Dùng phụ phẩm, hương liệu biến thịt trâu thành thịt bò cao cấp
Mới đây, lực lượng Quản lý thị trường Hà Nội đã phối hợp với cơ quan công an kiểm tra nhà máy Công ty cổ phẩn thực phẩm Hida (Hoài Đức) phát hiện hành vi bơm phụ phẩm tạo vân mỡ, "hô biến" thịt trâu Ấn Độ thành thịt bò Hidasan bán giá cao gấp nhiều lần.
Cụ thể, chủ doanh nghiệp này đã mua thịt trâu loại kém chất lượng, nhập khẩu từ Ấn Độ với giá 120.000 đồng/kg, sau đó đưa vào dây chuyền sản xuất để tiêm hỗn hợp bột trắng tạo vân, đóng gói sản phẩm ghi trên bao bì, nhãn mác là thịt bò. Từ đó, "thịt bò giả" được bán ra thị trường với giá tới 400.000-600.000 đồng/kg.
Trước đó không lâu, Công an Phú Thọ đã kiểm tra Công ty TNHH MTV MQ Food, phát hiện hơn 30 tấn thịt trâu, lợn đông lạnh nhập khẩu từ Ấn Độ, phần lớn không rõ nguồn gốc. Từ năm 2020, doanh nghiệp này dùng hơn 1.000 tấn thịt này sản xuất 400 tấn thịt sấy khô, thu hơn 100 tỷ đồng.
Những vụ việc liên tiếp bị phát hiện cho thấy thực trạng đáng lo ngại trên thị trường thực phẩm: Nhiều cơ sở đang "phù phép" thịt giá rẻ thành hàng cao cấp để thu lợi bất chính. Bằng các thủ thuật như tẩm ướp phụ gia, bơm hóa chất tạo vân mỡ, dùng hương liệu mùi vị thịt bò, thịt trâu, thịt gà, thậm chí thịt vụn giá rẻ có thể dễ dàng biến thành các sản phẩm cao cấp.
Thực tế, giá thịt trâu, thịt lợn nhập khẩu, đặc biệt từ Ấn Độ, Brazil thường rẻ hơn rất nhiều so với giá thịt bò trong nước. Sự chênh lệch này tạo ra khoảng lợi nhuận khổng lồ, khiến không ít cơ sở kinh doanh tìm cách “phù phép” thịt trâu thành thịt bò để bán với giá cao hơn.
Thịt nhập khẩu ngày càng phổ biến
Theo số liệu từ Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), trong 7 tháng đầu năm, Ấn Độ cung cấp thịt và sản phẩm từ thịt lớn nhất cho Việt Nam với 95.500 tấn, trị giá 334,51 triệu USD, tương đương khoảng 3,5 USD/kg (85.000-90.000 đồng/kg). Ấn Độ hiện là nhà cung cấp thịt trâu lớn nhất cho Việt Nam.
Thịt trâu Ấn Độ đông lạnh được rao bán giá rẻ trên mạng (Ảnh: Chụp màn hình).
Riêng thịt lợn, trong 7 tháng, Việt Nam nhập khẩu 86.100 tấn thịt ướp lạnh hoặc đông lạnh, trị giá 230,76 triệu USD. Giá nhập khẩu trung bình thịt lợn về Việt Nam ở mức 2.676 USD/tấn (hơn 65.000 đồng/kg). Thịt trâu đông lạnh chiếm 16% và thịt lợn chiếm 16,1% trong tổng lượng thịt nhập khẩu của Việt Nam.
Ghi nhận trên các hội nhóm chợ mạng cho thấy thịt trâu đông lạnh từ Ấn Độ được bán với giá rất rẻ, dao động 70.000-140.000 đồng/kg (tùy loại). Trong đó, thịt nạm trâu có giá 73.000 đồng/kg, trâu cuộn giá 85.000 đồng/kg, bắp hoa giá 132.000 đồng/kg, còn thăn trâu 120.000-135.000 đồng/kg.
Nhiều người bán khẳng định, không ít nhà hàng, quán ăn hiện nay đều nhập thịt trâu về làm thịt trâu gác bếp, nguyên liệu lẩu, nướng nhưng gọi là thịt bò... "Thịt trâu sau khi rã đông không khác gì thịt bò, người ăn không thể phân biệt", một người bán sỉ thịt trâu đông lạnh ở TPHCM chia sẻ.
Vấn nạn toàn cầu
Thực tế, hành vi "phù phép" thịt giá rẻ thành hàng cao cấp không chỉ xảy ra ở Việt Nam mà là vấn đề nhức nhối trên toàn cầu. Ở Mỹ và châu Âu, hàng loạt nhà hàng từng bị phanh phui vì quảng cáo "bò Kobe" hay "Wagyu" nhưng thực chất chỉ bán thịt bò thường hoặc bò lai giá rẻ.
Chẳng hạn, năm 2016, tờ Inside Edition đã điều tra và phát hiện một nhà hàng đạt 3 sao Michelin ở New York (Mỹ) quảng cáo phục vụ thịt bò Kobe, nhưng thực chất lại sử dụng loại thịt rẻ hơn.
Tại châu Âu, vụ bê bối "Horsegate" năm 2013 cũng gây chấn động khi cơ quan chức năng ở Ireland và Anh phát hiện hàng loạt sản phẩm chế biến sẵn như burger, lasagna, mì Ý đóng gói... được dán nhãn "100% thịt bò" nhưng thực tế chứa thịt ngựa, có sản phẩm 100% là thịt ngựa.
Trước đó, công nghệ "meat glue" dùng enzyme kết dính vụn thịt thành miếng thăn nguyên khối cũng bị cấm ở nhiều nước do nguy cơ đánh lừa người tiêu dùng.
Tại Hàn Quốc, hành vi gian lận nhãn mác thịt bò cũng từng gây bức xúc dư luận. Nhiều nhà hàng đã bị phát hiện dán nhãn thịt nhập khẩu hoặc thịt thường thành thịt bò Hanwoo - giống bò nội địa cao cấp có giá bán gấp đôi so với thịt ngoại.
Gần đây nhất, tháng 10/2024, một khách sạn buffet nổi tiếng ở thành phố Daegu bị phanh phui trộn thịt nhập khẩu với thịt bò Hanwoo thật rồi ghi nhãn toàn bộ là “Korean beef” để bán giá cao hơn.
