Bà Phương Hằng bị bắt là cái giá phải trả
Liên quan đến việc khởi tố, bắt tạm giam với bà Nguyễn Phương Hằng (51 tuổi, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Đại Nam tại Bình Dương) để điều tra về tội "lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân", Tiến sĩ, Trung tá Đào Trung Hiếu - Chuyên gia nghiên cứu tội phạm học cho rằng đây là cái giá mà bà Hằng phải trả khi để quyền tự do của mình chà đạp quyền tự do của người khác và trật tự pháp luật.
Ông Hiếu cho biết bà Hằng được nhiều người mến mộ, có thiện cảm bởi những việc làm từ thiện, nhân đạo khá tích cực trong những năm vừa qua. Thời gian trước, khi bà Hằng tố đích danh một số người biển thủ tiền từ thiện, với những con số khá cụ thể trên các livestream, ông Hiếu đã nghĩ đến khả năng bà bị bắt, xử lý hình sự, nếu những cáo buộc đó được xác định là không có cơ sở.
"Mọi chuyện đã diễn ra đúng theo phán đoán này. Khi cơ quan chức năng vào cuộc điều tra những thứ mà bà Hằng công bố trên mạng xã hội, xác định không có căn cứ, những người bị tố cáo có quyền lên tiếng, đòi hỏi một sự minh oan từ phía các cơ quan bảo vệ pháp luật", ông Hiếu nói và cho biết thời gian qua, việc bà Hằng tố đích danh sai phạm của một số người đã gây hiệu ứng xã hội mạnh mẽ trên truyền thông phi chính thống, khiến dư luận xã hội dậy sóng và cơ quan chức năng ở nhiều tỉnh, thành phố đã phải mất nhiều công sức vào cuộc điều tra xác minh.
Theo chuyên gia tội phạm Đào Trung Hiếu, thời gian đầu khi bà Hằng livestream nói về những sai phạm, nhiều người cảm thấy lôi cuốn và thích thú với thông tin độc lạ mà bà đưa ra. Hơn nữa, phát ngôn của bà Hằng tạo cảm giác đứng từ lợi ích của nhiều người dân, nên được nhiều người ủng hộ.
Ông Hiếu nhấn mạnh quyền tự do ngôn luận của công dân được pháp luật nước ta bảo hộ, được ghi nhận trong hiến pháp như một bộ phận của quyền con người. Tuy nhiên vấn đề ở đây là nội dung, thông điệp đưa ra thế nào, có phục vụ lợi ích của xã hội, tốt cho cộng đồng hay xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân khác.
Bà Nguyễn Phương Hằng bị tam giam 3 tháng. Ảnh: Bộ công an.
Bà Hằng đang tự cho mình vị trí của người phán xử
Quan sát phát ngôn của bà Hằng trong cả một quá trình, ông Hiếu cho hay thời gian đầu bà Hằng nói ở một chừng mực có thể chấp nhận được, như kể về những giấc mơ. Cách nói ám chỉ không trực tiếp xâm hại danh dự, nhân phẩm của người được đề cập. Nhiều người, trong đó có ông, từ ủng hộ việc mạnh dạn lên tiếng tố cáo tiêu cực của bà Hằng. Tuy nhiên về sau dần cảm thấy bà Hằng đã đi quá giới hạn cho phép của quyền tự do ngôn luận.
Việc tung hô của cộng đồng mạng khiến bà Hằng bị ảo tưởng, dẫn đến sự tuỳ tiện, coi thường các chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Bà Hằng hăng hái "bóc phốt" nhiều người, với ngôn từ không phù hợp, làm đối tượng bị công kích cảm thấy tổn thương. Không dừng lại trước các cảnh báo, bà tiếp tục đẩy câu chuyện đi quá xa, với những cáo buộc khá cụ thể, mang màu sắc đấu tố cá nhân.
"Nghe bà nói trên livestream, tôi có cảm giác bà đang tự cho mình vị trí của người phán xử, thế thiên hành đạo. Những phát ngôn không theo các tiêu chí văn hoá, đạo đức, với tâm thế kể cả, bề trên, hay hằn học, miệt thị… đã gây ra một bầu không khí nặng nề trong sinh hoạt trên mạng xã hội", ông Hiếu nhận xét.
Việc tố người khác với những con số "như thật", những sự kiện tưởng chừng có thật, đã khiến những người bị tố cáo bị xã hội nghi kỵ và thật khó thanh minh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm của họ. Đồng thời tạo ra một trào lưu xấu trong giao tiếp trên không gian mạng.
Ông Hiếu chia sẻ sau những buổi livestream liên tục của bà Phương Hằng, nhiều người kể với ông về việc con nhỏ trong nhà có những phát ngôn mạt sát, dè bỉu người khác học theo từ ngữ của bà Hằng. Đấy là một trong những hậu quả về khía cạnh văn hóa mà bà Phương Hằng gây ảnh hưởng xấu.
Đánh giá tội danh mà bà Hằng bị khởi tố, ông Hiếu cho rằng là thỏa đáng. Đồng thời nhận định câu chuyện có thể không dừng lại với tội danh này nếu kết quả điều tra xác định đương sự có thêm các sai phạm khác đến mức phải xử lý hình sự.
"Chính bà đã lựa chọn cho mình kết cục này. Các cơ quan bảo vệ pháp luật đã cho bà quá nhiều cơ hội để dừng lại, nhưng bà đã không chọn phương án tốt nhất cho mình", ông Hiếu nhấn mạnh.
Chiều tối ngày 24/3, Viện KSND TP HCM đã phê chuẩn quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam đối với bà Nguyễn Phương Hằng (51 tuổi, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Đại Nam tại Bình Dương) về tội "lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân", theo khoản 2 Điều 331 Bộ luật Hình sự.
Bà Hằng bị tạm giam trong 3 tháng theo đúng quy định của pháp luật để điều tra làm rõ vụ việc.
Báo cáo từ cơ quan điều tra Công an TP HCM nêu bà Phương Hằng đã lợi dụng sức ảnh hưởng của bản thân, sử dụng chức năng của mạng xã hội và internet để tổ chức nhiều buổi phát trực tiếp nội dung thông tin không kiểm chứng, liên quan đến đời tư người khác, trong đó sử dụng ngôn từ mang tính chất nhục mạ danh dự, nhân phẩm của người khác.
Quá trình điều tra, Nguyễn Phương Hằng không hợp tác, coi thường pháp luật, nhiều lần tổ chức tập trung nhiều người đến nhà riêng của các cá nhân có mâu thuẫn gây mất an ninh trật tự tại địa bàn TP.HCM và các địa phương khác.
Từ năm 2021 đến nay, Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM đã thụ lý rất nhiều đơn thư của nhiều cá nhân tố cáo Nguyễn Phương Hằng về hành vi vu khống, làm nhục người khác gồm: ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng, nhà báo Đặng Thị Hàn Ni, bà Đinh Thị Lan, ca sĩ Vy Oanh, vợ chồng ca sĩ Thủy Tiên - Công Vinh… Các cá nhân tố cáo bà này liên tục livestream qua đó có các hành vi làm nhục người khác, vu khống và lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
