Ngày 2/8, tại ngày hội tư vấn vô sinh hiếm muộn, anh N.V.H. (39 tuổi, Hà Nội) chia sẻ về hành trình tìm con khó khăn của vợ chồng. Anh H. kết hôn 12 năm, dù đã thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) nhiều lần, cả bốn lần đầu đều thất bại dù kết quả tinh dịch đồ của anh H. luôn bình thường. Đến lần thứ năm, bác sĩ tiến hành xét nghiệm Halosperm và phát hiện 40% tinh trùng của anh bị phân mảnh DNA – nguyên nhân bất ngờ khiến các lần IVF trước không thành công.
Để khắc phục, bác sĩ tại Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản, Bệnh viện Bưu điện (Hà Nội) đã áp dụng kỹ thuật vi phẫu tinh hoàn, lấy tinh trùng chưa bị tổn thương do quá trình oxy hóa hoặc chưa trưởng thành. Kết quả, mẫu tinh trùng mới chỉ có 10% tỷ lệ phân mảnh. Nhờ đó, lần IVF tiếp theo đã thành công, và hiện vợ anh H. đang mang thai ở tuần thứ 12.
Tiến sĩ, bác sĩ Bạch Huy Anh – Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản (Bệnh viện Bưu điện) cho biết, phân mảnh tinh trùng có thể xuất phát từ 5 nguyên nhân.
- Stress oxy hóa: Do hút thuốc lá, ô nhiễm môi trường, tuổi cao, béo phì hoặc lối sống ít vận động.
- Viêm nhiễm đường sinh dục mãn tính: Như viêm mào tinh hoàn, viêm tuyến tiền liệt.
- Tác động từ môi trường: Nhiệt độ cao (xông hơi, mặc quần áo chật, ngồi lâu trên ô tô, xe máy).
- Rối loạn nội tiết: Ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh.
- Yếu tố di truyền: Bất thường nhiễm sắc thể hoặc đột biến gen.
Theo bác sĩ Huy Anh, tỷ lệ vô sinh nam tăng đáng báo động. Theo nghiên cứu năm 2010 tại 7 vùng sinh thái ở Việt Nam, tỷ lệ vô sinh, hiếm muộn là 7,7%. Đến năm 2023, con số này đã tăng vọt lên 17,8%. Mỗi năm, Việt Nam có khoảng 1 triệu cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ và họ đều có nguy cơ đối mặt với vô sinh, trong đó hơn 50% dưới 30 tuổi.
Bác sĩ Huy Anh nhận định, tỷ lệ vô sinh nam đang gia tăng và ngày càng trẻ hóa. Các đánh giá tinh dịch đồ cho thấy chất lượng tinh trùng suy giảm rõ rệt so với năm 2010, với mật độ tinh trùng thấp, khả năng di động kém và hình dạng bất thường. Những yếu tố như ô nhiễm môi trường, thực phẩm kém chất lượng, thói quen hút thuốc, uống rượu, ít vận động và căng thẳng kéo dài là “thủ phạm” âm thầm làm suy giảm sức khỏe sinh sản nam giới.
Trong khi điều trị vô sinh trước đây thường tập trung vào nữ giới, bác sĩ Huy Anh nhấn mạnh rằng nhiều trường hợp có thể được giải quyết sớm nếu nam giới được kiểm tra đúng hướng. “Nam học không còn đứng ngoài cuộc mà đang trở thành một lĩnh vực quan trọng trong y học sinh sản hiện đại”, ông Anh khẳng định.
Đồng thời, ông cũng cảnh báo về việc nam giới cần chú trọng sức khỏe sinh sản trong bối cảnh tỷ lệ vô sinh ngày càng gia tăng.
