9 phát minh tiêu biểu nhất Israel, một trong số đó được dùng hàng ngày

Israel đã đạt được thành công vượt bậc trong thế giới công nghệ, điều này được thể hiện qua nhiều chỉ số ấn tượng. Từ năm 1966, 13 người Israel đã được trao giải thưởng Nobel.

Năm 2022, công nghệ Israel thu hút khoảng 17 tỷ USD đầu tư. Số lượng kỳ lân công nghệ Israel ước tính trên dưới 70. Xấp xỉ 300 tập đoàn đa quốc gia thành lập văn phòng tại đây để được hưởng lợi từ năng lực R&D của nước này.

Có nhiều yếu tố góp phần vào sự thành công của công nghệ Israel. Lịch sử và tôn giáo Do Thái đã hình thành thái độ đổi mới và "tư duy đột phá" từ thời xa xưa, cụ thể là từ thời kỳ biên soạn kinh Talmud.

Việc thành lập Nhà nước Israel cũng góp phần tạo ra tinh thần đổi mới. Trong giai đoạn đầu, người Do Thái ở đất nước non trẻ này phải cùng nhau làm việc, đưa ra quyết định nhanh chóng và thay đổi hướng đi ngay khi có bằng chứng cho thấy cần thiết.

Làn sóng nhập cư cũng là một yếu tố. Từ năm 1989 đến 2006, sự xuất hiện của gần 1 triệu người nhập cư từ Liên Xô cũ, nhiều người trong số họ là các nhà khoa học hoặc kỹ sư, đã có tác động tích cực mạnh mẽ đến năng lực công nghệ của Israel.

Một yếu tố then chốt khác là nghĩa vụ quân sự bắt buộc. Theo Inbal Arieli, tác giả cuốn Chutzpah: Why Israel Is a Hub of Innovation and Entrepreneurship, việc phục vụ trong Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã thúc đẩy khả năng khoa học và công nghệ của tân binh, khuyến khích chấp nhận rủi ro và tăng cường khả năng làm việc nhóm.

Các cựu quân nhân của Đơn vị 8200, đơn vị tình báo tinh nhuệ của Israel, là một phần cốt lõi tạo nên lợi thế công nghệ của nước này.

Bắt đầu từ những năm 1960 và 1970, chính phủ Israel đã hỗ trợ R&D trong ngành công nghiệp quốc phòng. Cuối những năm 1980, chính phủ bắt đầu hỗ trợ công nghệ cao thông qua Văn phòng Trưởng khoa học gia thuộc Bộ Kinh tế, sau này trở thành Cơ quan Đổi mới Israel (IIA) vào năm 2016.

IIA là một cơ quan độc lập nhưng được chính phủ tài trợ, hiện cung cấp nhiều hình thức hỗ trợ, từ các "vườn ươm" cho giai đoạn đầu của đổi mới đến việc cung cấp đào tạo, vốn ban đầu và kết nối các công ty khởi nghiệp với các nhà tài trợ trong và ngoài nước.

Cuối cùng, một số trường đại học của Israel nằm trong số top đầu thế giới. Các trường này chịu trách nhiệm đào tạo phần lớn các nhà sáng lập khởi nghiệp trong ngành công nghệ cao của Israel, cũng như các nhà khoa học và kỹ sư.

Uri Levine, một nhà đổi mới và tác giả cuốn sách Fall in Love with the Problem, Not the Solution, nói: "Xây dựng một công ty khởi nghiệp là một hành trình đầy những thất bại". Các nhà đổi mới phải nhanh chóng đánh giá lại cách tiếp cận của mình ngay khi họ thấy mô hình của mình không phù hợp hoặc không đáp ứng thị trường.

Dưới đây là 10 đổi mới tiêu biểu nói lên câu chuyện công nghệ thành công của Israel.

1.Hệ thống phòng thủ tên lửa Vòm Sắt (Iron Dome)

Hệ thống Vòm Sắt có khả năng phát hiện tên lửa và đạn cối tầm ngắn đang bay tới, đánh giá mối đe dọa, và phóng tên lửa tốc độ cao để chặn đứng và phá hủy bất kỳ thứ gì được xác định là nguy hiểm.

Được phát triển bởi hai công ty Israel – Rafael Advanced Defense Systems và Israel Aerospace Industries – với sự hỗ trợ từ Hoa Kỳ, Vòm Sắt đã cực kỳ hiệu quả (IDF tuyên bố độ chính xác 97%) trong việc chặn đứng các tên lửa do Hamas và Hezbollah phóng vào các khu dân cư của Israel kể từ khi được giới thiệu vào năm 2011.

2. Báo cáo giao thông thời gian thực Waze

Năm 2006, các doanh nhân Israel Ehud Shabtai, Amir Shinar và Uri Levine đã phát triển một cơ sở dữ liệu kỹ thuật số không quảng cáo để giúp tài xế rút ngắn thời gian di chuyển quanh Israel.

Ngày nay, nó chính là Waze, ứng dụng lái xe thời gian thực hiện thuộc Google và được 140 triệu người sử dụng mỗi tháng trên toàn thế giới.

Người dùng báo cáo tai nạn giao thông, nguy hiểm trên đường, tai nạn đường phố và thậm chí cả giá xăng. Waze sau đó sử dụng dữ liệu để liên tục cập nhật bản đồ và cung cấp hướng dẫn đường đi cùng các tuyến đường nhanh nhất cho mọi người.

3. Công nghệ lái xe an toàn Mobileye

Xe hơi không phải lúc nào cũng có camera và phần mềm để báo cho bạn biết khi bạn đang đến quá gần một chiếc xe khác. Nghiên cứu của Giáo sư Amnon Shashua của Đại học Hebrew về hệ thống thị giác đơn ống đã dẫn ông thành lập Mobileye vào năm 1999 và phát triển vô số công nghệ lái xe an toàn. Ngày nay, Mobileye đang nhắm đến các phương tiện bán tự động và tự lái hoàn toàn.

4. Hệ thống tưới nhỏ giọt của Netafim

Simcha Blass và con trai Yeshayana đã quan sát một cái cây ở Israel dường như phát triển mà không cần đến nước. Tuy nhiên, sau đó hai cha con tìm thấy một đường ống ngầm bị rò rỉ cung cấp một lượng nhỏ nước cho nó.

Điều này giúp Blass phát minh ra phương pháp tưới nhỏ giọt hiện đại bằng cách sử dụng nhựa cho bộ phát và các đường dẫn dài được gọi là "mê cung", từ đó giảm lượng nước sử dụng và thay đổi thế giới nông nghiệp.

Ông hợp tác với Kibbutz Hatzerim vào giữa những năm 1960 để thành lập công ty Netafim và cấp bằng sáng chế cho công nghệ này, vẫn được sử dụng cho đến ngày nay.

5. Soi ruột Pillcam

Một camera bên trong một viên nang có kích thước bằng hạt đậu, được nuốt vào, sẽ chụp ảnh ruột của bệnh nhân và truyền qua các cảm biến gắn trên bụng.

Đây là Pillcam, một phương pháp không xâm lấn để chẩn đoán các bệnh về hệ tiêu hóa do kỹ sư Israel Gavrial Iddan và bác sĩ tiêu hóa Israel Eitan Scapa phát minh.

6. Tin nhắn tức thời ICQ

ICQ (viết tắt của "I seek you" - tôi tìm bạn) tiên phong trong các dịch vụ nhắn tin tức thời. Nó được phát triển vào năm 1996 bởi Mirabilis – một công ty Israel do Arik Vardi, Yair Goldfinger, Sefi Vigiser và Amnon Amir thành lập. Cho đến khi ICQ được AOL mua lại vào năm 1998, nó là một trong những đối thủ chính của AOL Instant Messenger.

7. Ổ đĩa flash USB

Trước khi hai người Israel Dov Moran và Aryeh Mergi phát minh ra ổ đĩa flash USB, hay "thẻ nhớ", vào đầu thế kỷ, không thể mang theo một đống dữ liệu trong túi và dễ dàng di chuyển từ nguồn này sang nguồn khác.

8. Đo nồng độ cồn trong máu Sniffphone

Sniffphone hoạt động như một máy đo nồng độ cồn trong hơi thở nhưng thay vì đo nồng độ cồn trong máu, nó phát hiện ung thư, cụ thể là ung thư dạ dày và phổi.

Hiểu rằng căn bệnh có chung mẫu phân tử trong hơi thở, kỹ sư hóa học Israel Hossam Haick của Technion đã ra mắt Nano-Artificial Nose (NaNose) với giáo sư Nir Peled của Đại học Tel Aviv vào năm 2014. Sniffphone tích hợp NaNose và có thể truyền các phép đo của nó qua điện thoại thông minh.

9. "Bộ giáp" robot Rewalk

Doanh nhân Israel Amit Goffer đã phát minh ra bộ giáp robot ReWalk sau một vụ tai nạn xe hơi năm 1997 khiến ông bị liệt tứ chi. Ra mắt thị trường năm 2014, bộ giáp ReWalk có các khớp nối có động cơ và một hệ thống máy tính cho phép người mặc đứng, đi bộ và leo cầu thang.

Mặc dù cực kỳ đắt (trên 70.000 USD), nó đang được sử dụng ở một số bệnh viện cho bệnh nhân đang hồi phục sau đột quỵ và chấn thương tủy sống.

(Theo momentmag)