Tài liệu thẩm định dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 107/2023/QH15 về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu vừa được công bố.
Tổng số thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung dự kiến của 6/7 dự án BOT điện phải nộp là hơn 400 triệu USD
ẢNH: NGỌC THẮNG
Tại tờ trình, Bộ Tài chính dẫn lại Công văn số 3910/BCT-ĐB của Bộ Công thương nêu rõ những vấn đề phát sinh đối với các dự án nhà máy điện theo cơ chế xây dựng - vận hành - chuyển giao có bảo lãnh Chính phủ (sau đây gọi là dự án BOT điện) liên quan Nghị quyết số 107/2023/QH15.
Theo đó, số lượng dự án BOT điện còn lại đang được Chính phủ bảo lãnh thanh toán và có thể phát sinh nghĩa vụ thuế bổ sung theo quy định của QDMTT (thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn) gồm 7 dự án: Mông Dương 2, Vĩnh Tân 1, Hải Dương, Duyên Hải 2, Nghi Sơn 2, Vân Phong 1, Vũng Áng 2.
Các dự án này đều có quy mô công suất và tổng vốn đầu tư lớn, với khoảng 75 - 80% vốn vay từ các tổ chức tín dụng quốc tế và 20 - 25% là vốn góp của nhà đầu tư.
Các dự án BOT điện đều đã được Chính phủ cam kết ổn định chính sách thuế. Việc thực hiện QDMTT theo Nghị quyết số 107/2023/QH15 sẽ dẫn đến phát sinh nghĩa vụ thuế bổ sung đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, bao gồm cả các công ty BOT trong lĩnh vực điện lực, từ đó làm giảm dòng tiền và tỷ suất hoàn vốn.
Trường hợp không có biện pháp khắc phục thì việc này có thể bị coi là "sự kiện Chính phủ" theo hợp đồng BOT dẫn đến nghĩa vụ bồi thường.
Theo đánh giá sơ bộ từ các dự án, thiệt hại do tác động của việc áp dụng QDMTT đối với các dự án BOT điện như sau:
ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH
Như vậy, tổng số thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung dự kiến của 6/7 dự án BOT điện nêu trên phải nộp là 425,83 triệu USD (dự án Duyên Hải 2 chưa có số liệu đánh giá tác động).
Bộ Công thương kiến nghị Bộ Tài chính trình Chính phủ báo cáo Quốc hội cho phép miễn trừ áp dụng Nghị quyết 107/2023/QH15 đối với các dự án BOT điện hoặc bổ sung các cơ chế miễn trừ phù hợp.
Đề xuất thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung bằng 0
Bộ Tài chính nêu rõ, trong quá trình xây dựng Nghị quyết 107/2023/QH15 từng đặt ra phương án miễn trừ thu thuế QDMTT với dự án được đảm bảo ưu đãi đầu tư. Tuy nhiên, sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải trình, tiếp thu và chỉnh lý, nội dung này đã được thay thế bằng khoản 2 điều 8 hiện hành.
Một góc Nhà máy nhiệt điện Nghi Sơn 2
ẢNH: MINH HẢI
Bộ Tài chính nhận thấy, việc ban hành Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 107/2023/QH15, trong đó bổ sung cơ chế giao Chính phủ xem xét xử lý các đề nghị miễn thuế là cần thiết.
"Chính sách thuế tối thiểu toàn cầu là vấn đề phát sinh mới, phức tạp, chưa có tiền lệ thực tiễn, đòi hỏi Việt Nam cần cơ chế xử lý linh hoạt.
Thực tiễn triển khai tại Việt Nam còn mới mẻ, nhiều tình huống phát sinh ngoài dự kiến. Nếu không có cơ chế linh hoạt xử lý, có thể dẫn đến rủi ro pháp lý, khiếu nại, hoặc ảnh hưởng đến uy tín đầu tư quốc gia...", Bộ Tài chính lý giải.
Từ những phân tích trên, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung khoản 10 điều 4 Nghị quyết 107/2023/QH15 như sau:
"Số thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn sẽ được xác định bằng 0 trong năm tài chính đối với các doanh nghiệp thực hiện dự án BOT điện với điều kiện hợp đồng xây dựng - vận hành - chuyển giao có cam kết về thuế và được ký kết trước ngày Nghị quyết 107/2023/QH15 có hiệu lực thi hành (1.1.2024).
Trường hợp doanh nghiệp thực hiện dự án BOT điện là đơn vị hợp thành của tập đoàn đa quốc gia có nhiều hơn một đơn vị hợp thành tại Việt Nam thì số thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn đối với doanh nghiệp này là số thuế được phân bổ theo tiêu chí thu nhập từ số thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn của tập đoàn đa quốc gia và số thuế phân bổ được xác định bằng 0.
Trường hợp doanh nghiệp thực hiện dự án BOT điện là đơn vị hợp thành duy nhất hoặc là liên doanh duy nhất của tập đoàn đa quốc gia tại Việt Nam, doanh nghiệp nộp hồ sơ khai thuế theo quy định tại điều 6 nghị quyết này và thực hiện kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn bằng 0".
Nội dung bổ sung nêu trên nhằm bổ sung quy định về cơ chế tương đương với việc miễn trừ áp dụng QDMTT (cụ thể là xác định thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn bằng 0) đối với doanh nghiệp thực hiện dự án BOT điện có bảo lãnh Chính phủ (GGU).
