Loạt giải pháp mạnh tay của Chính phủ
Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, Chính phủ đã triển khai hàng loạt biện pháp quyết liệt nhằm định hướng dòng tiền, thúc đẩy tăng trưởng bền vững.
Đề án Nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 12/9, không chỉ là bước đi chiến lược để nâng tầm thị trường chứng khoán (TTCK) mà còn gắn liền với kế hoạch xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại TPHCM và Đà Nẵng.
Theo đó, một trung tâm tài chính quốc tế mà Việt Nam hướng tới sẽ có sàn giao dịch chứng khoán đạt chuẩn quốc tế, với các sản phẩm niêm yết chất lượng cao, bao gồm cả cổ phiếu và trái phiếu. Điều này sẽ giúp huy động vốn hiệu quả, hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế.
Tiếp đó, ngày 13/9, Chính phủ yêu cầu sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân, quy định rõ thu nhập từ mua bán vàng thuộc đối tượng chịu thuế. Qua đó, nâng cao tính minh bạch của thị trường vàng, hạn chế đầu cơ và chống "vàng hóa" nền kinh tế. Động thái này xuất phát từ thực tế giá vàng miếng SJC từng vượt 135 triệu đồng/lượng, có lúc cao hơn giá thế giới khoảng 20 triệu đồng, nguy cơ rủi ro lớn.
Không chỉ vàng, thị trường bất động sản (BĐS) cũng tăng giá chóng mặt, đặc biệt tại Hà Nội và TPHCM. Giá liên tục lập đỉnh mới, vượt xa khả năng chi trả của người dân, tạo nguy cơ bong bóng tài sản và nợ xấu ngân hàng. Những yếu tố này khiến dòng tiền đầu cơ lan tỏa, làm méo mó cấu trúc kinh tế, ảnh hưởng đến tăng trưởng bền vững.
Trước đó, Chính phủ ban hành Nghị quyết 5 thiết lập khung pháp lý đầu tiên cho thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam, thời gian thí điểm là 5 năm. Trong đó quy định, sau 6 tháng kể từ khi đơn vị đầu tiên được cấp phép hoạt động, mọi giao dịch tài sản mã hóa ngoài các tổ chức được cấp phép (giao dịch chui) sẽ bị xử lý nghiêm, thậm chí có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Đi sâu vào Đề án Nâng hạng thị trường chứng khoán, mục tiêu tổng quát là biến thị trường chứng khoán thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng. Trước mắt, Việt Nam nhắm đến việc đáp ứng đầy đủ tiêu chí nâng hạng từ thị trường cận biên lên mới nổi thứ cấp của FTSE Russell trong năm 2025 và duy trì xếp hạng này.
Điều này bao gồm giải quyết vấn đề ứng trước tiền mua chứng khoán (prefunding), minh bạch room ngoại, đơn giản hóa mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài, đẩy mạnh cơ chế xử lý thẳng (STP), tài khoản giao dịch tổng (OTA), ổn định tỷ giá và nâng cấp hệ thống giao dịch.
Về dài hạn, đề án tập trung đáp ứng tiêu chí nâng hạng lên thị trường mới nổi của MSCI và mới nổi bậc cao của FTSE Russell trước năm 2030. Các giải pháp bao gồm rà soát tỷ lệ sở hữu nước ngoài, phát triển hạ tầng thanh toán với cơ chế Đối tác bù trừ trung tâm (CCP), cho phép vay/cho vay chứng khoán, bán khống có kiểm soát, giao dịch trong ngày và phát triển thị trường ngoại hối với công cụ phòng ngừa rủi ro.
Tác động sâu rộng và định hướng dòng tiền
Loạt chính sách trên không chỉ là những biện pháp riêng lẻ mà tạo nên một hệ thống đồng bộ, tác động sâu sắc đến nền kinh tế Việt Nam.
Trước hết, việc đánh thuế thu nhập từ vàng và kiểm soát chặt chẽ thị trường BĐS sẽ hạn chế dòng tiền đầu cơ đổ vào các kênh này, vốn đang quá nóng và rủi ro cao. Giá vàng và BĐS tăng vọt không chỉ làm gia tăng bất bình đẳng mà còn rút vốn khỏi sản xuất, ảnh hưởng đến tăng trưởng GDP. Bằng cách áp thuế, Chính phủ khuyến khích dòng tiền chuyển hướng sang các kênh đầu tư hiệu quả hơn.
Gần đây, có nhiều dự báo cho rằng đích đến của các dòng tiền lớn sẽ là thị trường chứng khoán, vốn được định vị là kênh huy động vốn chính.
Sau chuỗi tăng nóng đạt đỉnh 1.700 điểm, VN-Index đã điều chỉnh nhưng triển vọng dài hạn vẫn tích cực nhờ Đề án Nâng hạng. Công ty Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam cho rằng VN-Index còn dư địa tăng để lập kỷ lục mới từ 1.800-2.000 điểm trong những tháng cuối năm nay.
Theo đó, nếu được FTSE nâng hạng trong kỳ review tháng 10/2025, dòng vốn từ quỹ tracking FTSE có thể mua ròng 600 triệu USD trong năm 2026. Tổng quy mô dòng vốn ngoại đổ vào có thể lên đến hàng tỷ USD, khi Việt Nam thu hút quỹ đầu tư từ thị trường mới nổi.
Để hút dòng vốn ngoại, Chính phủ sẽ minh bạch thông tin về tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa, đảm bảo tiếp cận bình đẳng cho nhà đầu tư nước ngoài. Đồng thời, đề xuất giải pháp ổn định thị trường ngoại hối để ứng phó biến động vốn.
Về dài hạn, rà soát pháp luật để tăng room ngoại, loại bỏ hạn chế không cần thiết ở một số ngành; áp dụng vay/cho vay chứng khoán, bán khống qua cơ chế bán chứng khoán chờ về, giao dịch trong ngày; phát triển ngoại hối với công cụ phòng ngừa rủi ro. Những biện pháp này sẽ làm thị trường chứng khoán hấp dẫn hơn, giảm rủi ro và tăng thanh khoản.
Kết quả là, dòng tiền nội địa và ngoại sẽ dồn mạnh vào chứng khoán, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế qua huy động vốn cho doanh nghiệp.
Mirae Asset nhận định, các nhóm cổ phiếu hưởng lợi trực tiếp từ nâng hạng thị trường bao gồm: các cổ phiếu ngành thép (HPG, HSG), bất động sản (VIC, VHM, VRE, KDH, KBC, VPI, SIP, PDR,...), ngân hàng (STB, VCB, SHB), Chứng khoán (SSI, VCI, VIX, VND), thực phẩm (VNM, MSN), hóa chất (DGC, DPM), điện (GEX, POW) và các ngành khác như hàng không (VJC), bán lẻ (FRT), công nghệ (FPT), vận tải (VTP), dầu khí (PVD), xây dựng (CTD). Những nhóm này được dự báo sẽ dẫn dắt đà phục hồi, với dòng tiền phân hóa sang cổ phiếu chất lượng cao.
Tổng thể, các chính sách này định hướng nền kinh tế theo hướng bền vững, giảm phụ thuộc vào vàng và BĐS, thúc đẩy chứng khoán như động lực tăng trưởng. Nếu thực thi hiệu quả, Việt Nam có thể trở thành điểm sáng khu vực với dòng tiền lớn đổ dồn vào chứng khoán, mang lại lợi ích lâu dài cho nhà đầu tư và nền kinh tế.
Tới 11h10 sáng 15/9, chỉ số VN-Index tăng hơn 7 điểm lên 1.674 điểm. Thanh khoản đạt khá, gần 16 nghìn tỷ đồng trên sàn HoSE. Giá vàng miếng SJC giảm xuống 131,1 triệu đồng/lượng (bán ra).
