Trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine tiếp tục leo thang, công nghệ tên lửa hypersonic Zircon của Nga đã trở thành một trong những vũ khí tiên tiến nhất được sử dụng trên chiến trường.
Nguồn tin Reuters gần đây cho thấy tên lửa này không chỉ đại diện cho bước tiến công nghệ quân sự của Moscow mà còn là công cụ chiến lược nhằm thay đổi cục diện cuộc xung đột Nga-Ukraine.
Bài viết sẽ phân tích công nghệ tên lửa Zircon, đồng thời liên hệ với các cuộc tấn công gần đây vào Ukraine.
Tên lửa Zircon (hay còn gọi là 3M22 Tsirkon) là một trong những thành tựu công nghệ quân sự hàng đầu của Nga, do Tập đoàn NPO Mashinostroyenia phát triển.
Theo các nhà nghiên cứu và Reuters, Zircon là tên lửa hành trình hypersonic có khả năng bay với tốc độ lên đến Mach 9 (khoảng 11.000 km/h), tức là nhanh hơn âm thanh hơn 9 lần.
Điều này làm cho nó trở thành một "siêu vũ khí" khó bị đánh chặn bởi các hệ thống phòng không hiện đại, bao gồm cả Patriot của Mỹ mà Ukraine đang sử dụng.
Công nghệ cốt lõi của tên lửa Zircon nằm ở động cơ scramjet (supersonic combustion ramjet), cho phép tên lửa duy trì tốc độ hypersonic trong suốt hành trình bay.
Không giống như tên lửa đạn đạo thông thường, Zircon bay ở độ cao thấp (khoảng 20-40km) và có quỹ đạo linh hoạt, có thể thay đổi hướng đột ngột để tránh radar.
Phạm vi bắn của nó ước tính lên đến 1.000km, và đầu đạn có thể mang theo lượng nổ lớn, đủ sức phá hủy các mục tiêu chiến lược như tàu chiến, căn cứ quân sự hoặc cơ sở hạ tầng.
Nga đã thử nghiệm tên lửa Zircon từ năm 2020 và chính thức đưa vào biên chế hải quân vào năm 2022.
Theo các chuyên gia, vũ khí này không chỉ tăng cường khả năng tấn công của Nga mà còn là lời đáp trả cho các hệ thống vũ khí tiên tiến của phương Tây.
Tuy nhiên, việc sử dụng thực chiến lần đầu tiên được xác nhận vào tháng 2/2024, đánh dấu một bước ngoặt trong cuộc xung đột Nga-Ukraine.
Các nhà nghiên cứu từ Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) và các nguồn tình báo phương Tây xác nhận rằng một quả tên lửa Zircon được phóng từ tàu khu trục Admiral Gorshkov ở Biển Đen, nhắm vào các mục tiêu ở Ukraine.
Cuộc tấn công này diễn ra trong bối cảnh Nga tăng cường các đợt không kích nhằm vào cơ sở hạ tầng năng lượng và quân sự của Kiev.
Các nhà phân tích cho biết, tốc độ và khả năng cơ động của tên lửa Zircon đã khiến hệ thống phòng không Ukraine gặp khó khăn lớn.
Đây là lần đầu tiên một tên lửa hypersonic được sử dụng thực chiến, chứng minh khả năng vượt trội của công nghệ Nga so với các vũ khí thông thường.
Các chuyên gia cảnh báo rằng sự xuất hiện của Zircon có thể làm thay đổi cán cân lực lượng, buộc Ukraine và đồng minh phải đầu tư thêm vào công nghệ phòng thủ hypersonic.
Các cuộc tấn công gần đây và ý nghĩa chiến lược
Ngày 21/8, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã lên án các cuộc không kích của Nga, mô tả chúng là bằng chứng rõ ràng về "ý định chiến tranh" của Moscow, theo Reuters.
Mặc dù bài báo không đề cập trực tiếp đến Zircon, nhưng trong bối cảnh xung đột kéo dài, các cuộc tấn công này có thể liên quan đến việc sử dụng lại tên lửa hypersonic này.
Tổng thống Zelenskiy nhấn mạnh rằng các đòn đánh đã nhắm vào các thành phố lớn như Kyiv và Kharkiv, gây thương vong dân sự và phá hủy hạ tầng, đồng thời kêu gọi sự hỗ trợ khẩn cấp từ NATO.
Các nguồn tin tình báo cho thấy Nga tiếp tục triển khai Zircon để thử nghiệm và răn đe, đặc biệt sau khi Ukraine nhận được thêm vũ khí từ phương Tây.
Công nghệ của Zircon không chỉ nằm ở tốc độ mà còn ở khả năng tích hợp với hệ thống dẫn đường vệ tinh GLONASS, giúp độ chính xác cao ngay cả trong điều kiện thời tiết xấu.
Tuy nhiên, việc sản xuất hàng loạt Zircon vẫn gặp thách thức do các lệnh trừng phạt quốc tế, hạn chế nguồn linh kiện điện tử.
Thách thức và tương lai
Mặc dù Zircon đại diện cho đỉnh cao công nghệ Nga, nhưng nó cũng đặt ra thách thức lớn cho an ninh toàn cầu.
Các chuyên gia từ Reuters lưu ý rằng việc phổ biến hypersonic có thể dẫn đến một cuộc chạy đua vũ trang mới, với Mỹ và Trung Quốc cũng đang phát triển các tên lửa tương tự.
Đối với Ukraine, việc đối phó với Zircon đòi hỏi phải nâng cấp hệ thống phòng không, có thể bao gồm laser chống hypersonic hoặc tên lửa đánh chặn tốc độ cao.
Công nghệ tên lửa Zircon không chỉ là biểu tượng của sức mạnh quân sự Nga mà còn là yếu tố then chốt trong các cuộc tấn công vào Ukraine, từ lần đầu tiên năm 2024 đến các đòn đánh gần đây năm 2025.
Những phát triển này nhấn mạnh nhu cầu đối thoại hòa bình để tránh leo thang thêm, đồng thời thúc đẩy các nỗ lực quốc tế trong kiểm soát vũ khí.
