Charlie Javice – từng được ca ngợi là ngôi sao trẻ của giới khởi nghiệp Mỹ – giờ trở thành nhân vật trung tâm của một trong những vụ bê bối tốn kém và gây bức xúc nhất đối với JPMorgan Chase.
Nhưng câu chuyện không chỉ dừng lại ở việc cô bị kết án vì lừa đảo 175 triệu USD. Điều khiến công chúng sửng sốt là: chính JPMorgan – nạn nhân của vụ lừa – lại phải chi trả hàng chục triệu USD cho phí luật sư và thậm chí… hóa đơn nhà hàng, khách sạn của Javice, theo hồ sơ được Reuters ghi nhận.
Năm 2021, JPMorgan quyết định mua lại startup Frank của Javice với giá 175 triệu USD sau khi cô tuyên bố nền tảng đã có tới 4,25 triệu sinh viên sử dụng. Nhưng các công tố viên liên bang phát hiện ra rằng số người dùng thực chỉ khoảng 300.000.
Phần còn lại, Javice bị cáo buộc đã thuê một chuyên gia dữ liệu để tạo ra một bộ “dữ liệu giả lập” nhằm thuyết phục ngân hàng rằng Frank đang sở hữu hàng triệu khách hàng thật. Khi sự thật phơi bày, vụ mua lại trở thành một trong những sai lầm thẩm định nghiêm trọng nhất của JPMorgan – và mở ra một chuỗi hậu quả tài chính không ai ngờ tới.
Do trong hợp đồng mua lại có điều khoản bảo hộ (indemnification), JPMorgan buộc phải chi trả toàn bộ chi phí pháp lý cho Javice cho đến khi có phán quyết cuối cùng. Điều đó dẫn tới một nghịch lý: ngân hàng phải trả tiền để người đã lừa họ… thuê luật sư chống lại họ. Theo các hồ sơ mà Financial Times tiếp cận, hóa đơn chi phí đã vượt 60 triệu USD cho riêng Javice, và tổng chi trả cho cô cùng cộng sự lên tới hơn 115 triệu USD.
Trong đơn gửi tòa, JPMorgan nêu rằng Javice đã yêu cầu bồi hoàn tiền nâng cấp phòng khách sạn, những bữa ăn sang trọng và ví dụ điển hình là hóa đơn rượu vang và nhà hàng mà ngân hàng cho rằng “không liên quan gì đến việc bào chữa”. Một hãng luật duy nhất mà Javice thuê đã gửi hóa đơn tới 35,6 triệu USD – con số mà các chuyên gia pháp lý đánh giá là “bất thường ở mọi cấp độ”. JPMorgan khẳng định họ không thể tiếp tục chi trả cho mức phí vô lý.
Trước đó, Charlie Javice đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên án 85 tháng tù (hơn 7 năm) vì nhiều tội danh gian lận liên quan đến thương vụ bán công ty cho JPMorgan Chase. Đây là cái kết gây chấn động cho một nhân vật từng được ca ngợi là gương mặt trẻ triển vọng trong giới khởi nghiệp.
Bản án dành cho Charlie Javice được coi là lời cảnh tỉnh đối với cộng đồng khởi nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực fintech, nơi dữ liệu khách hàng thường là yếu tố quyết định trong việc thu hút đầu tư và mua bán sáp nhập. Sự việc cũng làm dấy lên nhiều tranh cãi về quy trình thẩm định đầu tư ở những thương vụ hàng trăm triệu USD, khi ngay cả một tập đoàn lớn như JPMorgan cũng bị “qua mặt”.
Giới quan sát so sánh trường hợp của Javice với Elizabeth Holmes, nhà sáng lập Theranos, như một ví dụ điển hình cho “mặt tối” của thế giới startup: đằng sau ánh hào quang của những ý tưởng lớn, những tấm huy chương danh giá, có thể là những con số bị thổi phồng và sự thật bị bóp méo. Bản án 85 tháng tù không chỉ là sự trả giá cá nhân cho Javice mà còn là một lời nhắc nhở nghiêm khắc về sự minh bạch, tính liêm chính và trách nhiệm pháp lý trong kinh doanh.
Theo: Reuters, The NY Times
