiện triển khai.
Tăng cường triển khai chương trình dạy các tiếng nước ngoài, dạy các môn học và ngành, nghề bằng tiếng nước ngoài trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặc biệt với các ngôn ngữ: tiếng Trung, tiếng Lào, tiếng Campuchia, tiếng Nhật, tiếng Hàn với số lượng trường/lớp đủ điều kiện triển khai năm sau cao hơn năm trước trên cả nước.
