Các bị can gồm Nguyễn Ngọc Bích (SN 1957, nguyên Chủ tịch Hội đồng thành viên); Lương Văn Na (SN 1954, nguyên Phó tổng giám đốc) và Cao Văn Tham (SN 1957, nguyên Phó Trưởng phòng Kế hoạch thị trường) Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam.
Liên quan đến vụ án này trước đó, ngày 31/12/2021, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lào Cai đã ra quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với ông Nguyễn Quang Huy (nguyên Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam) và ông Phạm Cao Khiêm (nguyên Phó Tổng Giám đốc công ty) để điều tra về hành vi vi phạm các quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên.
Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Lilama tận thu quặng Apatit trái phép
Trước đó ngày 24/12/2021, tại kỳ họp thứ 22, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai đã xem xét, kết luận kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Đảng ủy Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam và một số đảng viên có liên quan trong việc tận thu, thu gom quặng apatit của Công ty TNHH Xây dựng thương mại Lilama thực hiện dự án khách sạn, nhà hàng tại xã Đồng Tuyển, thành phố Lào Cai (gọi tắt vụ Lilama).
Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai nhận thấy Đảng ủy Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam giai đoạn 2010 - 2015 có khuyết điểm, vi phạm đến mức phải xem xét xử lý kỷ luật theo quy định của Đảng.
Ngoài ra, cũng xem xét trách nhiệm của 13 đảng viên có dấu hiệu vi phạm trong tham mưu cho phép Công ty TNHH Xây dựng thương mại Lilama xây dựng nhà hàng, khách sạn và tận thu, thu gom quặng Apatit.
Các đảng ủy cấp sở trực thuộc gồm: Tài nguyên và Môi trường, Giao thông Vận tải - Xây dựng, Kế hoạch và Đầu tư, Công thương, Văn phòng UBND tỉnh được Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai kết luận không có vi phạm, nhưng có tồn tại, khuyết điểm trong lãnh đạo cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị, cần nghiêm túc kiểm điểm rút kinh nghiệm sâu sắc.
Trước đó, vào tháng 9/2021, Công an tỉnh Lào Cai đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam ông Nguyễn Mạnh Thừa, Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng thương mại Lilama để điều tra những vi phạm trong việc thăm dò, khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn.
Cơ quan Công an xác định, bị can Thừa có trách nhiệm về vi phạm của Công ty Lilama khi tận thu quặng Apatit tại xã Đồng Tuyển, TP Lào Cai. Những vi phạm nêu trên đã được Thanh tra Chính phủ (TTCP) chỉ ra tại kết luận về chấp hành chính sách pháp luật trong công tác quản lý, khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn 2005-2015.
Ông Nguyễn Quang Huy khi còn đương chức
Kết luận thanh tra thể hiện, Công ty Xây dựng Thương mại Lilama được UBND tỉnh Lào Cai cho phép thực hiện dự án nhà hàng, khách sạn ở xã Đồng Tuyển. Khi được giao đất, doanh nghiệp này tiến hành khai thác Apatit trái phép, vi phạm các Điều 65 và 67 của Luật Khoáng sản năm 2010.
TTCP cũng xác định, trách nhiệm thuộc Chủ tịch và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai phụ trách, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng, thời kỳ xảy ra các sai phạm.
Đối với việc thực hiện nghĩa vụ tài chính, giai đoạn từ 2008 - 2011, UBND tỉnh Lào Cai không ban hành quyết định tính hệ số quy đổi khối lượng từ quặng thành phẩm hoặc quặng tuyển ra quặng nguyên khai để tính phí bảo vệ môi trường, gây thất thoát ngân sách Nhà nước, vi phạm Nghị định số 63/2008 ngày 13/5/2008 của Chính phủ và Thông tư số 67/2008 ngày 21/7/2008 của Bộ Tài chính về phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản.
Từ những căn cứ trên, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo kiểm điểm nghiêm túc theo thẩm quyền đối với lãnh đạo UBND tỉnh Lào Cai, các cơ quan, cá nhân có liên quan trong việc cho phép công ty thực hiện Dự án đầu tư xây dựng khách sạn, nhà hàng và chủ trương cho tận thu, thu gom quặng Apatit, nhưng không kiểm tra bảo đảm việc khai thác, tận thu theo đúng quy định của pháp luật.
Ngoài ra, TTCP đề nghị UBND tỉnh xác định trách nhiệm và có hình thức kỷ luật đối với lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường giai đoạn 2009-2012. Đồng thời, chỉ đạo Cơ quan Công an tỉnh tiến hành xác minh, làm rõ và xử lý theo đúng quy định của pháp luật về những sai phạm trong việc công ty tận thu, thu gom khoáng sản.
Xem xét thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư, thu hồi diện tích đất 3,77 ha đã cấp cho Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Lilama, do vi phạm về tiến độ thực hiện dự án xây dựng khách sạn nhà hàng. Yêu cầu Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Lilama hoàn nguyên trên diện tích đất đã tận thu, thu gom Apatit theo quy định của pháp luật…
